Dit liveblog wordt afgesloten. In een nieuw live-artikel houden we je op de hoogte van alle ontwikkelingen in Oekraïne en Rusland. Dat liveblog vind je hier.
Russische militairen hebben een groot Oekraïens offensief in de zuidelijke regio Donetsk afgeslagen, zo heeft het Russische ministerie van Defensie maandag verklaard. Daarbij zouden honderden Oekraïense militairen zijn gedood.
Volgens het Russische ministerie waren bij het offensief zes bataljons pantserinfanterie en twee tankbataljons betrokken. Reuters kon de berichten niet onmiddellijk verifiëren. Er is nog geen reactie gekomen vanuit Oekraïne.
Zondag plaatste de Oekraïense regering nog een video op Facebook waarmee het duidelijk maakte het offensief niet officieel aan te zullen kondigen. ,,Plannen houden van stilte. Het is geen film. De start zal niet aangekondigd worden.''
Het is onduidelijk of de gerapporteerde aanval het formele begin was van een langverwacht Oekraïens tegenoffensief om een deel van het grondgebied te heroveren dat door het Russische leger is ingenomen sinds de invasie van februari 2022.
,,Het doel van de vijand was om door onze verdediging heen te breken, op een plek die zij het meest kwetsbaar achtten'', aldus het ministerie van Defensie. ,,De vijand heeft zijn taken niet volbracht, het was geen succes.''
Volgens Moskou is stafchef Valeri Gerasimov hoogstpersoonlijk aanwezig op een van de vooruitgeschoven commandoposten. Bij de actie zou het Russische leger 250 Oekraïense militairen hebben gedood en 16 tanks en 21 gepantserde gevechtsvoertuigen hebben vernietigd.
Eerder meldde Rusland dat het zondag negen Oekraïense drones had onderschept boven de Krim en één boven een plaats in de regio Koersk dicht bij de grens met Oekraïne.
De Russische staatstelevisie roept dat de Oekraïense tegenaanval is begonnen en veel meer Russisch grondgebied zou worden bedreigd. Er wordt al geroepen om bij wijze van represaille ‘elk levend wezen bij Charkiv te vernietigen’. Kyiv jaagt Moskou behoorlijk op de kast. Lees hier meer.
De gouverneur van de Russische grensregio Belgorod, Vyacheslav Gladkov, liet weten bereid te zijn de pro-Oekraïense Russische strijders te ontmoeten, maar ,,is niet komen opdagen”. De groep had een ontmoeting geëist in ruil voor twee Russische soldaten die ze gevangen hadden genomen - een bewering die niet onafhankelijk gecontroleerd kan worden.
,,Het was nogal voorspelbaar dat Gladkov niet kwam opdagen om de Russische soldaten op te halen. Er zijn trouwens nog veel meer gevangenen, maar noch het militaire noch het burgerlijke leiderschap is geïnteresseerd in hun lot”, klonk het in de tweede video. Daarin staat Kapustin bij een tiental mannen, vermoedelijk de andere Russische gevangenen waarover hij het in de video heeft.
Het gebied Belgorod is al sinds vorige week de achtergrond van zware gevechten waarbij al tientallen doden zijn gevallen. De gouverneur van Belgorod meldde zondag zelf dat er weer werd gevochten bij de grens. Hij noemde de aanvallers een groep saboteurs en bevestigde dat er Russen gevangen waren genomen. Het was de eerste keer sinds de Russische inval in februari 2022 dat de Russische autoriteiten toegaven dat mensen op hun grondgebied gevangen waren genomen door pro-Oekraïense troepen.
De Russen melden nieuwe Oekraïense aanvallen in het grensgebied met Oekraïne. Volgens de gouverneur van de regio Belgorod zijn er gevechten bij de grens. Hij noemde de aanvallers een groep saboteurs. Rusland zegt dat het 'terroristen' zijn die optreden in opdracht van Kiev. Oekraïne ontkent echter directe betrokkenheid bij de aanvallen, maar ziet ze als een gevolg van de Russische invasie.
De gouverneur heeft de bevolking opgeroepen om de getroffen regio te evacueren omdat die continu onder vuur wordt genomen. Volgens plaatselijke autoriteiten werd de regio vrijdag en zaterdag een honderdtal keer beschoten, met zeven doden en een dertigtal gewonden tot gevolg. Vandaag zijn al meer dan 4.000 mensen voor de bombardementen gevlucht en tijdelijk ondergebracht in opvangcentra. Volgens Gladkov moeten de evacuaties mensenlevens redden.
Eerder hadden Russische rebellen die vanuit Oekraïne opereren aangekondigd de strijd te hervatten. Onlangs deden zij al een poging Russisch gebied te bevrijden, zoals zij het noemen.
© AFP — Mensen worden geëvacueerd uit de zones van de Belgorod-regio die grenzen aan Oekraïne. De rebellen van het Vrijheid van Rusland-legioen en het Russische Vrijwilligerskorps claimen ook twee Russische soldaten te hebben gevangen die ze willen teruggeven als ze de gouverneur van Belgorod kunnen spreken. Die zei bereid te zijn tot een dergelijke ruil met de milities in de grensstad Sjebekino. Het Russische Vrijwilligerskorps publiceerde een video waarin strijders van het korps in de stad te zien zijn.
Op de 47e verjaardag van de gevangen Russische dissident Aleksej Navalni hebben mensen in Rusland en elders gedemonstreerd voor zijn vrijlating. In meerdere Russische steden stonden hier en daar mensen met posters, maar zij werden onmiddellijk gearresteerd, melden burgerrechtenactivisten. Ook in onder meer Japan, Australië en Georgië werd stilgestaan bij het lot van Navalni.
De bekendste Russische criticus van het Kremlin-regime zei dat hij in een goede bui was, hoewel hij natuurlijk liever bij zijn familie zou zijn dan in een gevangenenkamp. ,,Maar de manier waarop het leven werkt is dat maatschappelijke vooruitgang en een betere toekomst alleen kunnen worden bereikt als een bepaald aantal mensen bereid is om de prijs te betalen voor hun recht op hun overtuigingen", schreef hij. ,,En ongetwijfeld zal de dag komen waarop het zeggen van de waarheid en het opkomen voor gerechtigheid iets alledaags en ongevaarlijks is in Rusland."
De uitgesproken tegenstander van president Poetin zit al ruim twee jaar vast als politiek gevangene voor vermeende fraude. Hij is tot nu toe veroordeeld tot negen jaar gevangenisstraf. In een nieuw proces dat binnenkort begint, kan hij nog eens dertig jaar krijgen.
Bij nieuwe Russische aanvallen in het centrum van Oekraïne is een luchthaven getroffen. In totaal zijn er zaterdagnacht zes kruisraketten afgevuurd op het land, zei de woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht, Juryj Ignat. ,,Van de zes zijn er vier neergehaald door de luchtafweer. Twee raakten een luchthaven in de buurt van Kropywnyzkyj." Over de omvang van de schade is niets bekend.
Rusland stuurde ook vijf gevechtsdrones naar het buurland, waarvan er drie neergehaald werden. Oekraïne, dat zich al ruim vijftien maanden verdedigt tegen de Russische invasie, wordt momenteel dagelijks beschoten, soms ook ver van het front. Dikwijls wordt hoofdstad Kyiv geviseerd.
Rusland meldde zelf op het geannexeerde Krim-schiereiland droneaanvallen, die allemaal afgeweerd zouden zijn. ,,De Krim zal merken dat ze tot Oekraïne behoort", zei de woordvoerster van de Zuidelijke Legergroep van Oekraïne, Natalja Humenjuk, even later.
De Duitse zeepmaker Henkel, bekend van merken als Pritt en Persil, heeft de mogelijkheid om zijn activiteiten in Rusland binnen nu en tien jaar terug te kopen. Voorwaarde is wel dat de omstandigheden in en de relatie met dat land 'fundamenteel' veranderen. Dat zei Henkel-topman Carsten Knobel in een interview met de krant Rheinische Post. Een staakt-het-vuren of een einde aan de oorlog met Oekraïne is niet genoeg, aldus Knobel.
De bepaling die het terugkopen mogelijk maakt, is opgenomen in een overeenkomst die getekend is in april. Daarmee werden de zakelijke activiteiten van Henkel in Rusland verkocht aan een vereniging van lokale investeerders. Met die verkoop was ongeveer 600 miljoen euro gemoeid.
Knobel geeft in het interview verder aan dat het helemaal staken van de activiteiten in Rusland 'geen optie' was. Hij zegt te hebben gehandeld 'in het belang van het bedrijf en de aandeelhouders'.
Een Russische functionaris op het in 2014 door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim stelt dat daar in de nacht van zaterdag op zondag, in de stad Dzhankoi, een drone is neergeschoten. Volgens zijn bericht op Telegram ontstond daardoor 'schade aan ramen van verschillende huizen in een woonwijk'.
Na de luchtaanval in de Oekraïense stad Dnipro zaterdagavond is een meisje van 2 jaar dood aangetroffen onder het puin. Dat hebben de Oekraïense autoriteiten zondag bekendgemaakt. Er raakten ook 22 mensen gewond, onder wie drie kinderen die ernstig gewond raakten.
© via REUTERS — Reddingswerkers in de stad Dnipro zijn op zoek naar slachtoffers onder het puin. Bij een luchtaanval in de Oekraïense stad Dnipro zijn zaterdagavond 20 mensen gewond geraakt, onder wie vijf kinderen. ,,De Russen hebben de stad aangevallen", zei president Zelenski zaterdag op Facebook. ,,Ze sloegen toe tussen twee woongebouwen van twee verdiepingen. Helaas liggen er mensen onder het puin." Op een video die de president gepost heeft, is te zien hoe reddingswerkers het verwoeste gebouw doorzoeken.
,,Vijf kinderen zijn gewond geraakt in Pidhorodnenska", zei Serhiy Lysak, gouverneur van de regio Dnipro. ,,Volgens de dokters is de toestand van drie jongens ernstig. Ze zijn in de operatiekamer." Hij voegde nog toe dat van de 20 gewonden er 17 in het ziekenhuis liggen en benadrukte dat reddingswerkers blijven zoeken naar slachtoffers onder het puin.
De Russische luchtaanvallen boven Oekraïne zijn de afgelopen weken toegenomen, net als de invallen vanuit de andere zijde. Kyiv zegt al maanden dat het zich voorbereidt op een groot offensief tegen de bezetter, om gebied te heroveren dat verloren ging sinds de Russische invasie in februari 2022.
In de nacht van zaterdag op zondag is opnieuw in heel Oekraïne het luchtalarm afgegaan. Luchtafweersystemen zijn in de vroege uren van zondag druk bezig met het afslaan van luchtaanvallen in de buurt van Kyiv, laat de militaire top in die hoofdstad weten via Telegram.
,,Volgens de eerste informatie heeft geen enkel luchtdoel de hoofdstad bereikt", luidt het bericht. Persbureau Reuters kon die informatie niet onafhankelijk verifiëren. Getuigen melden wel aan het persbureau dat er in de omgeving van Kyiv inderdaad meerdere knallen zijn gehoord, en dat die klonken als luchtafweersystemen die doel troffen.
Zaterdagavond werd een woonwijk in de Oekraïense stad Dnipro geraakt door een luchtaanval. Daarbij raakten twintig mensen gewond, onder wie drie kinderen ernstig, aldus Oekraïense functionarissen. Volgens president Volodymyr Zelensky zaten er na de ontploffing bovendien nog meer mensen vast onder het puin.
Op zijn beurt stelde ook een Russische functionaris op het in 2014 door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim dat daar in de nacht van zaterdag op zondag, in de stad Dzhankoi, een drone is neergeschoten. Volgens zijn bericht op Telegram ontstond daardoor ,,schade aan ramen van verschillende huizen in een woonwijk". Persbureau Reuters kon die informatie niet onafhankelijke verifiëren.
Oekraïne is klaar voor het langverwachte tegenoffensief om de bezette gebieden - in het oosten, zuid-oosten en zuiden van het land - te bevrijden op de Russen. Dat zegt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zaterdag in een interview met de Amerikaanse krant Wall Street Journal. ,,Ik denk dat we daarvoor klaar zijn vandaag."
De krant heeft een video op zijn website gepubliceerd. Zelensky zegt onder meer dat Oekraïne graag nog wat meer wapens gekregen had voor het offensief, maar dat het land niet nog maanden kan wachten. ,,We geloven erg in het succes. Ik weet niet hoeveel tijd we nodig zullen hebben", zegt de Oekraïner. Volgens hem kan het offensief lang duren en kan de prijs hoog zijn. ,,Om eerlijk te zijn kan het verschillende kanten op gaan. Maar we gaan het doen en we zijn er klaar voor.''
Zelenski roept in het interview ook opnieuw op om meer Amerikaanse luchtafweersystemen van het type Patriot te leveren. Zelf legde hij het benodigde aantal op vijftig. De systemen kosten honderden miljoenen euro. Volgens de president bieden ze wel de beste bescherming van het luchtruim.
,,Vandaag is de Patriot het enige wapen dat in staat is enkele van de raketten tegen te houden die de Russische Federatie tegen onze civiele bevolking, scholen, infrastructuur en energiesystemen inzet", zei hij. ,,Vijftig Patriot-batterijen, en de meeste mensen sterven niet."
Volgens persbureau Reuters wordt er de komende tijd voor een langere periode droog weer voorspeld, gunstig voor een tegenoffensief. Ook is Oekraïne de laatste weken in toenemende mate bezig met tegenaanvallen op Russische munitiedepots en logistieke routes.
© ANP / EPA — De Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Jevgeni Prigozjin heeft weer van zich laten horen. Volgens de baas van het Wagner-huurlingenleger zijn er binnen het Kremlin groeperingen die 'de Russische staat' aan het vernietigen zijn. Dat doen ze - zei Prigozjin eerder op zaterdag - door onenigheid te zaaien tussen zijn manschappen en Tsjetsjeense strijders die ook meevechten met de Russen in Oekraïne.
Prigozjin noemt de verschillende groeperingen via zijn eigen persdienst 'Kremlin-torens'. ,,Een of andere Kremlin-toren besloot gevaarlijke spelletjes te spelen. ... Gevaarlijke spelletjes zijn gemeengoed geworden in de torens van het Kremlin ... ze vernietigen gewoon de Russische staat.''
Volgens de Wagner-baas zijn er momenteel geen geschillen tussen beide militaire groeperingen: ,,Die zijn onlangs opgelost.'' Wel zag hij zich genoodzaakt de Kremlin-toren, zonder dat hij die verder verduidelijkte, te berispen tijdens een vergadering van de veiligheidsraad.
Troepen van de Wagner-groep hebben het voortouw genomen in de strijd om de Oost-Oekraïense stad Bachmoet en elders, maar Prigozjin ligt voortdurend overhoop met het Russische leger over tactieken, logistieke ondersteuning en andere kwesties.
Het Kremlin heeft nog geen commentaar gegeven op zijn opmerkingen.
© REUTERS — Wagner-baas Jevgeni Prigozjin. De Nederlandse marechaussees die de afgelopen weken in Oekraïne onderzoek hebben gedaan naar oorlogsmisdaden, zijn zaterdag teruggekeerd naar Nederland. Op Vliegbasis Eindhoven werden ze opgewacht door brigadegeneraal Jos Pieters en schout-bij-nacht Peter Reesink, meldt het ministerie van Defensie.
Het was de derde keer dat een forensisch en opsporingsteam in het door Rusland aangevallen land is ingezet. De marechaussees en andere defensie-experts werken er onder de vlag van het Internationaal Strafhof (ICC), dat onderzoek doet naar misdaden die zijn gepleegd in de oorlog in Oekraïne.
Nederland steunt dat onderzoek met geld, maar ook met marechaussees die zoeken naar bewijzen van misdaden in Oekraïne. Vorig jaar mei werd voor het eerst een team naar Oekraïne gestuurd en eind vorig jaar ging opnieuw een team die kant op.
Het ICC heeft eerder dit jaar arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin en de hoge overheidsfunctionaris Maria Lvova-Belova voor hun rol in mogelijke oorlogsmisdaden in Oekraïne.
De Indonesische minister van Defensie, Prabowo Subianto, heeft zaterdag een vredesplan voorgesteld om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne. Hij deed dat tijdens de Shangri-La Dialogue-defensiebijeenkomst in Singapore. Subianto riep defensie- en militaire functionarissen van over de hele wereld op om een verklaring af te geven waarin wordt opgeroepen tot het staken van de vijandelijkheden.
Hij stelde een meerpuntenplan voor, inclusief een staakt-het-vuren en het instellen van een gedemilitariseerde zone door elke partij zich 15 kilometer terug te trekken.
De woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken, Oleg Nikolenko, verwierp het plan en herhaalde het standpunt van Kiev dat Rusland zijn troepen uit Oekraïne moet terugtrekken.
© ANP / EPA — Indonesische minister Prabowo Subianto speecht tijdens de Shangri-La Dialogue-defensiebijeenkomst in Singapore. Vitali Klitsjko, de burgemeester van Kiev, heeft opdracht gegeven om schuilkelders 24 uur per dag open te houden.
Donderdag kwamen in de hoofdstad Kyiv drie mensen om het leven door een luchtaanval nadat ze de schuilkelder niet in konden omdat de deur op slot zat.
Het Russische huurlingenleger Wagner heeft zijn aangekondigde terugtrekking uit de veroverde Oost-Oekraïense stad Bachmoet praktisch voltooid, meldt Wagner-baas Jevgeni Prigozjin. Van de Wagner-eenheden heeft 99 procent de stad verlaten. Alle posities zijn overgedragen aan het Russische ministerie van Defensie. Bachmoet was maandenlang het brandpunt van de Russische strijd om Oekraïens gebied.
Volgens eerdere verklaringen blijven er slechts twee Wagner-leden achter om het Russische leger te ondersteunen bij de controle van de stad in de regio Donetsk. Er zijn ook geen 'provocaties' meer geweest door de Oekraïense strijdkrachten, zegt Prigozjin. Een dag eerder had de Wagner-chef verklaard dat zijn troepen zich zouden terugtrekken uit de gevechtslinie, maar gestationeerd zouden blijven in de Donetsk-regio.
Het Oekraïense leger maakte toen bekend dat de gevechten op de flanken van Bachmoet waren gestaakt om andere taken over te nemen. Oekraïne heeft Bachmoet echter niet officieel opgegeven. Het land wil zijn gebieden bevrijden van de Russische bezetting tijdens een groot tegenoffensief.
© AFP / Aris Messinis — Eerdere gevechten in maart 2023 rondom de stad Bachmoet. De Oekraïense tennisster Elina Svitolina gaat geen handen schudden van tegenstanders uit Rusland en Belarus. Zij doet dat naar eigen zeggen uit respect voor de soldaten die aan het front vechten voor Oekraïne.
Zij behaalde vrijdag de vierde ronde op Roland Garros door te winnen van de Russische Anna Blinkova. Toen Svitolina weigerde haar na afloop een hand te geven, klonk er wat boegeroep van de tribune.
,,Kun je het je voorstellen dat een man of vrouw in de frontlinie mij aankijkt en dat ik dan doe alsof er niets aan de hand is? We zijn Oekraïners, allemaal verenigd door het doel om deze oorlog te winnen. We doen alles wat daarvoor nodig is", aldus Svitolina die eerder al pleitte voor een algeheel verbod op deelname van speelsters uit Rusland en Belarus.
© ANP / EPA / Caroline Blumberg — Elina Svitolina (rechts) tegen Anna Blinkova vandaag op Roland Garros. Het blijft zeer onrustig in de regio Belgorod. Volgens de Russische gouverneur van het gebied zijn er vrijdag twee mensen gewond geraakt na beschietingen. Ook zou een industriële installatie in vlammen zijn opgegaan.
Zowel de regio Belgorod als de stad Shebekino, die grenst aan de Oekraïense regio Kharkiv, zijn de afgelopen weken herhaaldelijk onder vuur komen te liggen vanaf de Oekraïense kant van de grens.
© AFP / Olga Maltseva — Inwoners van Shebekino worden opgevangen. De Verenigde Staten stellen voor om grenzen aan het aantal kernwapens te verlengen tot 2026, mits Rusland hetzelfde doet. Bronnen bij de Amerikaanse overheid zeggen dat veiligheidsadviseur Jake Sullivan dit aanbod over het nucleaire ontwapeningsverdrag New START later vrijdag zal doen in een toespraak.
New START is het laatste verdrag tussen de VS en Rusland om de zwaarste categorie nucleaire wapens te reguleren, de zogenoemde strategische kernwapens. De Russische president Vladimir Poetin kondigde eind februari aan dat Rusland zich daaruit zou terugtrekken, vooral vanwege de Amerikaanse bemoeienis in de oorlog in Oekraïne.
In het verdrag werd afgesproken dat de landen het aantal inzetbare kernkoppen zouden beperken tot 1550, en maximaal 700 raketten of bommenwerpers om die koppen mee te kunnen inzetten. Aan deze afspraken wil de regering-Biden volgens de bronnen vasthouden. Het verdrag was sinds 2010 van kracht en zou tot februari 2026 van kracht zijn.
Alle schuilkelders in Oekraïne worden nagekeken om te voorkomen dat opnieuw mensen omkomen doordat ze er niet in kunnen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft daartoe opdracht gegeven, heeft hij bekendgemaakt.
Donderdag kwamen in de hoofdstad Kyiv drie mensen om het leven door een luchtaanval nadat ze de schuilkelder niet in konden omdat de deur op slot zat. Een van de doden was een meisje van 9. De president suggereerde donderdag al dat hij ook kijkt of er fouten gemaakt zijn door het stadsbestuur. ,,Er zou een knock-out kunnen volgen", zei hij, kennelijk verwijzend naar de burgemeester, oud-bokser Vitali Klitsjko.
De Poolse president Andrzej Duda is bereid een wet over 'ongeoorloofde Russische invloed' na een storm van kritiek aan te passen. De wet die Russische invloed bij gezagsdragers zou moeten temperen, kan volgens onder meer de oppositie eenvoudig misbruikt worden om politieke tegenstanders van de regering uit te schakelen zonder dat dit op een juridisch onderbouwde wijze geschiedt. Ook juristen in Polen, de Europese Commissie en de VS hebben geschokt gereageerd op de wet van Duda.
Volgens Duda heeft hij in reactie op de kritiek de wet aangepast om ervoor te zorgen dat de controverses die ze oproept worden weggenomen. Hij wil bijvoorbeeld parlementariërs uitsluiten van deelname aan de negen leden tellende commissie die over Russische invloeden oordeelt. Hij wil hoger beroep mogelijk maken in een gewone rechtbank en de beroepsverboden die de wet aanvankelijk als sanctie stelde, schrappen. De commissie kan dan enkel een waarschuwing uiten dat iemand onder Russische invloed niet garant staat voor de correcte uitoefening van publieke taken.
De oorlog in Oekraïne is voor Rusland een 'strategische mislukking' gebleken. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken gezegd tijdens een bezoek aan de Finse hoofdstad Helsinki. ,,De macht, belangen en invloed van Rusland zijn hierdoor voor de komende jaren sterk geschaad."
Blinken sprak in Finland over hulp die Oekraïne heeft gekregen van de VS en gelijkgezinde landen, in de vorm van met name militaire steun en sancties. ,,We hebben stappen gezet om er geen twijfel over te laten bestaan dat wij en onze bondgenoten ervoor zouden zorgen dat iedere centimeter Navo-grondgebied verdedigd zou worden. En we hebben onophoudelijk gewerkt om bondgenoten en partners samen te brengen om Oekraïne te helpen zichzelf te verdedigen en te voorkomen dat Poetin strategische winst kon boeken."
Finland is sinds kort lid van de Navo. Blinken sprak ook daarover, verwijzend naar de geschiedenis van dat land. ,,Het was niet moeilijk voor de Finnen om zich in de Oekraïners te verplaatsen. Ze hebben het zelf ervaren in november 1939, toen de Sovjet-Unie Finland binnenviel." Ook toen werd onterecht beweerd dat de invasie was uitgelokt en werd ten onrechte aangenomen dat een snelle overwinning zou volgen. Toen dat niet lukte, ging Stalin over op een 'terreurstrategie'.
Het Zwitserse parlement heeft een wetsvoorstel dat leveranties van Zwitsers oorlogsmateriaal via via aan Oekraïne mogelijk zou maken, getorpedeerd. In het lagerhuis van de volksvertegenwoordiging is een wetsvoorstel gemaakt, de 'Lex Oekraïne', om andere landen toe te staan Zwitserse wapens aan Oekraïne te leveren maar in een zitting van beide Kamers is dat voorstel afgeschoten.
De Zwitserse wet staat niet toe dat wapens worden geleverd aan landen die in oorlog zijn. Daarom mag Duitsland bijvoorbeeld geen Zwitserse munitie voor Leopard-tanks die het eerder aanschafte aan Oekraïne leveren. Het wetsvoorstel moest een uitzondering op de regel maken, maar haalde het niet.
Onder de tegenstanders waren de Zwitserse Groenen en de rechtse Zwitserse Volkspartij. Beide vreesden dat het voorstel de Zwitserse neutraliteit in gevaar bracht en het land te dicht zou aanschuiven bij de militaire NAVO-alliantie.
Verschillende regio's in West-Rusland zouden afgelopen nacht zijn getroffen door Oekraïense aanvallen. Daarbij zou volgens de autoriteiten geschoten zijn op burgerdoelen en zijn twee doden gevallen.
Twee dorpen zouden zijn beschoten door troepen vlakbij de Oekraïense grens. Ook zouden sommige gebouwen in de regio Koersk beschadigd zijn geraakt bij een drone-aanval. Niemand is gewond geraakt, melden lokale functionarissen op Telegram. Ook zouden twee drones twee steden in de regio Smolensk hebben getroffen. De gerapporteerde aanvallen kunnen niet direct geverifieerd worden.
De gouverneur van Belgorod, Vjatsjeslav Gladkov, zei vrijdag dat er 's nachts minstens één beschietingsincident was gemeld in het Shebekino-district en dat meer dan 2.500 mensen uit het gebied werden geëvacueerd.
Oekraïense strijders hebben volgens de plaatselijke Russische autoriteiten op dorpen en wegen geschoten ten zuidoosten van de stad Belgorod. Daarbij zouden ten minste twee vrouwen in een auto om het leven gekomen zijn. Twee andere burgers zijn gewond geraakt.
Er zou ook een verzamelpunt voor te evacueren burgers zijn getroffen. Russische media spreken van Oekraïense militanten en niet van reguliere Oekraïense troepen. De strijders belagen al enige tijd kleine plaatsen aan de grens, met name Novaja Tavolzjanka en Sjebekino. Ze hebben naar eigen zeggen ook tanks ingezet. De meeste inwoners zijn in de afgelopen dagen naar het 30 kilometer noordwestelijker gelegen Belgorod geëvacueerd.
In het grootste deel van Oekraïne zijn op vrijdagochtend de luchtalarmen opgeheven die tijdens de nacht ervoor in praktisch heel het land hadden geklonken. De autoriteiten in hoofdstad Kyiv stellen dat in de nacht van donderdag op vrijdag meer dan dertig door Rusland afgevuurde raketten en drones zijn neergehaald. Die zouden tegelijkertijd richting Oekraïne zijn gelanceerd.
Burgemeester Vitali Klitsjko van Kiev, die eerder in de nacht melding maakte van twee afzonderlijke aanvalsgolven, schreef op Telegram dat er geen oproepen voor de reddingsdiensten zijn binnengekomen in de stad.
Rusland heeft sinds begin mei al ongeveer twintig afzonderlijke raket- en drone-aanvallen op Oekraïense steden uitgevoerd.
In heel Oekraïne klinkt in de nacht van donderdag op vrijdag weer het luchtalarm vanwege Russische luchtaanvallen op diverse steden. Onder andere Kyiv, Cherkasy en Vinnytsia liggen onder vuur.
,,Er zijn explosies in de stad. De luchtafweer werkt", liet burgemeester van Kyiv Vitali Klitschko weten in een eerste reactie. Enige minuten voegde hij daaraan toe: ,,Nog meer explosies in de stad."
Sinds begin mei heeft Rusland zo'n twintig raket- en drone-aanvallen op Oekraïense steden uitgevoerd.
Nederland en de andere landen die Oekraïne aan meer Patriot-raketten willen helpen, kijken daarvoor volgens ingewijden onder meer naar Griekenland. De Europese top in Moldavië heeft nog geen concrete toezeggingen opgeleverd en een andere beoogde Europese leverancier valt waarschijnlijk af, aldus premier Mark Rutte. Maar het overredingswerk gaat de komende dagen door, verklaarde hij na afloop.
De Patriots zijn 'extreem succesvol' in het neerschieten van Russische raketten, zei Rutte. Oekraïne heeft er dringend meer nodig om zich te beschermen tegen de golven van Russische luchtaanvallen. ,,Wij zijn bezig druk te zetten op landen binnen Europa en ook daarbuiten die veel Patriot-systemen hebben om mee te gaan helpen.''
Rutte wilde niet zeggen op welke landen hij mikt. ,,Want dan voelen ze zich onder druk gezet.'' Dat zou volgens hem maar averechts werken. Veel mogelijke leveranciers zijn niet-Europese landen en waren dus niet bij de bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap van donderdag in Moldavië. ,,Maar we gaan de komende dagen ook in het telefooncircuit verder om te kijken of we andere landen ook kunnen bewegen'', zei Rutte na afloop van de top.
Midden in Alphen aan den Rijn is nu de ‘protestgevel’ van Willem Smits (85) te zien. Hij heeft als statement tegen de Russische president Vladimir Poetin kartonnen platen met teksten voor zijn ramen geplaatst. Hij wil met deze actie een ‘vlammend protest’ aanwakkeren tegen ‘Poetin en zijn trawanten’. Lees hier zijn verhaal.
© Josh Walet — Wim Smits voor zijn 'protestwoning'. Nederland wil van een Zwitsers bedrijf tientallen Leopard 1-tanks kopen om aan Oekraïne te leveren. Het is nog wel zaak daarvoor de toestemming van de Zwitserse regering te verkrijgen, zeggen betrokkenen. Die is tot dusver terughoudend met medewerking aan wapenleveringen.
Zwitserland, dat zijn traditionele neutraliteit koestert, houdt zich zo veel mogelijk buiten het conflict met Rusland. Het houdt daarom de export van wapens die bedoeld zijn voor Oekraïne in principe tegen. Premier Mark Rutte heeft bij de Zwitsers met klem om goedkeuring gevraagd, maar het is volgens ingewijden de vraag of de koop kan worden gesloten.
De Leopard 1 is een wat oudere tank dan het paradepaardje Leopard 2, waarvan Oekraïne er ook inmiddels tientallen heeft gekregen. Niettemin kan Kyiv ze goed gebruiken in de strijd tegen aanvaller Rusland. Zeker nu Oekraïne de tegenaanval wil inzetten.
Nederland kondigde eerder dit jaar aan samen met Duitsland en Denemarken 'ten minste' honderd Leopard 1A5-gevechtstanks voor Oekraïne aan te schaffen. Die gemoderniseerde tanks moesten komen van de Duitse industrie. Het Zwitserse bedrijf Ruag zou moeten voorzien in een deel van dat aantal. Nederland hoopt 96 tanks van het bedrijf te kunnen kopen, schrijft de Zwitserse krant Tages-Anzeiger.
Door een droneaanval op de Russische stad Belgorod zijn volgens de gouverneur twee gewonden gevallen. Een van hen heeft waarschijnlijk een hersenschudding en ligt in het ziekenhuis.
De burgemeester van de Zuid-Russische stad, niet ver van de grens met Oekraïne, zegt dat er een explosie was bij een benzinestation.
De autoriteiten in Belgorod maken de afgelopen weken vaak melding van aanvallen op de regio, zowel vanuit de lucht als op de grond. In de nacht van woensdag op donderdag hebben de Russische strijdkrachten naar eigen zeggen nog drie invallen vanuit Oekraïne afgeslagen.
De aanvallen worden opgeëist door Russische anti-Kremlingroepen, maar Moskou wijst ook naar Kyiv als aanstichter van het geweld.
Rusland spreekt tegen dat er plannen zijn om de komende top van zogenoemde BRICS-landen te verplaatsen van Zuid-Afrika naar China. De Zuid-Afrikanen worstelen met de mogelijke komst van president Vladimir Poetin, omdat het Internationaal Strafhof (ICC) een arrestatiebevel tegen hem heeft uitgevaardigd vanwege de oorlog in Oekraïne.
De top van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika moet eind augustus plaatsvinden in Johannesburg. Rusland heeft nog niet bevestigd dat Poetin zelf aanwezig zal zijn. Zuid-Afrika ziet de mogelijke komst van de Russische leider als een hoofdpijndossier. Als Poetin komt, zou hij gearresteerd moeten worden omdat het land lid is van het ICC.
Minister van Buitenlandse Zaken Naledi Pandor zei donderdag dat haar regering zich nog aan het beraden is op opties. Uiteindelijk zal president Cyril Ramaphosa zich uitspreken over het Zuid-Afrikaanse standpunt, aldus Pandor.
Een van de scenario's die wordt besproken, is China vragen de organisatie van de top over te nemen, zeggen ingewijden. Ook uitwijken naar buurland Mozambique zou worden gezien als optie. Die twee landen hebben zich niet aangesloten bij het ICC in Den Haag.
Alle buitenlandse leiders genieten op de top diplomatieke onschendbaarheid, maar dat zou de arrestatie van Poetin niet in de weg hoeven te staan.
Rusland heeft in het Turkse Istanbul de registratie stopgezet van vrachtschepen die over de Zwarte Zee naar Oekraïense havens moeten gaan om Oekraïense landbouwproducten, vooral graan, veilig door de oorlogszone te loodsen. Dat heeft het betrokken Oekraïense ministerie donderdag gezegd.
In juli afgelopen jaar kwam de zogeheten graandeal op initiatief van Turkije en de Verenigde Naties tot stand. Onderdeel was dat ook Rusland bepaalde producten zou kunnen exporteren. Rusland heeft door sancties problemen met de financiering, verzekering, betaling en vervoer van exportproducten.
Volgens Oekraïense zegslieden ligt de uitvoering van de deal weer stil. Half april waren er ook problemen door Russische bedenkingen. Er liggen op dit moment vijftig schepen met vrachtopdrachten in Turkse wateren in afwachting van toestemming en de tocht naar Oekraïne. Daar ligt 2,4 miljoen ton graan op vervoer naar de internationale markten te wachten.
Duitsland heeft tot nu toe 750 gewonden uit Oekraïne opgevangen om die in Duitsland medisch te behandelen. Volgens het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken loopt het land daarmee voorop in het verzorgen van Oekraïense gewonden.
De Duitse binnenlandminister Nancy Faeser zegt dat Duitsland 'in de grootste nood wil helpen'. Faeser zegt dat ook zeer zwaargewonden uit het oorlogsgebied naar Duitsland zijn gehaald 'zodat ze hier de best mogelijke medische behandeling kunnen krijgen'.
In totaal zijn zo’n 2250 gewonden behandeld door EU-landen en andere landen die Oekraïne steunen. Het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat Noorwegen ongeveer 250 gewonden heeft opgevangen, gevolgd door Polen en Spanje die beide rond de 230 gewonden hebben opgenomen.
De Navo-landen willen niet alleen zorgen dat Oekraïne de oorlog met Rusland wint, maar ook voorkomen dat Rusland zich kan herpakken om het later nog eens te proberen. Dat zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg na afloop van overleg in het Noorse Oslo. Besluiten over de manier waarop zijn volgens hem nog niet genomen. Die komen pas aan bod bij de top in de Litouwse hoofdstad Vilnius, volgende maand.
De aanwezige ministers, onder wie de Nederlandse minister Wopke Hoekstra, hebben onder meer gesproken over wapenleveranties. Het is volgens Stoltenberg de bedoeling dat de Oekraïense krijgsmacht uiteindelijk 'volledig interoperabel' wordt met die van de Navo-bondgenoten. Dat houdt in dat het land Westerse wapens gaat gebruiken in plaats van de oude Sovjetwapens die er nu nog veel in gebruik zijn. Zo wordt het voor Navo-landen makkelijker om bij te springen. Dat acht Stoltenberg voor Oekraïne ook nodig om de huidige uitputtingsslag te kunnen volhouden en winnen.
Er zijn volgens Stoltenberg geen besluiten genomen over toetreding van Oekraïne tot de Navo. ,,Alle bondgenoten zijn het erover eens dat de deur van de Navo open blijft", zei Stoltenberg. ,,En alle bondgenoten zijn het eens dat Oekraïne lid zal worden van de Navo." Die overeenstemming is er al langer.
Een 73-jarige man uit Oegstgeest is woensdag aangehouden voor het overtreden van de sanctiemaatregelen tegen Rusland. Volgens de fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst FIOD heeft hij met zijn bedrijf onder meer zo'n 19 miljoen euro dividend uitgekeerd aan een Russisch bedrijf dat op de Europese sanctielijst staat.
Al enkele jaren geleden zijn aandelen van de onderneming van de verdachte uitgegeven aan het Russische bedrijf. De eigenaar daarvan stond toen al op de Europese sanctielijst. Niet lang daarna verkreeg het Russische bedrijf een meerderheidsbelang. Volgens de FIOD hadden de tegoeden die de Nederlander ontving voor de aandelenoverdracht destijds bevroren moeten worden, maar is dat niet gebeurd.
Het Russische bedrijf is zelf recentelijk op de Europese sanctielijst geplaatst. Daarna is nog ongeveer 19 miljoen euro dividend uitgekeerd aan een dochteronderneming, wat niet had gemogen. De woning van de verdachte en twee bedrijfspanden in de gemeente Haarlemmermeer en Den Haag zijn doorzocht, waarbij beslag is gelegd op de administratie. De verdachte is na verhoor vrijgelaten.
Taiwan heeft omgerekend 4,6 miljoen euro bijgedragen aan Litouwse reconstructieprojecten in Oekraïne. De Aziatische eilandstaat zegt het Oost-Europese land als 'evenbeeld' van zichzelf te zien. ,,We hebben allebei te maken met autocratische regimes die er niet voor terugdeinzen hun wereldbeeld met geweld op te leggen", zei onderminister van Buitenlandse Zaken Roy Chun Lee.
Het geld wordt besteed aan het herstel van een school en een kinderopvanglocatie. Litouwen trekt daar zelf bijna 10 miljoen euro voor uit. Met de Taiwanese bijdrage wordt extra apparatuur gekocht die gebruikt kan worden in het onderwijs, meldt de Litouwse overheid.
De Taiwanese onderminister zei ook graag Europese hulp te willen als zijn eigen land 'op een dag te maken krijgt met toenemende militaire intimidatie vanuit China'. De Chinese regering ziet Taiwan als eigen grondgebied en probeert het eiland internationaal te isoleren. Dat leidde in 2022 tot een botsing tussen China en Litouwen, nadat het EU-land de banden met Taiwan had aangehaald.
Het Westen duwt Moldavië de oorlog in, waarschuwt de baas van de Russische inlichtingendienst FSB. Hij stoort zich eraan dat Moldavië gastland is van een top met alle Europese leiders behalve Rusland en bondgenoot Belarus. De top van de Europese Politieke Gemeenschap is volgens vriend en vijand bedoeld als signaal van eensgezind Europees weerwerk tegen Moskou.
,,Het Westen zet Moldavië actief aan om deel te nemen aan het Oekraïense conflict", zegt Alexander Bortnikov volgens het Russische staatspersbureau Tass. Oekraïne is volgens hem al "bruggenhoofd geworden voor de oorlog tegen Rusland" van het Westen en nu zou Moldavië aan de beurt zijn.
Moldavië, dat grenst aan Oekraïne, voelt zich sinds de Russische invasie van dat land ernstig bedreigd. Het kampt met een afgescheiden regio waar Russische troepen zijn gelegerd en is erg afhankelijk van Russische energie. De Europeesgezinde regering klaagt over 'niet-militaire' aanvallen van Rusland, zoals desinformatiecampagnes en cyberaanvallen.
Om die te kunnen pareren is donderdag een Europese missie in Moldavië aan de slag gegaan. Onder anderen ICT-experts en rampbestrijdingsdeskundigen proberen het land beter te wapenen tegen 'hybride oorlogvoering'. Nederland levert ook vijf mensen. Eerder zegde de EU al militaire hulp als brandstof en medicamenten toe, al levert zij nog geen wapens.
Polen doet dat al wel. Het land stuurt wapens, munitie en materieel naar Moldavië, zegt de Poolse defensieminister.
