Dit liveblog is beëindigd. Volg de laatste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne hier.
Parlementariërs uit twintig landen hebben in een brief aan Oostenrijk gevraagd om Russische vertegenwoordigers te weren op een vergadering van de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa). De parlementaire bijeenkomst wordt op 23 en 24 februari gehouden in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen, precies een jaar na de invasie van Rusland in Oekraïne.
De parlementaire assemblee van de OVSE bestaat uit 323 parlementariërs uit 57 landen. De OVSE geldt als de grootste veiligheidsorganisatie ter wereld en heeft haar hoofdkantoor in Wenen.
Leden van de parlementen van vijftien EU-landen tekenen samen met onder andere het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne bezwaar aan tegen de aanwezigheid van Rusland later deze maand. In de brief aan de Oostenrijkse regering zeggen zij dat Rusland de bijeenkomst alleen zal gebruiken voor ,,haatzaaien en het verspreiden van desinformatie".
De Europese Unie wil op 24 februari, een jaar de Russische invasie van Oekraïne, een nieuwe reeks sancties tegen Rusland presenteren. Dat heeft Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen aangekondigd op een gezamenlijke persconferentie met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in Kiev.
De Commissievoorzitter verwees naar onder meer het prijsplafond op Russische ruwe olie dat samen met de partners van de G7 is ingevoerd. Daardoor verliest het Kremlin volgens haar elke dag 160 miljoen euro aan inkomsten. De EU en de partners in de G7 willen ook een plafond voor petroleum en andere olieproducten invoeren.
Von der Leyen beklemtoonde dat Rusland verantwoordelijk moet gehouden worden voor 'zijn afschuwelijke misdaden' in Oekraïne. Lees hier meer.
© AFP — Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de Oekraïense president Zelenski. Rusland wordt opnieuw bedreigd door Duitse tanks, aldus de Russische president Vladimir Poetin. In een toespraak wees hij op de levering van Duitse Leopard-tanks aan Oekraïne, dat bijna een jaar geleden werd aangevallen door de Russen.
Poetin sprak in Volvograd, het vroegere Stalingrad, bij de herdenking van het einde van de bloedige strijd om de stad tachtig jaar geleden. De Sovjet-Unie versloeg toen het leger van nazi-Duitsland.
De herinnering aan de militairen die de overwinning op de Duitse troepen behaalden in de Slag om Stalingrad en het keerpunt in de oorlog veroorzaakten, is buitengewoon belangrijk en diep geworteld in Rusland. De strijd wordt nog altijd gezien als de bloedigste veldslag in de wereldgeschiedenis, met zo'n 2,2 miljoen doden in zes maanden tijd.
© AP — Finland en Zweden blijven verenigd in hun aanvraag voor het NAVO-lidmaatschap. Dat zeiden de Zweedse premier Ulf Kristersson en zijn Finse ambtgenoot Sanna Marin op een gezamenlijke persconferentie in Stockholm. ,,De veiligheid van Finland en Zweden is met elkaar verbonden," zei Marin. Zij onderstreepte dat de twee landen hun aanvraag samen zullen blijven doorlopen. Volgens Marin is het onterecht dat Zweden wordt neergezet als 'het probleemkind van de klas', omdat het land op weerstand van Turkije stuit bij de toetreding tot de NAVO.
Zweden en Finland deden hun aanvraag voor NAVO-lidmaatschap in een reactie op de Russische inval in Oekraïne. Daarvoor moeten alle andere NAVO-landen instemmen, maar Turkije ligt dwars. Het land wil dat Zweden en Finland mensen uitleveren die Turkije als Koerdische terroristen of als betrokkenen bij de couppoging van 2016 beschouwt.
De Russische troepen zijn bezig met meerdere aanvallen in de Oekraïense regio Donetsk. Volgens het Russische ministerie van Defensie hebben de strijdkrachten Oekraïense troepen verslagen bij een nederzetting ten noorden van Bachmoet, waar al maandenlang hevig wordt gevochten.
Of dat klopt dat de Russen terrein veroveren, is niet na te gaan. De Oekraïense president Zelenski erkent wel dat het Russische offensief intensiever is geworden, met het naderen van 24 februari als het een jaar is geleden dat de Russen Oekraïne binnenvielen.
Ondertussen waarschuwt Oekraïne dat Rusland een nieuwe massale raketaanval voorbereidt op doelen in Oekraïne. Een woordvoerder van het zuidelijke militaire commando wees daarbij op bewegingen van de Russische Zwarte Zeevloot.
© REUTERS — Volgens het Russische ministerie van Defensie hebben de strijdkrachten Oekraïense troepen verslagen bij een nederzetting ten noorden van Bachmoet, waar al maandenlang hevig wordt gevochten. De Europese Unie begint een internationaal Oekraïnehof in Den Haag. Dat maakt de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zojuist bekend. Zij is met Commissieleden op bezoek in Kiev.
Het hof zou het verzamelen van bewijs van oorlogsmisdaden moeten coördineren. Het wordt onderdeel van een onderzoeksteam JIT, dat wordt ondersteund door het EU-agentschap Eurojust.
© ANP / EPA — Von der Leyen met Zelenski in Kiev. De minister van Sport van Litouwen roept andere landen en sportbonden op om - in tegenstelling tot het Internationaal Olympisch Comité - sporters uit Rusland en Belarus te weren. Dienst Poolse collega steunt deze oproep ook.
In Oekraïne is verontwaardigd gereageerd op het plan van het IOC om Russen toe te laten bij de Olympische Spelen van 2024 in Parijs. Volgens het comité kun je mensen niet eeuwig blijven uitsluiten op basis van hun paspoort.
Het Nederlandse NOC*NSF staat vrij positief tegenover het standpunt van het IOC. Dat geldt ook voor meerdere nationale sportbonden, bleek uit een rondgang.
Nog altijd is er een groot tekort aan gastgezinnen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Met name in de Randstad en de regio Eindhoven zoekt RefugeeHomeNL, de organisatie die deze opvang in opdracht van de overheid regelt, op dit moment zeker zeshonderd nieuwe adressen.
Die zijn nodig om het roulatiesysteem in stand te houden, aangezien de meeste Oekraïners maximaal een half jaar bij mensen in huis blijven en dan overgaan naar een ander gastgezin.
Opvallende beelden het Oekraïense ministerie van Defensie. Een drone heeft gefilmd hoe een Russische tank een paar eigen mannen van een legertruck af zwiept.
In Rusland is de democratie vorig jaar het meest achteruitgegaan van alle landen in de wereld. Dat blijkt uit de jaarlijkse Democracy Index van de Economist Intelligence Unit (EIU), de onderzoekstak van de uitgever van het blad The Economist. Nederland steeg twee plekjes naar plaats 9.
Oekraïne staat op plek 87, één plaats lager dan vorig jaar. Rusland zakte na de inval in Oekraïne in februari vorig jaar 22 plaatsen op de wereldranglijst, naar de 146ste plaats. Sinds president Vladimir Poetin troepen naar het buurland stuurde, voeren de Russische autoriteiten een ongekend hardhandig beleid tegen media en oppositie, aldus de EIU. ,,Rusland is al lange tijd op het pad weg van de democratie en krijgt nu veel trekken van een dictatuur."
De oorlog in Oekraïne heeft daarnaast de verdeeldheid blootgelegd tussen de ontwikkelde democratieën die Oekraïne steunen en vele ontwikkelingslanden die ervoor gekozen hebben geen partij te kiezen, stelt de studie verder.
De Europese Commissie is met een zware afvaardiging neergestreken in Kiev voor overleg over de beoogde toetreding van Oekraïne tot de EU. 'We zijn hier samen om te laten zien dat de EU Oekraïne standvastig blijft steunen', schrijft voorzitter Ursula Von der Leyen op Twitter, bij een foto van aankomst op een treinstation. 'En om onze steun en samenwerking verder te verdiepen.'
Von der Leyen heeft vijftien van haar commissarissen mee naar Oekraïne genomen, onder wie zwaargewichten als EU-buitenlandchef Josep Borrell, vicevoorzitters Valdis Dombrovskis (Economie), Margrethe Vestager (Mededinging en Digitaal) en Věra Jourová (Transparantie), en de verantwoordelijke commissarissen en hun topambtenaren voor landbouw, justitie, werkgelegenheid en EU-uitbreiding. Zij zullen verschillende leden van de Oekraïense regering ontmoeten. Er zal ook worden gesproken over de wederopbouw van het land.
Veel lidstaten zijn bang dat er te hoge verwachtingen over een snelle toetreding worden gewekt bij de Oekraïense regering. Op 28 februari 2022, vier dagen na de Russische invasie, vroeg Oekraïne het EU-lidmaatschap aan. Op 23 juni vorig jaar kenden de 27 Europese regeringsleiders en staatshoofden ('Europese Raad') met ongekende snelheid Oekraïne de status van kandidaat-lidstaat toe. Om lid van de EU te kunnen worden moet het land, zoals andere kandidaten in spe, voldoen aan een lange lijst van eisen over bijvoorbeeld de rechtsstaat, en moet de nationale wetgeving worden aangepast aan de Europese. Dat proces duurt doorgaans jaren.
Sergej Lavrov heeft in zijn tv-interview gedreigd dat westerse herdenkingen van het eenjarig bestaan van de oorlog 'overschaduwd' gaan worden. ,,Zij zullen niet de enigen zijn die de aandacht krijgen", belooft de minister van Buitenlandse Zaken, zonder verder in details te treden.
De oorlog is op 24 februari begonnen. De Oekraïense minister van Defensie waarschuwde gisteren al voor een nieuw Russisch offensief rond die datum. Het lijkt erop dat de Russische president Poetin zijn opper-generaal de opdracht heeft gegeven om voor 1 maart de volledige Donbas-regio te veroveren.
In zijn tv-toespraak haalt Lavrov op meerdere manieren uit naar het Westen, maar ook naar het Oekraïense buurland Moldavië. In dat land heeft een regio die sterk tot Rusland is aangetrokken. Dat land zou na Oekraïne 'het nieuwe anti-Russische' project kunnen worden, aldus de minister van Buitenlandse Zaken.
Verder verzekert Lavrov de Russen ervan dat de banden met China zo sterk zijn, dat geen enkele militaire alliantie die kan breken. Van oud-Sovjet-staten heeft Rusland geen hulp nodig, stelt hij. In Belarus zijn echter wel Russische militairen, waar ze gezamenlijk trainen met de lokale strijdkrachten.
Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie is samen met buitenlandcoördinator Josep Borrell aangekomen voor een bezoek aan Oekraïne. De twee kwamen zojuist met hun delegatie aan per trein.
Als het Westen wapens levert met een groter bereik, zal Rusland de vijand alleen maar verder van de Russische grens moeten duwen. Dat zegt de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov in een reactie op Amerikaanse plannen om een nieuwe raket naar Oekraïne te sturen.
De VS zijn volgens twee officiële bronnen van plan om in een volgende wapenlevering aan Oekraïne nieuwe langeafstandsraketten Ground Launched Small Diameter Bobs (GLSDB) mee te leveren, gemaakt door Boeing.
Die kunnen 150 kilometer ver komen. Een stuk verder dan de nu veelgebruikte Himars, die een bereik hebben van 80 kilometer. Met de GLSDB zou het volledige bezette vasteland van Oekraïne binnen bereik komen, plus enkele delen van de Krim. De levering van de nieuwe wapens zijn onderdeel van een pakket van 2 miljard dollar, dat binnen een week officieel zou worden aangekondigd.
Een voormalige senior-luitenant van het Russische leger heeft in een interview aan de BBC toegegeven dat zijn collega's Oekraïners hebben mishandeld en verkracht tijdens verhoren. Dat gebeurde dagelijks, soms twee keer per dag.
De voormalig militair is Rusland ontvlucht nadat hij het leger verliet. In zijn tijd in Oekraïne diende hij onder meer in Melitopol en andere plaatsen in de regio Zaporizja. Na de inval begonnen zijn mannen met plunderen van onder meer grasmaaiers en fietsen. Later werden de misdaden heviger.
Zo beschrijft hij hoe een gevangene tijdens een verhoor werd verkracht met een dweil en hoe van een ander de tanden uit zijn mond werden geslagen. Het zijn maar enkele voorbeelden, want een onderzoeksteam van de Verenigde Naties weet inmiddels dat dit op grote schaal gebeurde. ,,Aan beide kanten", aldus het hoofd van het VN-team in Oekraïne.
Andrej Medvedev, een voormalig commandant van het Russische huurlingenbedrijf Wagner Groep, heeft in een interview met persbureau Reuters spijt betuigd over zijn deelname aan de gevechten in Oekraïne. Ook deed hij een oproep de mensen te berechten die in het conflict wreedheden hebben begaan.
Medvedev, die op 13 januari de Russisch-Noorse grens overstak, zei getuige te zijn geweest van het doden en mishandelen van Russische gevangenen die naar Oekraïne waren gebracht om voor Wagner te vechten. Hij heeft asiel aangevraagd in Noorwegen. De 26-jarige Rus zou vier maanden in Oekraïne hebben gevochten voordat hij in november deserteerde.
Het is onduidelijk of de Wagner Groep Medvedev net als andere gedetineerden heeft gerekruteerd uit de gevangenis. Wagner-baas Jevgeni Prigozjin heeft bevestigd dat Medvedev voor hem heeft gevochten, en stelt dat hij de Noorse nationaliteit had en een bataljon soldaten uit het Scandinavische land heeft geleid. Prigozjin beschuldigde hem ook van mishandeling van gevangenen, iets wat de advocaat van Medvedev ontkent.
,,Velen beschouwen mij als een schurk, een crimineel, een moordenaar", zei Medvedev in het interview. ,,Allereerst wil ik nogmaals mijn excuses aanbieden. Hoewel ik niet weet hoe het zal worden ontvangen, wil ik zeggen dat het (vechten in Oekraïne) me spijt."
Medvedev zei dat hij zich wil uitspreken over zijn ervaringen in de oorlog, zodat "de daders worden gestraft" voor hun misdaden in Oekraïne. Zo zei hij getuige te zijn geweest van het neerschieten van twee mensen die niet wilden vechten. De executies zouden zijn gebeurd in het bijzijn van pas gerekruteerde huurlingen.
Zowel de Noorse politie als zijn advocaat zeggen dat Medvedev niet zal worden gedeporteerd naar Rusland. Medvedev wordt door de politie ondervraagd omdat hij mogelijk getuige was van mensenrechtenschendingen door de Wagner Groep. Hij heeft de status van getuige, aldus de politie.
In de Oost-Oekraïense stad Kramatorsk zijn volgens de regionale gouverneur Pavlo Kirilenko minstens twee doden en zeven gewonden gevallen toen een raket op een appartementengebouw landde. Later liep het aantal slachtoffers volgens de politie op tot drie doden en twintig gewonden. ,,Reddingswerkers, politieagenten en openbare nutsbedrijven zijn ter plaatse om het puin van het verwoeste gebouw te doorzoeken", schreef hij op Telegram. ,,Waarschijnlijk bevinden zich er nog mensen onder."
Kirilenko plaatste een foto bij zijn Telegram-bericht. Daarop is een vier verdiepingen tellend gebouw te zien dat grote schade heeft opgelopen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski is ervan overtuigd dat het een Russische raket betrof. ,,De enige manier om het Russische terrorisme te stoppen is door het te verslaan", schreef hij op Twitter. ,,Met tanks. Straaljagers. Langeafstandsraketten."
De Russische regering heeft niet bevestigd dat het getroffen gebouw door een Russische raket is geraakt. Oekraïne heeft Rusland sinds het begin van de invasie herhaaldelijk beschuldigd van het lukraak beschieten van civiele infrastructuur, een beschuldiging die Moskou steevast verwerpt.
Vorige maand kwamen minstens 44 mensen om het leven toen een Russische raket een flatgebouw in de oostelijke stad Dnipro raakte. De Russische troepen proberen de stad Kramatorsk en de hele Donetsk-regio in handen te krijgen.
Rusland heeft verse luchtlandingstroepen ingezet voor de omsingeling van de Oekraïense stad Bachmoet. Reguliere elitetroepen hebben aangeslagen eenheden van de huurlingenorganisatie Wagner afgewisseld. Lees hier het hele verhaal.
Oekraïne verwacht een nieuw Russisch offensief rond de dag dat de Russische invasie precies een jaar geleden begon, namelijk op 24 februari. De Oekraïense defensieminister Reznikov uitte dat vermoeden tijdens een bezoek aan Frankrijk op de Franse televisie.
De Russen zullen op 24 februari iets gaan proberen, zei de bewindsman. Hij schat dat de Russische strijdkrachten inmiddels 500.000 soldaten hebben gemobiliseerd. ,,We onderschatten onze vijand niet". Officieel kondigde Moskou een mobilisatie van 300.000 man aan. ,,Maar als we de troepen aan de grenzen zien, zijn het er volgens onze inschattingen veel meer", aldus Reznikov op een Franse nieuwszender.
Hij hoopt nog steeds dat de westerse bondgenoten van Oekraïne gevechtsvliegtuigen gaan leveren, ondanks het 'nee' van de Amerikaanse president Biden tegen het sturen van F-16 straaljagers. ,,Het is een nee voor vandaag, niet voor morgen", aldus de defensieminister. Hij houdt er rekening mee dat de Verenigde Staten van gedachten veranderen.
Oekraïense inlichtingenbronnen schatten dat er op dit moment ongeveer 320.000 Russische militairen in de door Rusland bezette en opgeëiste Oekraïense gebieden zijn.
