Dit liveblog is beëindigd. Volg de laatste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne hier.
Parlementariërs uit twintig landen hebben in een brief aan Oostenrijk gevraagd om Russische vertegenwoordigers te weren op een vergadering van de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa). De parlementaire bijeenkomst wordt op 23 en 24 februari gehouden in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen, precies een jaar na de invasie van Rusland in Oekraïne.
De parlementaire assemblee van de OVSE bestaat uit 323 parlementariërs uit 57 landen. De OVSE geldt als de grootste veiligheidsorganisatie ter wereld en heeft haar hoofdkantoor in Wenen.
Leden van de parlementen van vijftien EU-landen tekenen samen met onder andere het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne bezwaar aan tegen de aanwezigheid van Rusland later deze maand. In de brief aan de Oostenrijkse regering zeggen zij dat Rusland de bijeenkomst alleen zal gebruiken voor ,,haatzaaien en het verspreiden van desinformatie".
De Europese Unie wil op 24 februari, een jaar de Russische invasie van Oekraïne, een nieuwe reeks sancties tegen Rusland presenteren. Dat heeft Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen aangekondigd op een gezamenlijke persconferentie met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in Kiev.
De Commissievoorzitter verwees naar onder meer het prijsplafond op Russische ruwe olie dat samen met de partners van de G7 is ingevoerd. Daardoor verliest het Kremlin volgens haar elke dag 160 miljoen euro aan inkomsten. De EU en de partners in de G7 willen ook een plafond voor petroleum en andere olieproducten invoeren.
Von der Leyen beklemtoonde dat Rusland verantwoordelijk moet gehouden worden voor 'zijn afschuwelijke misdaden' in Oekraïne. Lees hier meer.
© AFP — Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de Oekraïense president Zelenski. Rusland wordt opnieuw bedreigd door Duitse tanks, aldus de Russische president Vladimir Poetin. In een toespraak wees hij op de levering van Duitse Leopard-tanks aan Oekraïne, dat bijna een jaar geleden werd aangevallen door de Russen.
Poetin sprak in Volvograd, het vroegere Stalingrad, bij de herdenking van het einde van de bloedige strijd om de stad tachtig jaar geleden. De Sovjet-Unie versloeg toen het leger van nazi-Duitsland.
De herinnering aan de militairen die de overwinning op de Duitse troepen behaalden in de Slag om Stalingrad en het keerpunt in de oorlog veroorzaakten, is buitengewoon belangrijk en diep geworteld in Rusland. De strijd wordt nog altijd gezien als de bloedigste veldslag in de wereldgeschiedenis, met zo'n 2,2 miljoen doden in zes maanden tijd.
© AP — Finland en Zweden blijven verenigd in hun aanvraag voor het NAVO-lidmaatschap. Dat zeiden de Zweedse premier Ulf Kristersson en zijn Finse ambtgenoot Sanna Marin op een gezamenlijke persconferentie in Stockholm. ,,De veiligheid van Finland en Zweden is met elkaar verbonden," zei Marin. Zij onderstreepte dat de twee landen hun aanvraag samen zullen blijven doorlopen. Volgens Marin is het onterecht dat Zweden wordt neergezet als 'het probleemkind van de klas', omdat het land op weerstand van Turkije stuit bij de toetreding tot de NAVO.
Zweden en Finland deden hun aanvraag voor NAVO-lidmaatschap in een reactie op de Russische inval in Oekraïne. Daarvoor moeten alle andere NAVO-landen instemmen, maar Turkije ligt dwars. Het land wil dat Zweden en Finland mensen uitleveren die Turkije als Koerdische terroristen of als betrokkenen bij de couppoging van 2016 beschouwt.
De Russische troepen zijn bezig met meerdere aanvallen in de Oekraïense regio Donetsk. Volgens het Russische ministerie van Defensie hebben de strijdkrachten Oekraïense troepen verslagen bij een nederzetting ten noorden van Bachmoet, waar al maandenlang hevig wordt gevochten.
Of dat klopt dat de Russen terrein veroveren, is niet na te gaan. De Oekraïense president Zelenski erkent wel dat het Russische offensief intensiever is geworden, met het naderen van 24 februari als het een jaar is geleden dat de Russen Oekraïne binnenvielen.
Ondertussen waarschuwt Oekraïne dat Rusland een nieuwe massale raketaanval voorbereidt op doelen in Oekraïne. Een woordvoerder van het zuidelijke militaire commando wees daarbij op bewegingen van de Russische Zwarte Zeevloot.
© REUTERS — Volgens het Russische ministerie van Defensie hebben de strijdkrachten Oekraïense troepen verslagen bij een nederzetting ten noorden van Bachmoet, waar al maandenlang hevig wordt gevochten. De Europese Unie begint een internationaal Oekraïnehof in Den Haag. Dat maakt de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zojuist bekend. Zij is met Commissieleden op bezoek in Kiev.
Het hof zou het verzamelen van bewijs van oorlogsmisdaden moeten coördineren. Het wordt onderdeel van een onderzoeksteam JIT, dat wordt ondersteund door het EU-agentschap Eurojust.
© ANP / EPA — Von der Leyen met Zelenski in Kiev. De minister van Sport van Litouwen roept andere landen en sportbonden op om - in tegenstelling tot het Internationaal Olympisch Comité - sporters uit Rusland en Belarus te weren. Dienst Poolse collega steunt deze oproep ook.
In Oekraïne is verontwaardigd gereageerd op het plan van het IOC om Russen toe te laten bij de Olympische Spelen van 2024 in Parijs. Volgens het comité kun je mensen niet eeuwig blijven uitsluiten op basis van hun paspoort.
Het Nederlandse NOC*NSF staat vrij positief tegenover het standpunt van het IOC. Dat geldt ook voor meerdere nationale sportbonden, bleek uit een rondgang.
Nog altijd is er een groot tekort aan gastgezinnen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Met name in de Randstad en de regio Eindhoven zoekt RefugeeHomeNL, de organisatie die deze opvang in opdracht van de overheid regelt, op dit moment zeker zeshonderd nieuwe adressen.
Die zijn nodig om het roulatiesysteem in stand te houden, aangezien de meeste Oekraïners maximaal een half jaar bij mensen in huis blijven en dan overgaan naar een ander gastgezin.
Opvallende beelden het Oekraïense ministerie van Defensie. Een drone heeft gefilmd hoe een Russische tank een paar eigen mannen van een legertruck af zwiept.
In Rusland is de democratie vorig jaar het meest achteruitgegaan van alle landen in de wereld. Dat blijkt uit de jaarlijkse Democracy Index van de Economist Intelligence Unit (EIU), de onderzoekstak van de uitgever van het blad The Economist. Nederland steeg twee plekjes naar plaats 9.
Oekraïne staat op plek 87, één plaats lager dan vorig jaar. Rusland zakte na de inval in Oekraïne in februari vorig jaar 22 plaatsen op de wereldranglijst, naar de 146ste plaats. Sinds president Vladimir Poetin troepen naar het buurland stuurde, voeren de Russische autoriteiten een ongekend hardhandig beleid tegen media en oppositie, aldus de EIU. ,,Rusland is al lange tijd op het pad weg van de democratie en krijgt nu veel trekken van een dictatuur."
De oorlog in Oekraïne heeft daarnaast de verdeeldheid blootgelegd tussen de ontwikkelde democratieën die Oekraïne steunen en vele ontwikkelingslanden die ervoor gekozen hebben geen partij te kiezen, stelt de studie verder.
De Europese Commissie is met een zware afvaardiging neergestreken in Kiev voor overleg over de beoogde toetreding van Oekraïne tot de EU. 'We zijn hier samen om te laten zien dat de EU Oekraïne standvastig blijft steunen', schrijft voorzitter Ursula Von der Leyen op Twitter, bij een foto van aankomst op een treinstation. 'En om onze steun en samenwerking verder te verdiepen.'
Von der Leyen heeft vijftien van haar commissarissen mee naar Oekraïne genomen, onder wie zwaargewichten als EU-buitenlandchef Josep Borrell, vicevoorzitters Valdis Dombrovskis (Economie), Margrethe Vestager (Mededinging en Digitaal) en Věra Jourová (Transparantie), en de verantwoordelijke commissarissen en hun topambtenaren voor landbouw, justitie, werkgelegenheid en EU-uitbreiding. Zij zullen verschillende leden van de Oekraïense regering ontmoeten. Er zal ook worden gesproken over de wederopbouw van het land.
Veel lidstaten zijn bang dat er te hoge verwachtingen over een snelle toetreding worden gewekt bij de Oekraïense regering. Op 28 februari 2022, vier dagen na de Russische invasie, vroeg Oekraïne het EU-lidmaatschap aan. Op 23 juni vorig jaar kenden de 27 Europese regeringsleiders en staatshoofden ('Europese Raad') met ongekende snelheid Oekraïne de status van kandidaat-lidstaat toe. Om lid van de EU te kunnen worden moet het land, zoals andere kandidaten in spe, voldoen aan een lange lijst van eisen over bijvoorbeeld de rechtsstaat, en moet de nationale wetgeving worden aangepast aan de Europese. Dat proces duurt doorgaans jaren.
Sergej Lavrov heeft in zijn tv-interview gedreigd dat westerse herdenkingen van het eenjarig bestaan van de oorlog 'overschaduwd' gaan worden. ,,Zij zullen niet de enigen zijn die de aandacht krijgen", belooft de minister van Buitenlandse Zaken, zonder verder in details te treden.
De oorlog is op 24 februari begonnen. De Oekraïense minister van Defensie waarschuwde gisteren al voor een nieuw Russisch offensief rond die datum. Het lijkt erop dat de Russische president Poetin zijn opper-generaal de opdracht heeft gegeven om voor 1 maart de volledige Donbas-regio te veroveren.
In zijn tv-toespraak haalt Lavrov op meerdere manieren uit naar het Westen, maar ook naar het Oekraïense buurland Moldavië. In dat land heeft een regio die sterk tot Rusland is aangetrokken. Dat land zou na Oekraïne 'het nieuwe anti-Russische' project kunnen worden, aldus de minister van Buitenlandse Zaken.
Verder verzekert Lavrov de Russen ervan dat de banden met China zo sterk zijn, dat geen enkele militaire alliantie die kan breken. Van oud-Sovjet-staten heeft Rusland geen hulp nodig, stelt hij. In Belarus zijn echter wel Russische militairen, waar ze gezamenlijk trainen met de lokale strijdkrachten.
Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie is samen met buitenlandcoördinator Josep Borrell aangekomen voor een bezoek aan Oekraïne. De twee kwamen zojuist met hun delegatie aan per trein.
Als het Westen wapens levert met een groter bereik, zal Rusland de vijand alleen maar verder van de Russische grens moeten duwen. Dat zegt de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov in een reactie op Amerikaanse plannen om een nieuwe raket naar Oekraïne te sturen.
De VS zijn volgens twee officiële bronnen van plan om in een volgende wapenlevering aan Oekraïne nieuwe langeafstandsraketten Ground Launched Small Diameter Bobs (GLSDB) mee te leveren, gemaakt door Boeing.
Die kunnen 150 kilometer ver komen. Een stuk verder dan de nu veelgebruikte Himars, die een bereik hebben van 80 kilometer. Met de GLSDB zou het volledige bezette vasteland van Oekraïne binnen bereik komen, plus enkele delen van de Krim. De levering van de nieuwe wapens zijn onderdeel van een pakket van 2 miljard dollar, dat binnen een week officieel zou worden aangekondigd.
Een voormalige senior-luitenant van het Russische leger heeft in een interview aan de BBC toegegeven dat zijn collega's Oekraïners hebben mishandeld en verkracht tijdens verhoren. Dat gebeurde dagelijks, soms twee keer per dag.
De voormalig militair is Rusland ontvlucht nadat hij het leger verliet. In zijn tijd in Oekraïne diende hij onder meer in Melitopol en andere plaatsen in de regio Zaporizja. Na de inval begonnen zijn mannen met plunderen van onder meer grasmaaiers en fietsen. Later werden de misdaden heviger.
Zo beschrijft hij hoe een gevangene tijdens een verhoor werd verkracht met een dweil en hoe van een ander de tanden uit zijn mond werden geslagen. Het zijn maar enkele voorbeelden, want een onderzoeksteam van de Verenigde Naties weet inmiddels dat dit op grote schaal gebeurde. ,,Aan beide kanten", aldus het hoofd van het VN-team in Oekraïne.
Andrej Medvedev, een voormalig commandant van het Russische huurlingenbedrijf Wagner Groep, heeft in een interview met persbureau Reuters spijt betuigd over zijn deelname aan de gevechten in Oekraïne. Ook deed hij een oproep de mensen te berechten die in het conflict wreedheden hebben begaan.
Medvedev, die op 13 januari de Russisch-Noorse grens overstak, zei getuige te zijn geweest van het doden en mishandelen van Russische gevangenen die naar Oekraïne waren gebracht om voor Wagner te vechten. Hij heeft asiel aangevraagd in Noorwegen. De 26-jarige Rus zou vier maanden in Oekraïne hebben gevochten voordat hij in november deserteerde.
Het is onduidelijk of de Wagner Groep Medvedev net als andere gedetineerden heeft gerekruteerd uit de gevangenis. Wagner-baas Jevgeni Prigozjin heeft bevestigd dat Medvedev voor hem heeft gevochten, en stelt dat hij de Noorse nationaliteit had en een bataljon soldaten uit het Scandinavische land heeft geleid. Prigozjin beschuldigde hem ook van mishandeling van gevangenen, iets wat de advocaat van Medvedev ontkent.
,,Velen beschouwen mij als een schurk, een crimineel, een moordenaar", zei Medvedev in het interview. ,,Allereerst wil ik nogmaals mijn excuses aanbieden. Hoewel ik niet weet hoe het zal worden ontvangen, wil ik zeggen dat het (vechten in Oekraïne) me spijt."
Medvedev zei dat hij zich wil uitspreken over zijn ervaringen in de oorlog, zodat "de daders worden gestraft" voor hun misdaden in Oekraïne. Zo zei hij getuige te zijn geweest van het neerschieten van twee mensen die niet wilden vechten. De executies zouden zijn gebeurd in het bijzijn van pas gerekruteerde huurlingen.
Zowel de Noorse politie als zijn advocaat zeggen dat Medvedev niet zal worden gedeporteerd naar Rusland. Medvedev wordt door de politie ondervraagd omdat hij mogelijk getuige was van mensenrechtenschendingen door de Wagner Groep. Hij heeft de status van getuige, aldus de politie.
In de Oost-Oekraïense stad Kramatorsk zijn volgens de regionale gouverneur Pavlo Kirilenko minstens twee doden en zeven gewonden gevallen toen een raket op een appartementengebouw landde. Later liep het aantal slachtoffers volgens de politie op tot drie doden en twintig gewonden. ,,Reddingswerkers, politieagenten en openbare nutsbedrijven zijn ter plaatse om het puin van het verwoeste gebouw te doorzoeken", schreef hij op Telegram. ,,Waarschijnlijk bevinden zich er nog mensen onder."
Kirilenko plaatste een foto bij zijn Telegram-bericht. Daarop is een vier verdiepingen tellend gebouw te zien dat grote schade heeft opgelopen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski is ervan overtuigd dat het een Russische raket betrof. ,,De enige manier om het Russische terrorisme te stoppen is door het te verslaan", schreef hij op Twitter. ,,Met tanks. Straaljagers. Langeafstandsraketten."
De Russische regering heeft niet bevestigd dat het getroffen gebouw door een Russische raket is geraakt. Oekraïne heeft Rusland sinds het begin van de invasie herhaaldelijk beschuldigd van het lukraak beschieten van civiele infrastructuur, een beschuldiging die Moskou steevast verwerpt.
Vorige maand kwamen minstens 44 mensen om het leven toen een Russische raket een flatgebouw in de oostelijke stad Dnipro raakte. De Russische troepen proberen de stad Kramatorsk en de hele Donetsk-regio in handen te krijgen.
Rusland heeft verse luchtlandingstroepen ingezet voor de omsingeling van de Oekraïense stad Bachmoet. Reguliere elitetroepen hebben aangeslagen eenheden van de huurlingenorganisatie Wagner afgewisseld. Lees hier het hele verhaal.
Oekraïne verwacht een nieuw Russisch offensief rond de dag dat de Russische invasie precies een jaar geleden begon, namelijk op 24 februari. De Oekraïense defensieminister Reznikov uitte dat vermoeden tijdens een bezoek aan Frankrijk op de Franse televisie.
De Russen zullen op 24 februari iets gaan proberen, zei de bewindsman. Hij schat dat de Russische strijdkrachten inmiddels 500.000 soldaten hebben gemobiliseerd. ,,We onderschatten onze vijand niet". Officieel kondigde Moskou een mobilisatie van 300.000 man aan. ,,Maar als we de troepen aan de grenzen zien, zijn het er volgens onze inschattingen veel meer", aldus Reznikov op een Franse nieuwszender.
Hij hoopt nog steeds dat de westerse bondgenoten van Oekraïne gevechtsvliegtuigen gaan leveren, ondanks het 'nee' van de Amerikaanse president Biden tegen het sturen van F-16 straaljagers. ,,Het is een nee voor vandaag, niet voor morgen", aldus de defensieminister. Hij houdt er rekening mee dat de Verenigde Staten van gedachten veranderen.
Oekraïense inlichtingenbronnen schatten dat er op dit moment ongeveer 320.000 Russische militairen in de door Rusland bezette en opgeëiste Oekraïense gebieden zijn.
De Europese Unie wil, zodra de eerste 15.000 Oekraïners komende zomer hun militaire training in de EU hebben afgerond, nog eens zo'n aantal opleiden. Voor het eind van het jaar moeten zo 30.000 Oekraïners een basis- of gespecialiseerde training hebben gekregen, zeggen hoge EU-diplomaten.
De trainingsmissie is bedoeld om Oekraïense militairen te leren omgaan met hun nieuwe westerse wapens en met nieuwe dreigingen. Maar het dient ook om onervaren rekruten te leren zich te weren. Het gros van de trainingen vindt plaats in Polen en Duitsland. De kosten van het opleidingsprogramma waren tot dusver op 106 miljoen euro geschat, maar dat zal oplopen.
In de Russische stad Volgograd, het voormalige Stalingrad, is een nieuw borstbeeld onthuld van Sovjetdictator Josef Stalin. Dit gebeurde tijdens een herdenking van de overwinning in de Slag om Stalingrad in 1943. De overwinning van het Sovjetleger op de Duitsers, werd een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog en is dit jaar tachtig jaar geleden. De slag wordt nog altijd gezien als de bloedigste veldslag in de wereldgeschiedenis, met zo'n 2,2 miljoen doden in zes maanden tijd.
Op foto's in lokale Russische media is te zien hoe tieners in militaire uniformen het beeld van Stalin onthullen. Hij was tussen 1924 en 1953 de leider van de Sovjet-Unie en leidde het land dus ook door de Tweede Wereldoorlog. Naast het beeld van Stalin werden ook borstbeelden van twee andere belangrijke commandanten uit de Tweede Wereldoorlog onthuld op het terrein van het museum over de Slag om Stalingrad.
De onthulling van het Stalinbeeld is bijzonder omdat de oud-dictator in 1961 voor het grootste deel uit het straatbeeld van de Sovjet-Unie werd gewist. Stalingrad werd Volgograd, en ook hier ging het beeld van Stalin destijds tegen de grond. De populariteit van Stalin zit de afgelopen jaren weer in de lift in Rusland.
In Oekraïne zijn tal van huiszoekingen gedaan, naar verluidt in onderzoeken naar corruptie en fraude volgens plaatselijke media. Zo is bijvoorbeeld een inval gedaan in een woning van de omstreden oligarch Igor Kolomojski en van een voormalige minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov.
Kolomojski was ooit een van de rijkste en machtigste figuren in Oekraïne. Hij was vier jaar geleden een belangrijke sponsor van de politieke loopbaan van de huidige president Volodimir Zelenski. Maar de twee zijn niet meer op goede voet en Zelenski is in 2021 een campagne begonnen tegen de invloed en macht van oligarchen. Het leidde samen met de gevolgen van de oorlog eind afgelopen jaar tot veel nationalisaties van particuliere bedrijven, inclusief een reeks ondernemingen van Kolomojski. Hij heeft de Israëlische en de Cypriotische nationaliteit.
Volgens Oekraïense media wordt Kolomojski ervan verdacht betrokken te zijn bij een kolossale belastingontduiking en illegale verkoop van olieproducten door de leiding van een olieproducerend bedrijf en van een raffinaderij. Het zou, naar de huidige koersen, gaan om het wegsluizen van circa 920 miljoen euro.
Ex-minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov is in het vizier geraakt door een helikopterongeluk in januari waarbij zijn opvolger op het ministerie, Denis Monastirski, samen met dertien anderen om het leven is gekomen. Het is niet duidelijk waar de huiszoeking om ging.
Een rechtbank in Moskou heeft woensdag een Russische journalist tot acht jaar cel veroordeeld. Hij was niet bij het proces aanwezig: hij verliet Rusland kort na de start van de Russische invasie.
Alexander Nevzorov, een televisiejournalist en voormalig wetgever, werd veroordeeld voor het verspreiden van valse informatie over het leger. Kort na de invasie van Oekraïne voerde president Vladimir Poetin hiertoe een wet in. In de praktijk kan met de wet iedereen die kritisch is op de Russische invasie veroordeeld worden tot boetes en gevangenisstraffen tot 10 jaar.
Nezorov werd er onder meer van beschuldigde 'valse informatie' op social media te hebben geplaatst over de beschieting van een kraamziekenhuis in Marioepol. Moskou ontkende haar betrokkenheid.
Rusland focust haar militaire kracht op de Loehansk-regio in Oekraïne, zeggen lokale autoriteiten. Kiev verwacht dat dit de voorbereiding is voor een offensief in het oosten de komende weken. Volgens gouverneur Sergej Gaidai halen Russische troepen lokale inwoners uit hun huizen in de door hen bezette gebieden aan de frontlinie, zodat ze geen informatie over de Russische troepen kunnen geven aan de Oekraïense Artillerie.
Militaire analisten verwachten dat Moskou snel een nieuw offensief start. De Amerikaanse denktank Institute for the Study of War noemt een Russisch offensief in de komende maanden 'de meest waarschijnlijke handelswijze'. Mogelijk rukken de Russen op 24 februari, precies een jaar na de start van de invasie.
Volgens Oekraïne richt Rusland zich ook op de naastgelegen Donetsk-provincie, in een poging om sleutelstad Bachmoet te veroveren.
De zwaarste bombardementen vinden de laatste tijd plaats langs de Dnipro-rivier, in het zuiden van Oekraïne. De Russen vallen de stad Cherson aan met artillerie dat vanaf de oostelijke oever blijft vuren. Dat schrijft het Britse ministerie van Defensie in een mededeling vanochtend.
Afgezien van de Donbas-regio, is Cherson nu de vaakst beschoten grote Oekraïense stad.
Spanje is van plan tussen de vier en zes Leopard-tanks van het type 2A4 naar Oekraïne te sturen. Dat meldt de Spaanse krant El Pais. De krant baseert zich daarbij op anonieme overheidsbronnen. Het daadwerkelijke aantal hangt af van de staat van de gevechtstanks die in de opslag staan, en van hoeveel andere landen aan Oekraïne gaan leveren, zei de bron.
De Oekraïense buitenlandminister Dmytro Koeleba zei dinsdag dat het land verwacht in totaal zo'n 120 tot 140 westerse tanks in ontvangst te kunnen nemen. Deze zijn afkomstig van twaalf landen. Het gaat onder meer om tanks van het model Leopard 2, de Britse Challenger 2 en de Amerikaanse M1.
Wel F16's, geen F16's, misschien F16's? Het doet nogal rommelig en verwarrend aan, zo in het midden van een crisissituatie die al bijna een jaar duurt. Zo kwam er vorige week pas na lang gesoebat een einde aan de discussie over het leveren van tanks aan Oekraïne. Die voltrok zich volgens een inmiddels bekend stramien. Eerst kwam er een dringend verzoek van president Zelenski: ,,We hebben zeker driehonderd tanks nodig.”
Daarna barstte er onder de bondgenoten een ingewikkelde discussie los, onder meer over de aard van zo’n wapen: is het voor de verdediging of voor de aanval? Wat zegt dat over hun strategie?
De Verenigde Staten bereiden nieuwe militaire hulp voor Oekraïne voor die naar verwachting voor het eerst raketten met een groot bereik bevat, meldt persbureau Reuters op basis van gesprekken met twee hoge Amerikaanse regeringsfunctionarissen. Het pakket ter waarde van ruim 2 miljard dollar (1,84 miljard euro) zal ook munitie en andere wapens omvatten.
De militaire hulp wordt naar verwachting later deze week aangekondigd, aldus de functionarissen. Het bevat vermoedelijk ook 'ondersteunend materiaal' voor Patriot-luchtverdedigingssystemen, precisiegeleide munitie en Javelin-antitankwapens.
Een aanzienlijk deel van het pakket, ruim1,7 miljard dollar (1,56 miljard euro), zou afkomstig zijn van een fonds dat bekendstaat als het Ukraine Security Assistance Initiative (USAI). Daardoor kan de regering de wapens bij de wapenindustrie bestellen in plaats van ze uit bestaande Amerikaanse wapenvoorraden te halen.
Het geld van de USAI zou worden besteed aan de aankoop van een nieuw wapen, de Ground Launched Small Diameter Bomb (GLSDB), met een bereik van 150 kilometer. De VS hebben verzoeken afgewezen van onder meer wapenfabrikant Boeing om de zogeheten ATACMS-raket, met een bereik van 297 kilometer, naar Oekraïne te sturen.
Overige hulp zou onder meer tegen mijnen bestendige voertuigen (MRAP's), geleide meervoudige raketsystemen (GMLRS) en munitie omvatten.
EU-landen hebben Brussel duidelijk gemaakt dat het Oekraïne geen valse verwachtingen mag scheppen over een lidmaatschap van de Europese Unie. De Oekraïense regering heeft hardop gezegd dat het verwacht binnen een paar jaar lid te worden, maar dat is onrealistisch, zeggen bronnen aan de Financial Times.
President Zelenski spreekt over twee weken met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Diplomaten zijn bang dat daarbij de verwachtingen van Oekraïne alleen maar verder aangemoedigd worden. ,,Niemand wil beschuldigd worden dat hij niet genoeg doet", zegt een hooggeplaatste EU-diplomaat in FT.
De unie is verdeeld over snel lidmaatschap. Enkele Oost-Europese landen zien het wel zitten, maar vooral in Noord- en West-Europa zijn grote zorgen over de verschillen die het land nog moet overbruggen. De Franse president Macron zei vorig jaar dat het proces nog 'enkele decennia' zou kunnen duren.
Brazilië heeft het verzoek van de Duitse kanselier Olaf Scholz afgewezen om tankmunitie voor Oekraïne te leveren. Tijdens het bezoek van de Duitse regeringsleider aan het Zuid-Amerikaanse land voerde de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva in plaats daarvan campagne voor een vredesinitiatief.
,,Brazilië wil geen enkele deelname aan deze oorlog, ook niet indirect'', reageerde Lula op het Duitse verzoek om munitie voor de Duitse Gepard-luchtafweertanks die Oekraïne gebruikt. De Duitse regering probeert sinds april vorig jaar de Braziliaanse munitie voor het luchtafweergeschut te bemachtigen, omdat de munitie schaars is. Berlijn leverde dertig Gepards (ook bekend als Cheetah) aan Oekraïne en heeft er nog zeven toegezegd. Momenteel wordt een nieuwe fabriek voor de munitie gebouwd, die vanaf juni kan produceren.
Lula kwam Duitsland niet tegemoet maar bracht daarentegen Brazilië en China ter sprake als bemiddelaars tussen Rusland en Oekraïne: ,,Ik stel voor om een club op te richten van landen die vrede op deze planeet willen scheppen.'' Scholz op zijn beurt benadrukte dat er geen vrede kan zijn over de hoofden van de Oekraïners heen en dat het land geen grondgebied mag verliezen als gevolg van de oorlog.
© AP — De Duitse kanselier Olaf Scholz (links) in gesprek met de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva. De Verenigde Staten beschuldigen Rusland ervan het laatste nog functionerende wederzijdse ontwapeningsverdrag te hebben geschonden. Rusland zou inspecties van nucleair wapentuig op grond van de jongste versie van het Verdrag voor de Vermindering van Strategische Wapens (START) niet hebben toegestaan. Bovendien zou Rusland volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken meer strategische nucleaire wapens hebben dan de maxima die het START-verdrag vastlegt.
Het Huis van Afgevaardigden had van het buitenlandministerie de informatie geëist. Rusland heeft afgelopen november een bijeenkomst tussen Amerikaanse en Russische gezanten in het kader van de inspecties voor onbepaalde tijd uitgesteld. De VS zouden 'een giftige vijandschap' met Rusland vestigen en daarom gelastte het Kremlin de bijeenkomst af.
De laatste keer dat de gezanten voor ontwapening over de toepassing van het START-verdrag spraken was in oktober 2021. President Joe Biden heeft begin dat jaar het uit 2010 stammende verdrag met vijf jaar verlengd tot 2026. Bij de ondertekening van het nieuwe START-verdrag in 2010 werd als maximum aantal kernkoppen voor elke partij 1550 gesteld. Dat was 30 procent minder dan bij de ondertekening van de voorganger van het verdrag in 2002.
Rusland beschuldigde de VS er eerder ook van inspecties te dwarsbomen.
© Getty Images — Een Russische Topol-M, een intercontinentale ballistische raket op het Rode Plein in Moskou tijdens een militaire parade. Alexander Loekasjenko, de president van Belarus, zegt dat zijn land klaar is om meer hulp te bieden aan Rusland bij de strijd tegen Oekraïne. Hij zei dat bij zijn bezoek aan Zimbabwe, ook een bondgenoot van Rusland. Maar volgens de president heeft Rusland nu geen hulp nodig. ,,Maar als onze Russische broeders hulp nodig hebben, dan staan wij klaar.'' Loekasjenko zei niet wat die hulp behelst.
Vladimir Klitschko, voormalig Olympisch kampioen boksen, vecht tegen plannen van het Internationaal Olympisch Comité om sommige Russische atleten toe te laten bij de Olympische Spelen 2024 in Parijs.
De Oekraïense zwaargewicht is de broer van Vitali Klitschko, de burgemeester van Kiev. Hij stelt dat de sportleiders medeplichtig zijn aan de oorlog als atleten van Rusland en bondgenoot Belarus mee mogen doen aan de Spelen.
Het IOC heeft de deur op een kier gezet voor Russische atleten die de Russische inval niet openlijk steunen. Zij zouden mee kunnen doen als neutrale atleten zonder vlag of volkslied.
© AP — Vladimir Klitschko Rusland erkent dat sinds de herfst duizenden personen onterecht zijn opgeroepen voor het leger om te vechten tegen Oekraïne. Zij hadden bijvoorbeeld om medische redenen niet gerekruteerd mogen worden.
Ruim 9000 burgers die 'illegaal' werden gemobiliseerd zijn inmiddels teruggebracht naar huis, ook zij die om gezondheidsredenen 'onder geen beding' hadden mogen worden opgeroepen, zei een kopstuk van justitie bij een ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin. Kritische waarnemers gaan er echter van uit dat tijdens de grootscheepse mobilisatie veel meer mensen illegaal zijn gerekruteerd, en wellicht nooit zijn teruggekeerd.
Met name in de eerste weken werden chaotische omstandigheden gemeld in veel militaire wervingsbureaus. In totaal werden 300.000 man opgeroepen voor het front.
© REUTERS — Russische militairen tijdens een kerkdienst. In de oorlog tegen de Russen gaat Frankrijk de Oekraïners meer militaire hulp bieden. Parijs stuurt nog eens twaalf houwitsers van Franse makelij.
De Franse minister van Defensie, Sébastien Lecornu, maakte ook bekend dat 150 Franse militairen naar Polen gaan om daar samen met de Polen ongeveer zeshonderd Oekraïense soldaten per maand te trainen, melden Franse media.
Oekraïne krijgt ook een radar voor luchtbewaking.
Oekraïne zal tussen de 120 en 140 tanks ontvangen, verwacht buitenlandminister Dmitro Koeleba. Hij spreekt over een 'eerste golf' aan tanks en denkt dat er later meer zullen komen.
Volgens Koeleba hebben inmiddels twaalf landen zich aangesloten bij de zogeheten tankcoalitie. Kiev vroeg sinds enkele weken om ongeveer driehonderd westerse tanks. Na lang aarzelen gingen de Verenigde Staten en Duitsland vorige week akkoord met de levering van eigen tanks en stemde Berlijn in met de levering van Duitse tanks door andere landen.
De Verenigde Staten beloofden dertig Abrams-tanks te leveren, Duitsland veertien Leopards en Polen nog eens veertien Leopards. Het Verenigd Koninkrijk zegde veertien Challengers toe. Andere landen die hebben gezegd tanks te sturen zijn onder meer Canada, Noorwegen, Finland en Spanje. Nederland overweegt de tanks die het leaset van Duitsland te kopen en dan te leveren aan Oekraïne.
Nu de bondgenoten van Oekraïne hebben toegezegd tanks te leveren, zouden ze ook de volgende 'rode lijn' over moeten gaan, vindt de president van Litouwen. Gitanas Nauseda wil dat Kiev zo snel mogelijk ook de beschikking krijgt over gevechtsvliegtuigen, een taboe voor veel andere regeringsleiders.
De Amerikaanse president Joe Biden en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz gaven bijvoorbeeld al aan dat het sturen van vliegtuigen geen optie is. Nauseda hoopt dat ze zullen bijdraaien, net zoals bij eerdere 'rode lijnen' gebeurde. Behalve de recent beloofde tanks wijst hij erop dat Duitsland aan het begin van de oorlog alleen nog maar helmen en vesten leverde en 'onder geen enkele voorwaarde' wapens. Bovendien is Oekraïne inmiddels een kandidaat-lidstaat van de Europese Unie, 'ook ooit een taboe'.
,,Ik denk dat deze rode lijn alleen in ons hoofd zit", zei de Litouwse president. De bondgenoten zouden als het aan hem ligt zonder verder te aarzelen moeten voldoen aan het verzoek van de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Nauseda noemt de gevechtsvliegtuigen 'noodzakelijke militaire steun' in de oorlog tegen Rusland. Het Kremlin ziet zijn opmerkingen als bewijs voor de 'extreem agressieve houding' van de Baltische staten en Polen.
Frankrijk zegt een levering van gevechtsvliegtuigen niet uit te sluiten en Nederland zal er 'met een open blik' naar kijken als Kiev met een officieel verzoek komt. Een woordvoerder van de Britse premier Rishi Sunak vindt het 'op dit moment niet praktisch' om vliegtuigen te sturen.
Rusland gaat auto's controleren op wapens en explosieven in regio's van het land waar er een hoog terroristisch dreigingsniveau is. Daartoe heeft president Vladimir Poetin dinsdag een wetsdecreet ondertekend.
Japan en de NAVO gaan hun banden aanhalen nu de wereld onveiliger wordt. De Russische invasie van Oekraïne en de intensievere militaire samenwerking tussen Moskou en China hebben geleid tot de meest gespannen veiligheidssituatie sinds de Tweede Wereldoorlog, motiveren NAVO-chef Jens Stoltenberg en de Japanse premier Fumio Kishida de nauwere samenwerking op het gebied van onder meer maritieme veiligheid en het bestrijden van cybercrime en desinformatie.
Stoltenberg is in Japan na een bezoek aan Zuid-Korea, waar hij er bij Seoul op aandrong de militaire steun aan Oekraïne te vergroten. De Noor waarschuwde daar ook voor de toenemende spanningen met China.
,,De wereld bevindt zich op een historisch keerpunt in de ernstigste en meest complexe veiligheidsomgeving sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog", aldus Kishida en Stoltenberg. Zij uiten ook hun bezorgdheid over de nucleaire dreigementen van Rusland, gezamenlijke militaire oefeningen van Rusland en China in de buurt van Japan en de ontwikkeling van kernwapens door Noord-Korea.
De voormalige Britse premier Boris Johnson stelt dat de oorlog in Oekraïne voorkomen had kunnen worden als dat land eerder bij de Navo was betrokken. Lees hier meer over het opmerkelijke opiniestuk dat hij schreef in de Amerikaanse krant The Washington Post.
Nu het IOC de deur weer voorzichtig opent voor sporters uit Rusland en Belarus op de Zomerspelen van 2024 in Parijs, neemt de kritiek meteen toe. ,,Het lijkt me toch moeilijk om Russen weer toe te laten terwijl Oekraïense atleten nu worden doodgeschoten.” Lees hier het hele verhaal.
Voormalig Wagner-strijder Andrei Medvedev heeft vanuit Oslo een interview gegeven aan CNN. De Rus heeft asiel aangevraagd in Noorwegen, na de verschrikkingen die hij naar eigen zeggen heeft ondergaan aan het front in Oekraïne. Het huurlingenleger gaat zeer bruut met zijn rekruten om, zegt Medvedev. Wagner-oprichter Jevgeni Prigozjin is volgens hem 'de duivel'. ,,Als hij echt een Russische held was, zou hij zelf een geweer nemen en meegaan met zijn soldaten."
,,Ze brachten twee ex-gevangenen (die door Wagner waren gerekruteerd, red.) bijeen die niet wilden vechten en schoten ze neer in het bijzijn van nieuwkomers", beweert hij. ,,Ze begroeven ze midden in de loopgraven die door de beginnelingen waren gegraven."
Hij begon met tien man onder zijn bevel en dat aantal groeide zodra gevangenen ook mochten toetreden, zei hij. Die mochten uit de cel als ze aan Russische zijde zouden vechten. ,,Er waren steeds doden en er kwamen ook steeds meer mensen binnen. Uiteindelijk had ik veel mensen onder mijn bevel", zei hij. ,,Ik kon niet tellen hoeveel. Ze waren constant in omloop. Dode lichamen, meer gevangenen, meer dode lichamen, meer gevangenen.”
De gevangenen die in dienst gingen kregen te horen dat hun families een vergoeding van vijf miljoen roebel (ruim 65.000 euro) zouden ontvangen als ze stierven in de oorlog. Maar in werkelijkheid 'wilde niemand dat betalen', zegt Medvedev. Hij beweert dat veel Russen die stierven tijdens gevechten in Oekraïne daarom 'als vermist waren opgegeven.
© AFP — Andrei Medvedev Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) vermoedt dat Oekraïense troepen illegale landmijnen hebben ingezet tegen de Russische bezetter. Dat conclusie trekken ze uit een onderzoek rond de stad Izjoem, die tot september in Russische handen was.
,,Oekraïense troepen lijken landmijnen te hebben verspreid rond het Izjoem-gebied, waarbij burgerslachtoffers vielen en nog altijd een risico vormen", zegt Steve Goose, wapendivisiedirecteur bij Human Rights Watch. ,,Russische troepen hebben herhaaldelijk mijnen gebruikt en begaan wreedheden in het hele land, maar dit niet rechtvaardigt niet het Oekraïens gebruik van deze verboden wapens", zegt hij.
Eerder raakte al bekend dat Rusland PFM-mijnen inzet bij de invasie van Oekraïne, ook wel vlindermijnen genoemd. Sinds de Ottowa-conventie in 1997 verbindt het merendeel van de landen wereldwijd zich ertoe om dat soort wapens niet in te zetten omdat het niet mogelijk is om onderscheid te maken tussen burgerlijke en militaire slachtoffers. Oekraïne tekende het verdrag, Rusland is geen lid.
Oleksandr Polisjtsjoek, de Oekraïense plaatsvervangende minister van Defensie, houdt voet bij stuk dat zijn leger trouw is gebleven aan het internationaal mensenrecht. HRW vraagt nu aan Oekraïne om toch een onderzoek te starten naar het gebruik van vlindermijnen door eigen troepen en de overgebleven voorraad voor eens en altijd te vernietigen.
Washington gaat Oekraïne geen F-16-straaljagers leveren, hoewel Kiev inmiddels permanent vraagt om dergelijke toestellen voor de strijd tegen de Russische agressor. De Amerikaanse president Joe Biden zei nee op de vraag van journalisten of de Verenigde Staten F-16's gaan sturen.
De Franse president Emmanuel Macron op zijn beurt sloot enkele uren eerder het leveren van gevechtsvliegtuigen niet uit. Hij waarschuwde wel voor het gevaar van escalatie. Zo zouden dergelijke toestellen alleen mogen worden ingezet om Oekraïens gebied te verdedigen, niet om Russisch territorium aan te vallen, zo zei hij na een gesprek met premier Mark Rutte. Volgens Rutte is er geen taboe, maar hij benadrukte dat het sturen van straaljagers een grote stap zou zijn.
Noorwegen is van plan zo snel mogelijk Leopard 2-gevechtstanks naar Oekraïne te sturen. Dat heeft de Noorse minister van Defensie maandag gezegd. Hij suggereerde dat de leveringen eind maart zouden kunnen plaatsvinden.
Vorige week kondigde Noorwegen aan een aantal Leopard 2-tanks te willen leveren. Er worden er 36 gebruikt door het Noorse leger. ,,We hebben het aantal nog niet vastgelegd", zei minister van Defensie Bjørn Arild Gram maandag. ,,Het is belangrijk dat dit nauw wordt gecoördineerd met partners, zodat het een levering is die een verschil maakt voor Oekraïne."
Verschillende andere westerse landen hebben te kennen gegeven snel zware tanks aan Oekraïne te willen leveren.
Aleksandr Roetskoj (75), die diende als plaatsvervanger van president Boris Jeltsin, heeft fors uitgehaald naar de huidige Russische president. Hij zegt dat de invasie nooit had mogen plaatsvinden. Hij beschuldigt Vladimir Poetin van het 'zinloos' doden van tienduizenden Russische soldaten die in de oorlog als 'kanonnenvoer' zijn gebruikt.
Roetskoj, eveneens een voormalige Sovjet-generaal, zegt dat Poetin zichzelf belachelijk heeft gemaakt door zich te laten omringen door 'incompetente militaire leiders' voorafgaand aan de invasie van Oekraïne. Volgens de voormalige vicepresident wordt Poetin omringd door hoge functionarissen die geen militaire training hebben gehad of beschikken over enige militaire skills van hoog niveau. Dit geldt ook voor de minister van Defensie Sjojgoe, een politicus die erom bekend staat zeer loyaal te zijn aan Poetin.
Hij vindt eveneens dat de invasie nooit had mogen plaatsvinden. ,,Als de strijdkrachten niet in staat zijn om strategische offensieve operaties uit te voeren, dan kun je het beter niet proberen, zeker niet buiten je eigen land", legt Roetskoj uit. ,,Waarom gebeurt dit? Omdat we vanuit militair oogpunt geen strategische planning hebben. De president spreekt telkens zijn doelstellingen uit, maar die worden niet gerealiseerd. Hij maakt zich belachelijk.”
Nederlandse boeren hebben afgelopen jaar veel meer tarwe verbouwd. De oogst viel, door een betere opbrengst en een grotere oppervlakte, bijna een kwart hoger uit dan een jaar eerder. Tarwe was internationaal gezien het afgelopen jaar juist moeilijker verkrijgbaar door de oorlog in het belangrijke productieland Oekraïne.
Ook gerst werd meer verbouwd (plus 44 procent). Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kwam dit, net als bij tarwe, door het inzaaien van zomergerst. De granen hadden baat bij het zonnige zomerweer.
De nieuwe ambassadeur van de Verenigde Staten Rusland, Lynne Tracy, is lastig gevallen door een menigte die anti-VS slogans schreeuwden toen ze het Russische ministerie van Buitenlandse zaken binnenkwam maandag om haar diplomatieke geloofsbrieven te overhandigen.
De groep hield handbeschilderde borden met berichten vast kritiek op Washington, waarvan er één luidde: 'Jouw tanks doden burgers'.
Protesten in Rusland - met name over kwesties die verband houden met de oorlog - zijn effectief verboden, tenzij ze de steun hebben van de autoriteiten.
© REUTERS — Lynne Tracy De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft een bezoek gebracht aan de zuidelijke stad Mykolajiv. Hij schrijft op Telegram dat hij er samen met de Deense premier Mette Frederiksen naar een ziekenhuis trok om met gewonde soldaten te praten.
Volgens Zelenski biedt Mykolajiv 'heldhaftig verzet tegen de terroristen'. Hij wenst degenen in het ziekenhuis een spoedig herstel en dankt het medisch personeel voor de goede zorg. Naast de fysieke genezing hamert de president ook op het belang van psychologisch herstel.
Mykolajiv ligt aan de Zwarte Zee en dicht bij Cherson. Beide steden worden al maanden met regelmaat door Rusland beschoten met raketten en drones.
De Oekraïense overheid heeft het Internationaal Olympisch Comité (IOC) beticht van het promoten van 'oorlog, moord en destructie'. Het IOC overweegt sporters uit Rusland en Belarus onder neutrale vlag toe te laten tot de Olympische Spelen van volgend jaar in Parijs, tot woede van Oekraïne.
,,Het IOC kijkt met plezier toe hoe de Russische federatie Oekraïne verwoest. Het biedt Rusland zo een platform om hun genocide te promoten en moedigt het verder gaan met moorden aan", schrijft adviseur Michailo Podoljak van president Volodimir Zelenski op Twitter. Hij richt zich met een cynische opmerking rechtstreeks tot IOC-voorzitter Thomas Bach. ,,Het Russische geld dat olympische hypocrisie koopt, heeft blijkbaar niet de geur van Oekraïens bloed. Toch, meneer Bach?"
De Duitser zei afgelopen week dat het niet past in het olympisch handvest om sporters uit Rusland en Belarus uit te sluiten. Het IOC onderzoekt of atleten uit die landen onder neutrale vlag en met allerlei voorwaarden toch kunnen meedoen aan de Spelen.
Zelenski had de Franse president Emmanuel Macron juist verzocht om Rusland en Belarus volledig te weren van de Spelen in Parijs. Oekraïne vindt dat de twee landen volledig geïsoleerd moeten worden vanwege de militaire inval. De Nederlandse sportkoepel NOC*NSF volgt de lijn van het IOC en wil de optie openhouden dat Russen en Belarussen onder neutrale vlag kunnen meedoen in Parijs.
Volgens de Oekraïense regering hebben sinds half september al 6500 Russische militairen geprobeerd zich over te geven via een op maat gemaakte hulplijn. Het callcenter zou onlangs zijn verplaatst naar een geheime locatie om inmenging van Moskou te voorkomen. Dat schrijft de Britse krant The Guardian.
De hotline, die door tien operatoren wordt bemand, is opgericht nadat Vladimir Poetin had aangekondigd 300.000 burgers met eerdere militaire ervaring te zullen mobiliseren om zich bij de Russische oorlogsinspanningen aan te sluiten. Degenen die zichzelf hebben aangegeven krijgen de kans om deel uit te maken van een gevangenenruil tussen de Russische en Oekraïense regering of om in hechtenis te blijven met de mogelijkheid om later in Oekraïne te blijven of te emigreren.
Vitaly Matvienko, woordvoerder van de afdeling voor krijgsgevangenen, zegt tegen de Britse krant dat de overgave in twee fasen verloopt: ,,Eerst bellen Russische soldaten die gemobiliseerd zijn naar deze hotline en zeggen: ‘Ik ga me overgeven’. Daarna zijn ze verplicht hun persoonlijke gegevens achter te laten. Nadat de soldaat Oekraïens grondgebied heeft bereikt, zijn ze verplicht opnieuw te bellen en zeggen ze nogmaals: ‘Ik ga me overgeven’”. Oekraïense operatoren helpen hen dan een veilige plaats te bereiken waar ze Oekraïense speciale eenheden ontmoeten.
De beweringen van de Oekraïense afdeling voor krijgsgevangenen konden niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Polen gaat dit jaar 4 procent van zijn nationaal inkomen investeren in het leger, heeft premier Mateusz Morawiecki aangekondigd. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2021. Op basis van de omvang van de Poolse economie in 2021 komt het omgerekend neer op 25 miljard euro. Volgens de regeringsleider kan Polen niet anders dan zich sneller bewapenen, vanwege de Russische dreiging en Russische inval in Oekraïne.
Polen deelt een grens van meer dan 500 kilometer met Oekraïne. Afgelopen zomer had Polen al aangekondigd fors meer te gaan investeren in het leger. Jarosław Kaczynski, voorzitter van regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid, noemde toen een streefdoel van 5 procent.
Met 4 procent gaat Polen in verhouding meer aan defensie uitgeven dan andere NAVO-landen. Nederland gaf in 2022 1,47 procent van het bruto nationaal product uit aan defensie. De VS, die beschikken over het grootste leger ter wereld, geeft jaarlijks ongeveer 3,5 procent uit aan het leger.
Polen gaat ook zijn strijdmacht vergroten. Momenteel telt het leger 164.000 mannen en vrouwen en dat gaat de komende tijd naar 250.000.
De Oekraïense zaakgelastigde in Teheran moet zich melden bij het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Iran is volgens persbureau Tasnim niet blij met Oekraïense opmerkingen over een droneaanval op een militaire fabriek in het hart van Iran. Topfunctionaris Michailo Podoljak schreef op Twitter over de 'explosieve nacht' in Iran. ,,Oekraïne heeft jullie gewaarschuwd.''
Podoljak linkt de aanval op de Iraanse wapenfabriek aan de oorlog in zijn eigen land, waar Rusland Iraanse drones inzet. Volgens Oekraïne en de Verenigde Staten gebruiken de Russen die drones onder andere om burgerdoelen aan te vallen. Iran ontkent dat het drones aan Rusland heeft geleverd sinds de invasie van 24 februari, maar erkent wel dat daarvoor een klein aantal aan Moskou is verstrekt.
Rusland heeft de droneaanval in Iran veroordeeld en noemt die een 'provocerende' actie die de gespannen situatie kan doen escaleren. ,,Zulke vernietigende acties kunnen onvoorspelbare gevolgen hebben voor de vrede en de stabiliteit in het Midden-Oosten."
Iran zegt dat het luchtafweersysteem een drone heeft vernietigd en dat twee anderen zijn ontploft. Er zou alleen schade zijn aan het dak van de fabriek en geen gewonden zijn gevallen. Een Amerikaanse functionaris laat aan persbureau Reuters weten dat het erop lijkt dat Israël achter de aanval zit.
Volgens het Kremlin loog de voormalige Britse premier Boris Johnson toen hij zei dat de Russische president Vladimir Poetin hem met een raketaanval had bedreigd in de aanloop naar de invasie van Oekraïne. Kremlin-woordvoerder Dmitryi Peskov vertelde verslaggevers maandag dat wat Johnson zei dat het niet waar is, of 'meer precies, een leugen'.
Johnson doet zijn verhaal in een BBC-documentaire. ,,Hij bedreigde me op een gegeven moment en zei: 'Boris, dat doe ik niet wil je pijn doen, maar met een raket duurt het maar een minuut' of iets dergelijks," zegt de voormalige Britse premier in de docu.
De eerste Russische soldaat die een westerse gevechtstank vernietigt of verovert, krijgt 5 miljoen roebel (ruim 66.000 euro) in contanten, belooft een Russisch bedrijf. Voor alle volgende aanvallen bedraagt de bonus 500.000 roebel (ruim 6600 euro).
De Verenigde Staten, Duitsland en andere Europese landen sturen de komende maanden tientallen geavanceerde gevechtstanks naar Oekraïne. Daartoe is besloten na langdurige smeekbedes uit Kiev.
Het Kremlin ziet dat als een gevaarlijke escalatie van de oorlog die inmiddels bijna een jaar duurt. De Amerikaanse Abrams-tanks en Leopards van Duitse makelij zullen volgens Moskou 'branden' aan de frontlinie. De verwachting is overigens dat het nog weken tot maanden duurt voordat de tanks arriveren.
De financiële beloningen zijn toegezegd door het Russische bedrijf Fores, dat actief is in de energie-industrie. De onderneming stelt dat de NAVO Oekraïne 'onbeperkt' met wapens volpompt en het conflict escaleert, een bekend geluid in Rusland. Het bedrijf zegt ook een premie van 15 miljoen roebel (bijna 200.000 euro) uit te loven voor de vernietiging van westerse gevechtsvliegtuigen, mochten die ooit aan Oekraïne worden geleverd.
Rusland wil geen vredesonderhandelingen meer voeren nu dat de Verenigde Staten hebben beslist om tanks te leveren aan Oekraïne. Volgens het Russische persbureau RIA willen de Russen niet meer onderhandelen om de oorlog te beëindigen. ,,Het heeft geen zin meer om nog met Kiev of zijn poppenspelers te spreken”, aldus de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Sergei Ryabkov in een interview met het nieuwskanaal.
Volgens Ryabkov is er niemand in het Westen die 'serieuze initiatieven neemt om de Oekraïense crisis op te lossen'. Tot nu toe verklaarde Kremlin meermaals bereid te zijn om te onderhandelen, maar dan onder hun voorwaarden. Volgens het Kremlin moet Oekraïne de 'nieuwe realiteiten erkennen' en kan er geen vredesplan zijn zonder de annexatie van de vier gebieden - Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson - te erkennen.
Vorige week nog wees de Oekraïense president Zelenski vredesgesprekken af met Poetin - hij noemt hem een 'nobody. Ook moet Rusland zich eerst volledig terugtrekken uit de geannexeerde gebieden voordat Oekraïne ook maar wil nadenken over vredesgesprekken. Toch blijft er hoop dat het op een diplomatieke manier wordt opgelost: de Duitse bondskanselier Olaf Scholz verklaarde dit weekend nog eens dat het noodzakelijk is om verder te praten met Poetin.
Tijdens een bezoek aan Seoul heeft de secretaris-generaal van de Navo Jens Stoltenberg er maandag bij Zuid-Korea op aangedrongen meer militaire hulp te verlenen aan Oekraïne. ,,Als we niet willen dat de tirannie het wint, dan hebben de Oekraïners wapens nodig. Dat is de realiteit'', aldus de Navo-baas.
Stoltenberg benadrukte in de gesprekken met overheidsvertegenwoordigers dat de Navo wereldwijde dreigingen wil aanpakken door nauwer samen te werken met Azië. Hij bedankte Zuid-Korea voor het leveren van niet-dodelijke wapens en andere goederen aan Oekraïne, maar moedigde het land aan meer te doen, zoals het leveren van munitie.
Zuid-Korea heeft sinds het begin van de invasie in Oekraïne honderden tanks, vliegtuigen en andere wapens geleverd aan Navo-lid Polen, maar president Yoon Suk-yeol zegt dat directe militaire hulp aan Oekraïne moeilijk is, omdat de Zuid-Koreaanse wet het verbiedt wapens te leveren aan landen in een oorlogssituatie.
Stoltenberg merkte tijdens zijn bezoek op dat landen als Duitsland, Zweden en zijn eigen thuisland Noorwegen vergelijkbare bepalingen hadden, maar dat deze naties die hebben gewijzigd.
De voormalige Britse premier Boris Johnson beweert in een BBC-documentaire dat de Russische president Vladimir Poetin hem in een telefoongesprek, voorafgaande aan de Russische inval in Oekraïne, dreigde met een raketaanval. ,,Ik wil jou geen pijn doen, maar met een raket zou het maar een minuutje duren'', zou Poetin hebben gezegd.
Het gesprek vond volgens Johnson plaats in februari vorig jaar, nadat hij een bezoek had gebracht aan Kiev. Met het bezoek probeerde Johnson de westerse steun voor Oekraïne duidelijk te maken toen er ongerustheid ontstond over een mogelijke Russische inval.
Johnson zegt dat hij Poetin in het gesprek waarschuwde had dat er strengere westerse sancties zouden volgen als de Russen Oekraïne zouden binnenvallen. Hij zou ook duidelijk hebben gemaakt dat de oorlog een "volslagen catastrofe" zou worden en dat de escalatie alleen maar voor meer westerse steun voor Oekraïne zou zorgen. Hij zei tegen Poetin dat het "meer Navo, niet minder Navo" aan de Russische grenzen zou betekenen.
Negen dagen later, op 11 februari, vloog de Britse minister van Defensie, Ben Wallace, naar Moskou om zijn Russische collega, Sergei Shoigu, te ontmoeten. Na het gesprek werd hem verzekerd dat Rusland Oekraïne niet zou binnenvallen, maar hij zei dat beide partijen wisten dat dat een leugen was. Minder dan twee weken later, op 24 februari, reden Russische tanks de grens met Oekraïne over.
De BBC-documentaire Putin Vs the West zal maandagavond uitgezonden worden.
Duitsland zal geen gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne sturen. Dat heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz zondag bevestigd. Kiev heeft het Westen meermaals verzocht om extra militair materieel om de Russische inval in het land te beëindigen.
Na enkele weken aarzelen besliste Berlijn woensdag om Leopard-tanks van Duitse makelij naar Oekraïne te sturen en andere Europese landen toe te staan om hetzelfde te doen. Maar op de vraag van Oekraïne om ook gevechtsvliegtuigen te sturen, laat Scholz zondag weten dat 'die kwestie niet aan de orde is'.
De Oekraïense president Zelenski had de westerse landen die tanks sturen bedankt en hen meteen gevraagd om ook gevechtsvliegtuigen en langeafstandsraketten te sturen.
,,Als er, zodra er een besluit (over de tanks) is genomen, meteen een nieuw debat begint over ander materieel, dan ondermijnt dit het vertrouwen van de burgers in de beslissingen van de regering'', aldus Scholz. ,,Ik kan alleen maar afraden om mee te gaan in een constant opbod aan wapensystemen.''
Scholz waarschuwde bovendien voor het risico op een escalatie met Moskou. ,,Er is geen oorlog tussen de NAVO en Rusland. We zullen een dergelijke escalatie niet toestaan.''
In de Noordoost-Oekraïense stad Charkov is een appartementencomplex geraakt door een raket. Volgens de gouverneur is daarbij één persoon om het leven gekomen. Meerdere mensen raakten gewond.
Op een foto van de vermeende schade is te zien dat het dak en de bovenste verdieping van het complex zijn weggeslagen, ook is er brand uitgebroken. In de omgeving zijn ruiten gesneuveld.
De situatie in de Donbas-regio is erg nijpend. Dat zegt de Oekraïense president Zelenski vanavond in zijn dagelijkse videoboodschap. Vooral in de plaatsen Bachmoet en Vuhledar. Ook het dorp Blahodatne in Oost-Donetsk ligt onder vuur. Oekraïne zegt een aanval te hebben afgeslagen, maar de Russische Wagner-groep eist de controle over het dorp op.
Zelenski grijpt de toespraak aan om het westen tot nog meer actie te manen. Oekraïne heeft sneller nieuwe wapens nodig, zegt hij. In Oekraïne heerst onder meer verontwaardiging omdat de beloofde Abrams-tanks van de Verenigde Staten nog maanden op zich laten wachten.
,,Rusland probeert de oorlog te lengen en de tegenstander uit te putten." Tijd moet daarom een wapen worden, vindt Zelenski. ,,We moeten de boel versnellen. De toevoer en de opties voor nieuwe wapens voor Oekraïne.
De Turkse president Erdogan lijkt toestemming te gaan geven aan Finland om lid te worden van de Navo. Dat zei hij vandaag, nadat eerder deze week duidelijk werd dat Finland desnoods zonder Zweden lid wil worden.
Eigenlijk stelden Finland en Zweden zich tegelijk kandidaat, maar het lidmaatschap van Zweden staat onder druk na een koranverbranding voor de ambassade van Turkije in Stockholm. Erdogan is daar woedend over en zegt er momenteel niet over te piekeren om zijn handtekening te zetten onder een Zweeds Navo-lidmaatschap. Daarbij komt dat Zweden weigert 120 mensen uit te leveren die door Turkije als 'terrorist' worden beschouwd.
Finland kan een ander bericht verwachten, zei de Turkse president vandaag in een tv-speech. Maar, zo waarschuwde hij, dan moet dat land niet dezelfde 'fout' maken als Zweden.
In een gebied onder Russische controle in de naburige regio Zapororijjia, in het zuiden van het land, zijn vier mensen omgekomen bij een Oekraïense aanval op een spoorbrug. Dat melden de door Moskou geïnstalleerde autoriteiten. Vijf mensen raakten gewond en worden medisch behandeld. Er werd op het moment van de aanval gewerkt aan de infrastructuur van de spoorburg.
Russische beschietingen van woonwijken in de Zuid-Oekraïense stad Cherson hebben zondag minstens drie mensen het leven gekost, aldus lokale autoriteiten. Het gaat om twee mannen en een vrouw.
Een ziekenhuis, school, busstation, postkantoor, bank en appartementsgebouwen werden geraakt, volgens een lokale bestuurder. Er vielen ook zes gewonden, onder wie een verpleegster.
Cherson werd vanaf het begin van de oorlog bezet door Russische troepen. Sinds de bevrijding wordt de stad regelmatig beschoten vanuit Russische posities aan de overkant van de rivier de Dnipro.
Rusland weigert gesprekken met Japan over visserijrechten in de wateren rond de omstreden Koerilen-eilandengroep in de Stille Oceaan. Volgens Moskou heeft Japan 'anti-Russische' maatregelen genomen. Sinds juni vorig jaar is het voor Japanse vissers verboden om nog te vissen rond de Koerilen.
Japan doet mee aan de westerse sancties tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Tokio scherpte die sancties vrijdag nog verder aan vanwege de Russische luchtaanvallen op Oekraïense steden. Volgens Moskou kan er pas een verbetering in de onderlinge relatie komen als Japan 'respect' toont voor Rusland.
Volgens een analyse van het gerenommeerde Institute for the Study of War (ISW) herhaalt de Russische militaire leiding mogelijk dezelfde fout uit het verleden bij de planning van het nieuwe offensief in het voorjaar. Zo zou het offensief opnieuw van start gaan op basis van verkeerde veronderstellingen over de capaciteiten van de Russische troepen.
De Russische militaire mislukkingen in de regio’s Kiev, Charkiv en Cherson hebben keer op keer aangetoond dat de Russische militaire leiding geen goed zicht heeft op mogelijkheden van het Russische leger. Nu is dat mogelijk niet anders, stellen experts.
Als het geplande offensief zoals verwacht in het voorjaar begint, kunnen de Russische soldaten waarschijnlijk wel enkele gebieden veroveren - maar Oekraïne zal dan ook goed gepositioneerd zijn om later een tegenoffensief te starten.
Volgens ISW-deskundigen zou het hoogtepunt van een dergelijk Russisch offensief uiterlijk in april voorbij zijn. Dan begint immers het regenseizoen in Oekraïne, waardoor het moeilijk of zelfs quasi onmogelijk wordt om met zwaar militair materieel op te rukken. De experts van het ISW verwachten bovendien dat een Russisch offensief voor april geen operationeel succes zal opleveren.
Maar deze situatie kan wel gunstige omstandigheden scheppen voor de Oekraïense strijdkrachten, die daarvan gebruik zouden kunnen maken tijdens hun eigen tegenoffensief in het late voorjaar of de zomer van 2023. De Oekraïense troepen zullen bovendien steeds meer kunnen profiteren van de levering van westerse gevechtstanks, wat hun mogelijkheden zal versterken op het slagveld.
© ANP / EPA — Door de verkiezing van Petr Pavel tot president van Tsjechië is dat land nog steviger verankerd in het Westen. Dat is goed nieuws voor Oekraïne dat rekent op meer steun. Lees hier meer.
De beslissing van Washington om 31 zware Abrams-tanks naar Oekraïne te sturen, is bij Moskou in het verkeerde keelgat geschoten. De Russische staatstelevisie doet er nog een schepje bovenop door een video met gemonteerde beelden te laten zien waarin de Amerikaanse tanks schijnbaar niets waard lijken te zijn in conflictgebieden. Uit alles moet blijken dat de Russische tanks veel beter zijn.
Zo wordt ‘getoond’ hoe de Abrams door Saoedi-Arabië werden gebruikt in Jemen, waar ze 'zware verliezen' hadden geleden. Naast beelden van niet nader omschreven explosies luidt het dat de tanks waren vernietigd door Russische artillerie en kwetsbaar zijn voor moderne wapens. Volgens het propagandakanaal zijn de Russische tanks daarentegen hi-tech voertuigen met alles erop en eraan.
Volgens Rusland is de recent aangekondigde levering van moderne Duitse en Amerikaanse aanvalswapens een escalatie en weer een bewijs dat de Navo-landen direct deelnemen aan de strijd. Het Westen zou de oorlog slechts willen aanwakkeren.
Oekraïense troepen zijn verwikkeld in zware gevechten met Russische eenheden rond en in de stad Vuhledar, even zuidelijk van Donetsk in het oosten van Oekraïne. Beide partijen claimen de laatste dagen successen in het vrijwel met de grond gelijk gemaakte industriestadje, waar voor de oorlog 17.000 mensen woonden.
Waarnemers zien in het nieuwe offensief - dat in heel Oekraïne al dagen wordt begeleid met aanvallen met Russische raketten en veelal Iraanse drones - een poging van Moskou om alsnog snel controle te krijgen over de gehele Donbas, waar de regio's Donetsk en Loehansk onderdeel van zijn.
Oekraïne heeft de onvoorwaardelijke steun van de EU. Dat zei commissievoorzitter Ursula von der Leyen in de aanloop naar een EU-Oekraïnetop komende week. ,,We staan aan de zijde van Oekraïne zonder mitsen en maren", aldus Von der Leyen zaterdag bij een partijevenement.
Oekraïne 'vecht voor onze gedeelde waarden, vecht voor respect voor het internationale recht en voor de principes van democratie, en daarom moet Oekraïne deze oorlog winnen', zei ze. Het overleg over Oekraïne staat gepland op vrijdag 3 februari.
Russische troepen probeerden vrijdag de Oekraïense linies in het oosten en noordoosten te doorbreken. De beschietingen intensiveerden nadat de Westerse bondgenoten Kiev militaire steun in de vorm van tanks beloofde. Volgens Kiev komen er hevige gevechten aan. Donderdag werden nog 11 mensen gedood door raket- en drone-aanvallen.
In totaal hebben de verschillende landen gezamenlijk 321 zware tanks toegezegd aan Oekraïne. Dat zei de Oekraïense Frankrijk-ambassadeur Vadim Omelchenko vrijdag op BFM televisie. Volgens president Volodimir Zelenski is de situatie aan het front nog altijd 'extreem acuut', vooral in de regio Donetsk. In een toespraak zei de president vrijdagavond dat de Russische troepen niet alleen de Oekraïense posities aanvalt, maar ook de dorpen en steden daaromheen verwoest.
Voorzitter Thomas Bach van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) vindt het standpunt van Oekraïne om alle Russen te isoleren niet in lijn met het olympisch handvest. De 69-jarige Duitser legde de opvatting van het IOC over het mogelijk toelaten Russen en Belarussen op de Spelen van Parijs in 2024 vrijdag uit.
,,Het vastomlijnde uitgangspunt is, geen Russische of Belarussische atleten", zei Bach. Maar 'individuele neutrale atleten uit deze landen, zonder enige identificatie met hun nationaliteit' kunnen volgens de IOC-voorzitter mogelijk in het komende jaar aan de start staan van internationale wedstrijden. Voor de Spelen van 2024 en het deelnemersveld daarvan staat het IOC echter pas aan het begin van uitvoerig overleg.
Atleten uitsluiten alleen op grond van hun paspoort voldoet volgens Bach niet aan de regels voor de mensenrechten. Hij zei de opstelling van Oekraïense kant te kennen. Die willen niet alleen Rusland als staat isoleren, 'maar een totale isolatie van alle Russen, ongeacht welke mening die ten opzichte van de oorlog hebben', aldus de IOC-voorzitter. ,,Dat is niet in lijn te brengen met het olympisch handvest."
© AP / David J.Phillip De Hongaarse ambassadeur in Kiev moet zich melden bij het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken. Oekraïne is boos over 'onacceptabele' opmerkingen van de Hongaarse premier Viktor Orban. Hij zei onder meer dat Oekraïne een niemandsland is geworden en vergeleek het met Afghanistan.
Hij suggereerde ook dat de rest van Europa deelneemt aan de oorlog tegen Rusland door wapens te leveren aan Oekraïne en het land financieel te helpen. Orban constateert dat het begon met het sturen van helmen, maar dat er nu moderne tanks vanuit Europa komen en dat 'ze zelfs over vliegtuigen' praten. ,,Je kunt zeggen wat je wilt, maar dan ben je deel van de oorlog." Hongarije daarentegen 'heeft vermeden dat het de oorlog ingetrokken wordt'. Boedapest stuurt niet direct wapens maar steunt Kiev wel financieel.
De Europese Commissie wil uitgeweken Russische journalisten helpen om het op te nemen tegen de Russische propaganda. Ze start een 'Radio Free Russia', naar het voorbeeld van Radio Free Europe dat in de Koude Oorlog vanuit het Westen de censuur in het Oostblok omzeilde.
Rusland maakt het onafhankelijke journalisten en media al jaren moeilijk, maar sinds de inval in Oekraïne maakt het land ze het werk echt onmogelijk. Heel wat journalisten hebben Rusland verlaten en hun heil bijvoorbeeld in de Baltische staten gezocht.
Dat biedt 'een unieke kans', zegt Eurocommissaris Vera Jourova op bezoek in de Estse hoofdstad Tallinn. Ze wil hen 'helpen om schaalvoordeel te krijgen en de gaten te dichten. Zodat ze meer content kunnen maken en die breder kunnen verspreiden zonder redactionele tussenkomst. We moeten ervoor zorgen dat ze hun werk kunnen doen en hun Russische publiek het verhaal kunnen vertellen van de EU zoals zij die waarnemen en beleven.'
Hoeveel geld of welke andere middelen Jourova voor het project wil uittrekken laat ze in het midden. ,,We hebben een morele plicht om ook in Rusland democratische idealen te steunen", vindt de Tsjechische Eurocommissaris. ,,Niet met wapens, maar met woorden. We moeten hen steunen die geloven dat het Russische volk een keuze moet hebben."
© EPA / Julien Warnand — Eurocommissaris Vera Jourova Uit onderzoek van NOS en Nieuwsuur blijkt dat Nederlandse chips - ondanks de zware sancties - nog altijd in Rusland terechtkomen. De export loopt via tussenhandelaren. Enkele honderden leveringen zijn gegaan naar drie Russische ondernemingen die gelinkt zijn aan defensiebedrijven. 'Nederlandse' chips zijn ook gevonden in Russische wapens.
Eerder bleek ook al dat Iraanse wapendrones die gebruikt zijn in de oorlog in Oekraïne chips bevatten afkomstig van Nederlandse bedrijven.
Ex-president Donald Trump heeft de 'snel escalerende oorlog in Oekraïne een tragische verspilling van mensenlevens' genoemd en zei dat hij, als hij de president was, 'de gruwelijke oorlog in 24 uur van onderhandelen' zou kunnen beëindigen. Deze oorlog was volgens hem helemaal nooit uitgebroken als hij staatshoofd van de VS was geweest.
Trump heeft er pas nog bij president Joe Biden op aangedrongen 'deze krankzinnige oorlog te stoppen en niet te verhevigen door tanks aan Oekraïne te leveren'. Volgens Trump dreigt een kernoorlog als de oorlog in Oekraïne verder escaleert: ,,Eerst komen de tanks dan komen de kernwapens." Washington heeft net besloten Oekraïne ruim dertig Abrams M1-tanks te sturen.
Volgens Rusland is de recent aangekondigde levering van moderne Duitse en Amerikaanse aanvalswapens een escalatie en weer een bewijs dat de NAVO-landen direct deelnemen aan de strijd. Het Westen zou de oorlog slechts willen aanwakkeren.
De Russische ambassadeur in Washington, Anatoli Antonov, noemde de levering van de tanks aan Oekraïne 'een schandelijke provocatie'. Het is volgens hem duidelijk dat 'de VS Rusland een strategische nederlaag willen toebrengen'.
© AFP / Brendan Smialowski — Ontmoeting tussen Trump en Poetin op 28 juni 2019 in Japan. De eerste drie Nederlandse F-35 gevechtsvliegtuigen zijn vrijdag in Polen aangekomen om daar de komende twee maanden het oostelijk deel van het NAVO-luchtruim te bewaken. De rest volgt later deze dag. In totaal worden acht straaljagers van de Koninklijke Luchtmacht op de vliegbasis Malbork gestationeerd.
Twee toestellen worden ingezet voor de bewaking van het luchtruim, twee andere straaljagers staan als reserve klaar voor deze taak. Woensdag zijn ze volgens het ministerie van Defensie gereed om aan deze opdracht te beginnen. De andere vier F-35's worden ingezet voor een trainingsprogramma met bondgenoten.
Vorig jaar werden kort na de Russische inval in Oekraïne ook al Nederlandse F-35's ingezet boven Polen. Toen opereerden de vliegtuigen nog vanaf hun basis in Nederland. In april en mei vorig jaar stonden Nederlandse F-35's op luchtmachtbasis Graf Ignatievo in Bulgarije om daar op verzoek van de NAVO het luchtruim in de gaten te houden.
Een man die twee maanden terug een reeks bombrieven verstuurde naar ministeries en ambassades in Spanje wilde met zijn acties de Spaanse regering onder druk zetten om de steun aan Oekraïne te beëindigen. De onderzoeksrechter noemt dat als het motief van de 74-jarige man, die deze week werd opgepakt.
De verdachte, genaamd Pompeyo Gonzalez Pascual, wordt mogelijk vervolgd voor zwaar terrorisme. Hij blijft in voorlopige hechtenis zitten, omdat hij anders wellicht naar Rusland zou kunnen vluchten. De rechter wijst op het gebruik van Russische berichten-apps en versleutelde mails als aanwijzingen voor dat vluchtrisico. Er zijn geen aanwijzingen dat de man heeft samengewerkt met anderen of deel is van een terroristische organisatie.
Spanje was enige tijd in de greep van bombrieven die op allerlei belangrijke plekken opdoken. De eerste brief arriveerde eind november bij het kantoor van premier Pedro Sánchez. Later werden ook explosieven aangetroffen bij onder meer het ministerie van Defensie, een luchtmachtbasis en de Amerikaanse ambassade in Madrid.
De bombrief die werd bezorgd bij de Oekraïense ambassade is ook daadwerkelijk ontploft. Een beveiligingsmedewerker liep daarbij lichte verwondingen op. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmitro Koeleba, heeft daarna opgeroepen tot extra maatregelen om de veiligheid bij ambassades te verbeteren.
Hulporganisatie Cordaid en de Sheltersuit Foundation beginnen samen op 6 februari een inzamelingsactie om geld op te halen voor drieduizend zogenoemde Shelterbags voor Oekraïne. Door de oorlog zijn veel huizen verwoest waardoor veel Oekraïners deze winter in de vrieskou moeten doorbrengen, meldt Cordaid vrijdag. De Shelterbag is een slaapzak met een ingebouwde matras en tent ineen.
Tijdens de landelijke actie, die bijna twee weken duurt, wordt opgeroepen om via ikgeefwarmte.nl geld te doneren. In aanloop naar de campagne worden de eerste vijfhonderd Shelterbags volgende week dinsdag naar dorpen in de buurt van Mykolajiv gebracht, een stad die in de buurt van Odessa in het zuiden van Oekraïne ligt. Daar worden de ze uitgedeeld aan mensen die het zwaarst getroffen zijn door de oorlog, zoals ouderen.
Aan de campagne doen ook onder andere actrice Victoria Koblenko, presentator Charles Groenhuijsen, documentairemaker Sinan Can en presentatrice Dionne Stax mee.
De Russische president Vladimir Poetin heeft opnieuw gezegd dat in Oekraïne criminele neonazi's aan de macht zijn. Dit zei hij in een verklaring die naar buiten werd gebracht op de dag waarop wereldwijd de Holocaust wordt herdacht.
,,Als we de lessen uit het verleden vergeten zullen tragedies zich herhalen", zei Poetin. Hiermee doelt hij op wat hij ziet als een opleving van nazisme in Oekraïne. Eerder gebruikte hij deze claim al om de Russische inval in Oekraïne te rechtvaardigen.
Rusland is niet uitgenodigd en daarom vrijdag niet aanwezig bij de herdenkingsceremonie in Auschwitz. Hier wordt herdacht dat het Russische leger het concentratie- en vernietigingskamp 78 jaar geleden bevrijdde op nazi-Duitsland. ,,Als de oorlog in Oekraïne is afgelopen zal Rusland veel moeten doen om weer te kunnen deelnemen aan bijeenkomsten van de beschaafde landen", zei een woordvoerder van het Auschwitz-museum tegen persbureau AFP.
Rusland schendt de 'fundamentele principes van kinderbescherming' in oorlogstijd door Oekraïense kinderen Russische paspoorten te geven en hen aan te bieden voor adoptie. Dat zei Filippo Grandi, directeur van het vluchtelingenagentschap van de VN, de UNHCR, tegen persbureau Reuters.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski drong er woensdag bij de VN op aan te helpen bij het vinden van een oplossing voor de deportaties naar Rusland van duizenden volwassenen en kinderen, die volgens Oekraïne sinds het begin van de elf maanden durende oorlog gebeuren.
,,Dit is iets dat in Rusland gebeurt, en dat niet moet gebeuren", aldus Grandi. Hij zei dat de UNHCR niet in staat was een inschatting te maken van het aantal kinderen dat een nieuw paspoort kreeg of ter adoptie werd aangeboden is. Rusland ontkent de ontvoeringen van Oekraïense kinderen.
Polen stuurt naast veertien Leopard 2-tanks ook zestig andere tanks naar Oekraïne, zo heeft premier Mateusz Morawiecki bekendgemaakt. Die zijn van Poolse makelij. Het land leverde afgelopen zomer als eerste land tanks aan het Oekraïense leger, ongeveer 250 stuks.
,,Op dit moment zijn we er klaar voor om zestig van onze gemoderniseerde tanks, waaronder dertig van het Poolse type PT-91, te sturen", aldus de premier in gesprek met de Canadese nieuwszender CTV National News. De Oekraïense president Volodimir Zelenski bedankt het buurland voor de nieuwe levering van tanks.
Polen drong er eerder bij Duitsland op aan om de levering van de Duitse Leopards aan Oekraïne mogelijk te maken. Berlijn gaf woensdag onder toenemende druk groen licht. ,,Beter laat dan nooit", stelt Morawiecki in het interview met de zender. De premier noemde het besluit om Leopards naar Oekraïne te sturen eerder al 'een grote stap in de richting van het stoppen van Rusland'.
Jevgeni Prigozjin, de baas van de schimmige Russische Wagner Group, ‘spuugt’ naar eigen zeggen op het besluit van het Amerikaanse ministerie van Financiën om zijn organisatie tot een ‘internationale criminele organisatie’ te verklaren. Desalniettemin wordt zijn huurlingenorganisatie geraakt door de sancties die daaraan vastzitten.
Volgens de Amerikanen begaat met name Wagner op grote schaal wreedheden en mensenrechtenschendingen. Dat laatste werd vorige week ook verklaard door Andrej Medvedev (26) een oud-commandant van Wagner die is overgelopen naar het Westen en asiel heeft aangevraagd in Noorwegen.
Lees hier het hele verhaal.
Hongarije zal alle mogelijke Europese sancties tegen Rusland aangaande kernenergie blokkeren. Dat zei premier Viktor Orban vrijdag. Oekraïne riep de EU eerder al op ook sancties tegen het Russische staatskernenergiebedrijf Rosatom in te stellen. Die maatregel werd tot dusver echter steeds door Hongarije geblokkeerd. Het land heeft zelf een door de Russen gebouwde kerncentrale, die het in samenwerking met Rosatom wil uitbreiden.
Rafael Grossi, het hoofd van het Internationale Agentschap voor Atoomenergie (IAEA), zei dat de eigen controleurs donderdag krachtige explosies hebben gemeld bij de Zaporizja-kerncentrale. Hij riep opnieuw op tot een veiligheidszone rond de door de Russen bezette kerncentrale.
Een adviseur van het hoofd van het bedrijf Rosenergoatom, dat Russische kerncentrales beheert, stelde dat de opmerkingen ongefundeerd waren. Hij noemde het een 'provocatie'.
Ook op vrijdag dreigen Russische luchtaanvallen. Dat zegt het Oekraïense leger een dag nadat Russische drones tenminste 11 mensen doodden. Het Kremlin heeft gezegd dat het de toegezegde levering van tanks vanuit het westen als bewijs ziet van groeiende 'directe betrokkenheid' van de VS en Europa bij de oorlog.
Japan heeft nieuwe sancties tegen Rusland aangekondigd, zo meldt persagentschap Kyodo vrijdag. Zo bevriest Tokio de tegoeden van 36 Russen en van 52 Russische organisaties. Daarnaast zullen vanaf 3 februari ook verschillende exportverboden van kracht worden van producten die de militaire capaciteit van Rusland kunnen vergroten.
Japan besloot tot de nieuwe maatregelen na de raketaanval op Oekraïne donderdag, waarbij zeker elf mensen om het leven kwamen. ,,Om bij te dragen aan de internationale inspanningen om vrede in Oekraïne veilig te stellen, zal Japan nieuwe exportverboden invoeren'', aldus het ministerie van Economie, Handel en Industrie in een persbericht.
Sinds het begin van de Russische inval in Oekraïne heeft Japan al diverse economische sancties tegen Moskou afgekondigd. Zo zijn bijvoorbeeld de tegoeden van de Russische president Vladimir Poetin, de centrale bank en de Belarussische heerser Alexander Loekasjenko bevroren.
Dat België geen tanks aan Oekraïne levert, terwijl andere Europese landen dit wel beloven te doen, heeft één simpele reden. Het land heeft zelf geen tanks meer. ,,We kunnen niet meer geven dan we hebben'', zei de Belgische minister van Defensie Ludivine Dedonder donderdagavond bij het tv-programma Terzake.
,,Toen ik minister werd, waren onze voorraden zo goed als uitgeput'', aldus Dedonder. Volgens VRT verkocht België de laatste tanks in 2014 aan wapenhandelaren.
De tanks werden volgens de minister destijds voor zo'n 15.000 euro per stuk verkocht. De regering heeft geprobeerd de gevechtsvoertuigen terug te kopen, maar handelaren vragen er nu volgens Dedonder "tot 500.000 euro voor". Zij noemt dit "extreem duur", vooral omdat de tanks "nog in dezelfde slechte staat als destijds" zijn.
Vrijdag maakt België bekend met welke militaire steun het wel komt voor Oekraïne. Volgens de Belgische zakenkrant L'Echo gaat het om een wapenlevering ter waarde van 90 miljoen euro. Dat zou een verdubbeling zijn van de steun die België tot nu toe geleverd heeft.
De Oekraïense ambassadeur in Australië heeft de organisatie van het tennistoernooi Australian Open opgeroepen om de vader van de Servische tennisser Novak Djokovic er niet langer toe te laten. De Oekraïense oproep komt nadat vader Srdjan Djokovic voor de camera had geposeerd met fans met Russische vlaggen.
Lees hier het hele verhaal
De ambassadeurs van de 27 EU-landen spreken morgen in Brussel over een prijsplafond voor de import van Russische olieproducten als diesel en stookolie. De Europese Commissie stelt een maximumprijs voor van 100 dollar (92 euro) per vat premium Russische olieproducten zoals diesel en 45 dollar (41 euro) per vat voor 'mindere' producten zoals stookolie.
De sanctiemaatregel vanwege de oorlog in Oekraïne zou op 5 februari moeten ingaan. Dat is afgesproken met de G7-landen, een bondgenootschap van Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
De nieuwe maatregel volgt op een prijsplafond van 60 dollar (55 euro) per vat ruwe olie dat de 27 EU-landen en de G7 op 5 december instelden. Daarmee willen ze de Russische inkomsten uit de export van olie terugdringen zonder de olievoorziening wereldwijd te verstoren.
Oekraïne dreigt de Olympische Spelen van volgend jaar in Parijs te boycotten. Het land wil niet dat atleten uit Rusland en Belarus meedoen.
De Parijse burgemeester Anne Hidalgo zei vandaag dat het een mogelijkheid is om Russische atleten onder neutrale vlag te laten deelnemen. Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) stelde gisteren al een stappenplan voor om Russische atleten opnieuw te integreren in de mondiale sport.
,,Een onaanvaardbare situatie voor ons land", reageerde de Oekraïense minister van Sport Vadim Hutzajt. Volgens hem oefent Kiev momenteel druk uit op het IOC en andere internationale organisaties om de Russen en Belarussen van de Olympische Spelen uit te sluiten. ,,Ons standpunt blijft ongewijzigd: zolang de oorlog in Oekraïne voortduurt, mogen Russische en Belarussische atleten niet deelnemen aan internationale wedstrijden. Als we niet worden gehoord, sluit ik niet uit dat we de Olympische Spelen boycotten en weigeren deel te nemen."
De Oekraïense president Volodimir Zelenski eiste eerder deze week tijdens een telefoongesprek met zijn Franse ambtgenoot Emmanuel Macron al dat Russische atleten niet mee mogen doen aan de Spelen.
Rusland gaat mogelijk honderdduizenden landgenoten onteigenen die het land hebben verlaten. Maar niet iedereen is het daarmee eens. ,,We hebben die knappe koppen nodig.’’
Het voorstel komt uit de koker van Doemavoorzitter Vjatsjeslav Volodin, een erkend volgeling van Poetin. ,,Er zijn lafaards, die zijn vertrokken, stilzitten en zwijgen. Ze leven van vermogen of werken, maar laten het land en onze jongens die vechten met rust’’, zei Volodin.
Lees hier het hele verhaal: Russen willen gevluchte landgenoten geld en goed afnemen: ‘Afrekenen met tuig dat is vertrokken’
© Anadolu Agency via Getty Images Nu veel westerse landen tanks leveren aan Oekraïne, kan ook België niet achterblijven. Het land geeft volgens VTM Nieuws tachtig Iveco Lynx-voertuigen en 150 Volvo-trucks.
België bleef tot nu toe erg achter bij andere Navo-bondgenoten, die al veel wapens en munitie naar Oekraïne stuurden. Vorige week doneerde België 3.000 ton strooizout om er de wegen ijsvrij te maken. Deze week vloog Vlaams minister-president Jan Jambon naar Oekraïne om er trots de schenking van 60 noodgeneratoren aan te kondigen. De Oekraïners zijn er blij mee, maar het werd internationaal wat lachwekkend aanschouwd.
Met de nieuwe militaire leveringen haken de zuiderburen wat aan. Er wordt 92 miljoen euro voor uitgetrokken. Naast de voertuigen levert België nog deze maand honderden luchtafweer- en anti-tankraketten.
Canada gaat vier Canada gaat vier Leopard 2-tanks leveren aan Oekraïne, zegt de Canadese minister van Defensie Anita Anand donderdag. Het besluit volgt nadat Duitsland eerder deze week bekendmaakte andere landen toe te staan de tanks van Duitse makelij te exporteren.
.,,Deze donatie, gecombineerd met de bijdragen van bondgenoten en partners, zullen de strijdkrachten van Oekraïne aanzienlijk helpen in hun verdediging tegen de Russische invasie", vertelde Anand tegen de pers. ,,De vier tanks zijn gevechtsklaar en zullen de komende weken worden ingezet."
Meerdere landen gaan tanks leveren aan Oekraïne in de oorlog tegen Rusland. Duitsland levert zelf veertien Leopard 2-tanks, net als Polen. De Verenigde Staten geven 31 Abrams-tanks en het Verenigd Koninkrijk besloot eerder al Challenger 2-tanks te sturen. Deze moeten eind maart worden geleverd. Vanaf volgende week worden Oekraïense soldaten door de Britten opgeleid om de Challenger te gebruiken.
Ook Spanje is van plan Leopard-tanks te sturen, maar volgens de Spaanse minister van Defensie Margarita Robles moeten deze eerst gerepareerd worden. Premier Rutte zei eerder dat Nederland nadenkt over het leveren van Leopard 2-tanks. Nederland leaset achttien van die tanks van Duitsland. leveren aan Oekraïne, zegt de Canadese minister van Defensie Anita Anand donderdag. Het besluit volgt nadat Duitsland eerder deze week bekendmaakte andere landen toe te staan de tanks van Duitse makelij te exporteren.
,,Deze donatie, gecombineerd met de bijdragen van bondgenoten en partners, zullen de strijdkrachten van Oekraïne aanzienlijk helpen in hun verdediging tegen de Russische invasie'', vertelde Anand tegen de pers. ,,De vier tanks zijn gevechtsklaar en zullen de komende weken worden ingezet.''
Meerdere landen gaan tanks leveren aan Oekraïne in de oorlog tegen Rusland. Duitsland levert zelf veertien Leopard 2-tanks, net als Polen. De Verenigde Staten geven 31 Abrams-tanks en het Verenigd Koninkrijk besloot eerder al Challenger 2-tanks te sturen. Deze moeten eind maart worden geleverd. Vanaf volgende week worden Oekraïense soldaten door de Britten opgeleid om de Challenger te gebruiken.
© AP — Poolse Leopard 2-tanks Bij Russische luchtaanvallen in Oekraïne op donderdag zijn meerdere doden gevallen. De Oekraïense hulpdiensten melden elf doden. Ook vielen er zeker elf gewonden.
Rusland voerde in de vroege ochtend luchtaanvallen uit op delen van Oekraïne. Deze waren voornamelijk op energie-installaties gericht. In totaal werden elf regio's getroffen. De aanvallen zijn volgens Kiev grotendeels afgeweerd.
Oekraïners in meerdere steden kregen het advies dekking te zoeken in schuilplaatsen terwijl luchtafweereenheden inkomende raketten neerschoten. De Oekraïense luchtverdediging haalde 47 van de 55 raketten neer, zei topgeneraal Valeri Zaloezjny op Telegram.
Duitsland verwacht 'eind maart, begin april' de beloofde Leopard 2-tanks aan Oekraïne te leveren. Dat heeft minister van Defensie Boris Pistorius donderdag gezegd bij een bezoek aan troepen van de Bundeswehr in de deelstaat Saksen-Anhalt.
Volgens Pistorius begint de opleiding van Oekraïense soldaten om de lichte Marder-pantservoertuigen te kunnen bedienen 'tegen eind januari' in Duitsland. De training voor de Leopardtanks zal 'een beetje later' beginnen, aldus de Duitse defensieminister.
Een Oekraïense mensenrechtenadvocaat die vorig jaar medewinnaar was van de Nobelprijs voor de Vrede, roept op tot meer internationale onderzoeks- en juridische hulp om de 'duizelingwekkende hoeveelheid oorlogsmisdaden' aan te pakken sinds Rusland bijna een jaar geleden zijn buurland binnenviel.
Oleksandra Matviichuk van het Oekraïense Centrum voor Burgerlijke Vrijheden deed dat tijdens een zitting van de Raad van Europa, dat mensenrechten binnen Europa beschermt. Zij zegt dat in Oekraïne zo'n 31.000 gevallen van mogelijke oorlogsmisdaden zijn gedocumenteerd sinds de invasie van 24 februari 2022. Lang niet alle misdaden kunnen door het overladen rechtssysteem goed worden afgehandeld. ,,De oorlog heeft mensen in getallen veranderd. De schaal van oorlogsmisdaden wordt zo groot dat het onmogelijk is geworden om alle verhalen te kennen", zei ze.
De beschuldigingen van oorlogsmisdaden tegen de Russen omvatten de verkrachting, marteling en moord op onschuldige burgers, gedwongen deportaties, ontvoeringen van kinderen en de vernietiging van kerken, scholen en ziekenhuizen, aldus de mensenrechtenadvocaat. ,,Ik werk met mensen die de hel hebben overleefd," vervolgde Matviichuk, ,,en ik ben er zeker van dat deze mensen hunkeren naar herstel van hun vertrouwen dat gerechtigheid bestaat, ook al kost dat tijd."
© AP — Oleksandra Matviichuk Nadat een vertrouweling van president Vladimir Poetin vanochtend al zei dat de levering van moderne aanvalstanks door Europese landen en de VS betekent dat het westen deelneemt aan de oorlog, bezigt ook Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov soortgelijke woorden.
,,Er zijn voortdurend verklaringen van Europese en Amerikaanse leiders dat het sturen van verschillende wapensystemen naar Oekraïne, inclusief tanks, op geen enkele manier de betrokkenheid van deze landen betekent in Oekraïne", zegt Peskov tegen verslaggevers in Moskou. ,,We zijn het hier absoluut niet mee eens, en in Moskou wordt dit gezien als directe betrokkenheid bij het conflict. Het westen speelt een steeds grotere rol."
De Amerikaanse president Joe Biden zei dat de tanks 'geen bedreiging' zijn voor Rusland en dat ze nodig waren om het vermogen van de Oekraïners 'te verbeteren om op open terrein te manoeuvreren'.
De Oekraïense luchtverdediging haalde vanochtend 47 van de 55 Russische raketten neer, zegt topgeneraal Valeri Zaloezjny op Telegram.
In het hele land ging het luchtalarm af terwijl mensen op weg waren naar hun werk. Alleen al boven Kiev werden vijftien drones onderschept, aldus het stadsbestuur. Dat meldde dat het Russische leger in totaal 24 drones op doelen in Oekraïne had afgestuurd. Getuigen maakten melding van luide explosies in Kiev.
Moskou gebruikte onder meer de hypersonische Kinzhal-raket, aldus generaal Zaloezjny. Rusland heeft volgens Oekraïne strategische bommenwerpers ingezet en ook vanaf zee raketten afgevuurd. In de regio Mykolajiv werden twee raketten gespot, zei de gouverneur op Telegram.
Van de 20.000 vrijwilligers die zich zouden hebben aangemeld voor het Oekraïense Vreemdelingenlegioen zijn er hooguit honderden strijders aan het front beland, stelt de Poolse onderzoeker Kacper Rekawek. Toch moeten Europese regeringen aan Oekraïne vragen wie het zijn en wat ze precies doen, vindt hij. Lees hier meer.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski is ‘niet geïnteresseerd’ in een ontmoeting met zijn Russische aartsrivaal Vladimir Poetin voor vredesbesprekingen. Poetin is volgens hem ‘een nobody’. Lees hier het hele verhaal.
De Verenigde Staten en de NAVO nemen deel aan de oorlog in Oekraïne en verlengen die oorlog. Dit zei Nikolaj Patroesjev, een vertrouweling van president Vladimir Poetin en secretaris van de Veiligheidsraad. Hij reageerde op het besluit van Duitsland en de VS om toch moderne aanvalstanks te leveren aan Oekraïne.
Duitsland stuurt Leopard 2-tanks en staat andere landen toe dergelijke tanks aan Oekraïne te leveren. De VS hebben uiteindelijk besloten ruim dertig Abrahams M1 tanks aan Oekraïne over te dragen. Groot-Brittannië besloot eerder al tanks te sturen.
De Russische topdiplomaat Konstantin Gavrilov waarschuwde in Wenen 'de westerse sponsors van het militaire apparaat van Kiev om geen nucleaire provocaties aan te wakkeren'. Zij weten volgens Gavrilov dat de toegezegde tanks en gevechtsvoertuigen zoals de Bradley en de Marder bewapend kunnen zijn met speciale projectielen waarvan de springkop uranium bevat. Dat leidt volgens de topdiplomaat tot ernstige vervuiling in het gebied waar die neerkomt, zoals eerder in Irak en Joegoslavië door de westerse bondgenoten is aangericht.
,,Wanneer de munitie met die springkoppen aan Oekraïne wordt geleverd, beschouwt Rusland dat als een aanval op Rusland met vuile nucleaire wapens en reageert dan dienovereenkomstig", aldus Gavrilov, die in Wenen bij de ontwapeningsmissie van Rusland voor overleg met de VS werkt.
Op de luchthaven van München is een Duitser aangehouden op verdenking van hoogverraad. Hij heeft volgens aanklagers samengespannen met een medewerker van de Duitse inlichtingendienst BND en gevoelige informatie doorgegeven aan Rusland.
Arthur E. werd zondag gearresteerd toen hij vanuit de Verenigde Staten in Duitsland aankwam, meldt het Openbaar Ministerie in een verklaring. De man zou een kompaan zijn van Carsten L., een medewerker van de Duitse buitenlandse inlichtingendienst (BND) die in december werd gearresteerd op verdenking van spionage voor Rusland.
E. heeft volgens de aanklagers informatie die hij van dubbelspion Carsten L. had verkregen doorgespeeld aan de Russische inlichtingendienst. Er was al een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen hem. De hoogste strafrechtbank van Duitsland heeft zijn hechtenis bevolen. Het onderzoek werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met de BND en de Amerikaanse politiedienst FBI.
Bij de Russische luchtaanvallen op Oekraïne vielen vanochtend minstens een dode en een aantal gewonden in de hoofdstad. Oekraïners in meerdere steden kregen het advies dekking te zoeken in schuilplaatsen terwijl luchtafweereenheden inkomende raketten neerschoten.
Rusland richt zich sinds oktober op cruciale infrastructuur met raket- en droneaanvallen, die geregeld stroomuitval veroorzaken. Energiebedrijf DTEK meldt dat uit voorzorg de stroom werd afgesneden in Kiev en omstreken en in de regio's Odessa en Dnipro. In de buurt van de havenstad Odessa werd belangrijke energie-infrastructuur beschadigd door raketten, aldus het regiobestuur.
Rusland heeft in de vroege ochtend luchtaanvallen uitgevoerd op delen van Oekraïne. De aanvallen zijn volgens Kiev grotendeels afgeweerd. Oekraïners in meerdere steden kregen het advies dekking te zoeken in schuilplaatsen terwijl luchtafweereenheden inkomende raketten neerschoten.
In het hele land ging het luchtalarm af terwijl mensen op weg waren naar hun werk. Alleen al boven Kiev werden vijftien drones onderschept, aldus het stadsbestuur. Dat meldde het Russische leger in totaal 24 drones op doelen in Oekraïne had afgestuurd. Getuigen maakten melding van luide explosies in Kiev.
Ook werden kruisraketten neergehaald, maar de dreiging is volgens het stadsbestuur nog niet voorbij. Volgens Oekraïense media heeft Rusland ook strategische bommenwerpers ingezet. ,,De eerste Russische raketten zijn neergeschoten", zei de presidentiële stafchef Andrej Jermak. In de regio Mykolajiv werden twee raketten gespot, zei de gouverneur op Telegram.
Slowakije houdt de Leopard 2-tanks die land heeft ontvangen voor de eigen strijdkrachten. Defensieminister Jaroslav Nad beklemtoonde dat het land die tanks heeft gekregen in ruil voor ander materiaal dat het al aan Oekraïne heeft afgestaan. Het gaat met name om BMP-1-gevechtsvoertuigen voor de infanterie uit de tijd van de Sovjet-Unie die ook op grote schaal in het toenmalige Tsjechoslowakije werden gemaakt.
Slowakije heeft nog meer wapens uit de Sovjet-Unie zoals de T-72-tank. Minister Nad zei dat hij best bereid is die aan Oekraïne af te staan, maar dan moet Slowakije er andere tanks voor terug krijgen. Oekraïne heeft vooralsnog voornamelijk tanks die in de Sovjet-Unie zijn ontwikkeld. De regering in Kiev wil de krachtige Duitse Leopard 2-tanks en kreeg woensdag te horen dat Duitsland daarmee akkoord is en dat tanks van dat type aan Oekraïne geleverd gaan worden door verscheidene landen.
Oekraïense functionarissen zeggen dat Rusland een golf van aanvallen met raketten en zelfontploffende drones op het land uitvoert. Luchtalarmsirenes loeien in het hele land, maar er zijn nog niet direct meldingen van verwondingen of van de raketten en drones die doelen raakten.
De aanvallen komen nadat Duitsland en de Verenigde Staten gisteren hebben aangekondigd dat ze geavanceerde gevechtstanks naar Oekraïne zullen sturen. Die moeten Kiev helpen een doorbraak te forceren nu de Russische invasie zijn twaalfde maand ingaat.
In Kiev is het luchtalarm weer afgegaan, net als in grote delen van Oekraïne. Het militaire bestuur van Kiev zegt dat vannacht 'ongeveer 15 vijandelijke drones uit het luchtruim zijn neergeschoten' boven de stad.
Het is niet het enige gevaar. De Oekraïense defensiemacht waarschuwt op Telegram mensen om in de schuilkelder te blijven. ,,Raketten in de richting van Charkov, Vinnytsja en de regio Kiev. Verblijf in schuilkelders", staat in het bericht. De raketten zouden nog afgeweerd kunnen worden. ,,Wij geloven in luchtverdediging.”
Het Oekraïense leger zegt dat Russische troepen in de zeer vroege uren van donderdagochtend een mislukte nachtelijke drone-aanval op Oekraïne hebben uitgevoerd, voornamelijk gericht op centrale regio's en de hoofdstad.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft er bij de VN op aangedrongen te helpen bij het vinden van een oplossing voor de deportaties naar Rusland van duizenden volwassenen en kinderen, die volgens Oekraïne sinds het begin van de elf maanden durende oorlog gebeuren. Zelenski sprak woensdag met de Hoge Commissaris voor Vluchtelingen van de VN, Filippo Grandi.
,,De discussie ging vooral over onze mensen die de bezetters naar Rusland hebben gedeporteerd", zei Zelenski in zijn nachtelijke videotoespraak over het gesprek dat hij gevoerd had met Grandi. ,,Dit zijn volwassenen, dit zijn onze kinderen. Er is een mechanisme nodig om mensen te beschermen en terug te brengen en om iedereen die zich schuldig heeft gemaakt aan deportaties ter verantwoording te roepen. Ik ben er zeker van dat de VN-instellingen leiderschap kunnen tonen bij het oplossen van deze kwestie."
Oekraïne ageert al maanden tegen vermeende massale deportaties van Oekraïners door Rusland, vaak naar afgelegen Russische gebieden op duizenden kilometers van Oekraïne. Volgens Zelenski nemen de Russen vluchtelingen gevangen en dwingen ze hen het Russische staatsburgerschap aan te nemen. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmitro Koeleba, veroordeelde het Russische beleid al eens als 'door de staat georganiseerde ontvoering van kinderen'. Oekraïense mensenrechtenadvocaten spreken van de mogelijke deportatie van honderdduizenden burgers.
Moskou ontkent niet dat er sinds de invasie massabewegingen zijn van Oekraïne naar Rusland, maar omschrijft deze als evacuaties, die veelal vrijwillig gebeuren. Het land ontkent elke suggestie van mishandeling of onwettige bedoelingen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski zegt woensdag na de beloofde tankleveringen dat zijn land ook gevechtsvliegtuigen en langeafstandsraketten nodig heeft van het Westen. Hij heeft in een telefoongesprek met Navo-baas Jens Stoltenberg gevraagd om ook met die leveringen te beginnen.
Zelenski bedankte in een toespraak de Amerikaanse president Joe Biden en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz voor de beslissing om moderne tanks te leveren aan Oekraïne. Maar hij geeft aan dat het nog niet genoeg is en hamerde daarnaast op het belang van snelheid. Hij heeft zo snel mogelijk en zo veel mogelijk tanks nodig om tegen de Russen te kunnen vechten.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz benadrukte in een toespraak aan het parlement ook dat het zeker geen gevechtsvliegtuigen of soldaten naar het land zal sturen. Zelenski heeft wel hoop op vliegtuigen van zijn bondgenoten en zei daarover dat het 'een droom en een taak' is.
Zowel Duitsland als de Verenigde Staten hebben woensdag toestemming gegeven om tanks te leveren aan Oekraïne. De Oekraïense president Volodimir Zelenski is erg blij met dat besluit.
In de Donbasregio in het oosten van Oekraïne zijn de Russische troepen in de meerderheid. Het Oekraïense ministerie van Defensie zegt dat de Russen meer soldaten en meer wapens hebben, maar dat Oekraïne het voordeel heeft van een professionele militaire leiding en 'de moed van de soldaten'.
Rusland zou met de troepenopbouw met name de druk verhogen rond de steden Bachmoet en Voehledar. De Russen proberen daar door de Oekraïense verdedigingslinie te breken, maar volgens Kiev lijden ze daarbij zware verliezen. Rusland heeft als belangrijk doel om de hele regio Donetsk te veroveren. Woensdag bevestigde het Oekraïense leger dat het Soledar had verlaten, een plaats dicht bij Bachmoet.
Rusland krijgt geen uitnodiging voor de jaarlijkse herdenking van de bevrijding van het nazivernietigingskamp Auschwitz door het Rode Leger. Reden is de 'barbaarse' oorlog die Rusland voert in Oekraïne, aldus het Auschwitz-museum in het Poolse Oswiecim.
,,Gezien de agressie tegen een vrij en onafhankelijk Oekraïne zijn vertegenwoordigers van de Russische Federatie dit jaar niet uitgenodigd om de herdenking bij te wonen", zegt een woordvoerder van het museum dat is gevestigd op de plek van het voormalige kamp.
Vrijdag is het 78 jaar geleden dat het door nazi-Duitsland in bezet Polen gebouwde vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau werd bevrijd, een datum die Holocaust Memorial Day is geworden. Rusland heeft tot nu toe altijd deelgenomen aan de herdenking die elk jaar op 27 januari wordt gehouden, met een afgevaardigde die een toespraak houdt.
Museumdirecteur Piotr Cywinski hoopt dat hij Rusland ooit weer kan uitnodigen. ,,Maar we hebben nog een lange weg te gaan", zei hij volgens het Poolse persbureau PAP. ,,Rusland zal na dit conflict extreem lang en zeer diepgaand zelfonderzoek nodig hebben om terug te keren naar bijeenkomsten van de beschaafde wereld."
Noorwegen stuurt Leopard 2-tanks naar Oekraïne, heeft minister van Defensie Bjørn Arild Gram bekendgemaakt op de zender NRK. Hij wilde niet zeggen hoeveel.
Het besluit kwam op de dag dat Duitsland andere landen toestemming gaf de krachtige tanks van Duitse makelij te exporteren. Berlijn schenkt zelf veertien Leopard 2-tanks aan Kiev, die over een maand of drie kunnen worden ingezet nadat Oekraïners zijn getraind in het gebruik. Ook Polen stuurt er veertien en Finland een nog onbekend maar beperkt aantal.
Het Verenigd Koninkrijk besloot eerder al Challenger 2-tanks te sturen. Frankrijk denkt nog na over Leclerc-tanks voor Kiev. De Spaanse defensieminister Margarita Robles Fernández liet weten dat Spanje openstaat voor de levering van Leopards aan Oekraïne. Ook Portugal heeft zich welwillend opgesteld. Nederland overweegt de achttien Leopard 2-tanks die het van Duitsland leaset te kopen en aan Oekraïne te geven.
De Verenigde Staten zullen 31 Abrams-tanks naar Oekraïne sturen voor de strijd tegen Rusland. De Amerikaanse president Joe Biden deed die toezegging, nadat Duitsland al eerder op de dag overstag was gegaan om vergelijkbare Leopard-tanks te sturen. Kiev vraagt al maanden om de wapens en verwacht dat die belangrijk zijn voor het terugdringen van de Russische troepen.
Biden prijst in zijn toespraak Duitsland voor het opvoeren van de militaire steun aan Oekraïne en benadrukt de eenheid van het westen tegen de Russische agressie. De tanks zijn bedoeld om het grondgebied van Oekraïne te verdedigen en volgens de president zijn deze Abrams-tanks daar cruciaal voor.
De Noorse politie heeft de gevluchte commandant van de Russische Wagner Groep vrijgelaten. Andrej Medvedev (26) werd zondag aangehouden op overtreding van de migratiewet omdat hij Noorwegen illegaal binnenkwam.
De Rus is weer op vrije voeten onder de voorwaarde dat hij op een specifieke blijft uit veiligheidsoverwegingen. Hij stak op 13 januari de Noors-Russische grens over om vervolgens politiek asiel aan te vragen in Noorwegen.
Zowel de politie als zijn advocaat zegt dat Medvedev niet zal worden gedeporteerd naar Rusland. De voormalige huurling wordt door de Noorse politie ondervraagd omdat hij mogelijk getuige was van mensenrechtenschendingen waar de Wagner Groep zich schuldig aan zou maken.
De Rus zou vier maanden in Oekraïne hebben gevochten voordat hij in november deserteerde. Medvedev beweert dat andere leden van de Wagner Groep zijn geliquideerd omdat zij weigerden te vechten in het conflict.
'Ik ben de bondskanselier en al onze vrienden in Duitsland oprecht dankbaar', zegt de Oekraïense president Zelenski op de komst van Duitse tanks naar zijn land. Hij heeft er maanden voor moeten lobbyen, maar bondskanselier Scholz is vandaag overstag gegaan.
De twee leiders hebben elkaar vanmiddag telefonisch gesproken. 'Duitse gevechtstanks, verdere uitbreiding van defensieondersteuning en trainingsmissies, groen licht voor partners om vergelijkbare wapens te leveren. Net in een gesprek met Olaf Scholz hoorde ik over deze belangrijke en tijdige beslissingen', twittert hij.
,,De eerste stap is gezet", zegt de Oekraïense topfunctionaris Andrej Jermak. ,,De volgende stap is een 'tankcoalitie'. We hebben veel Leopards nodig." Daarmee verwijst hij naar de landen die hebben gezegd Leopards te zullen sturen bij goedkeuring van Berlijn. Omdat Leopards van Duitse makelij zijn, moeten landen bij het doorsturen van de tanks toestemming van Duitsland krijgen.
Rusland heeft het Nazi-verleden van Duitsland aangehaald in een reactie op het leveren van Leopard 2-tanks door het land. De Russische ambassade in Berlijn stelt dat Duitsland de 'historische verantwoordelijkheid richting Rusland vergeet'.
De levering brengt het conflict naar een nieuwe niveau en dreigt een 'permanente escalatie' te worden, stelt Rusland. ,,Deze extreem gevaarlijke beslissing brengt het conflict naar een nieuw niveau van confrontatie en staat haaks op de wens van Duitse politici om niet in het conflict te worden gezogen", stelt ambassadeur Sergej Nechajev.
Polen is erg blij met het officiële besluit van Duitsland om de levering van tanks naar Oekraïne goed te keuren. ,,Dit is een grote stap richting het stoppen van Rusland", zegt premier Mateusz Morawiecki in een eerste reactie.
Het Verenigd Koninkrijk, dat eerder al tanks beloofde, noemt het 'de juiste beslissing'. Premier Rishi Sunak: ,,Samen versnellen we onze inspanningen om Oekraïne deze oorlog te laten winnen en een blijvende vrede te verzekeren." Ook Frankrijk 'verwelkomt' de Duitse stap, aldus president Macron vanmiddag.
Duitsland gaat zelf Leopard 2-tanks naar Oekraïne sturen en keurt verzoeken van andere landen om dat ook te doen goed. Dat heeft het land zojuist bekendgemaakt. De aankondiging was al gedaan door Duitse media, maar is nu formeel bekendgemaakt door het land.
Bondskanselier Olaf Scholz heeft woensdag tegen zijn ministers gezegd dat snel veertien Duitse Leopard 2 A6-tanks 'naar het Oekraïense front rollen'. Hij heeft dit eerst met bondgenoten afgestemd. Er worden volgens Scholz samen met de bondgenoten twee tankeenheden gevormd. Het zou dan in totaal om bijna dertig Leopards gaan.
De Leopard 2 A6-tank is ruim 60 ton zwaar en is een van de modernste versies van de Leopards. Scholz heeft lang geaarzeld en wilde geen peperdure uitgesproken aanvalswapens aan Oekraïne leveren, mede omdat dit volgens Duitse opiniepeilingen impopulair zou zijn en omdat het bang was voor Russische vergelding.
De tanks worden sinds 1979 in Duitse wapenfabrieken gemaakt of gemoderniseerd. Buitenlandse kopers zijn verplicht eerst toestemming van Berlijn te vragen als ze de tanks willen doorverkopen of leveren aan derden. Duitse media meldden eerder al dat de regering toch maar meewerkt aan het sturen van tanks, nadat andere Europese landen zoals Finland en Polen hadden beklemtoond dat ze de Leopards hoe dan ook willen sturen.
© AFP — Oktober vorig jaar: Scholz voor een Leopard 2-tank. Oekraïne bevestigt dat zijn troepen na een hevige strijd zijn vertrokken uit het stadje Soledar, iets ten noorden van Bachmoet. Het Russische leger verklaarde eerder deze maand Soledar te hebben veroverd.
De Oekraïners trokken zich 'na maanden van zware gevechten' terug naar posities die 'vooraf waren voorbereid', aldus een legerwoordvoerder tegen persbureau AFP. Wanneer de terugtrekking precies plaatsvond, is niet bekendgemaakt. De Oekraïense president Volodimir Zelenski omschreef het gebied tussen Bachmoet en Soledar eerder als 'een van de bloedigste aan het front'.
Russische troepen, inclusief het Russische huurlingenbedrijf Wagner Groep, proberen Bachmoet al maandenlang in te nemen. De stad ligt in de oostelijke regio Donetsk, waar in 2014 oorlog uitbrak tussen het Oekraïense leger en pro-Russische separatisten. De leider van die separatisten, Denis Poesjilin, zegt woensdag dat met name Wagner nu in Bachmoet bezig is met een opmars.
De Spaanse politie heeft de vermeende afzender gearresteerd van de reeks bombrieven die eind vorig jaar werden bezorgd bij onder andere de Oekraïense ambassade in Madrid, het kantoor van premier Pedro Sanchez en het ministerie van Defensie. Het gaat om een 74-jarige gepensioneerde, melden Spaanse media.
De verdachte werd gearresteerd in Miranda de Ebro, in de noordelijke provincie Burgos. Een beveiligingsbeambte van de Oekraïense ambassade raakte lichtgewond aan zijn rechterhand bij het openen van de brief, gericht aan de Oekraïense ambassadeur.
Oekraïne zit met nieuwe en pijnlijke onthullingen over corruptie. Ondanks de oorlog is het opvallend dat de Oekraïense media ongemeen losgaan met deze onthullingen. Er wordt mede daardoor flink gebezemd op verschillende niveau’s.
De grote koppen gaan over vermeende fraude op het ministerie van Defensie. Daar zou, zo ontdekte de Oekraïense journalist Joeri Nikolov, voor de rantsoenen tot drie keer meer zijn betaald dan de marktprijs. Het gaat om voedsel voor legereenheden die niet in de frontlijn strijden.
Lees hier het hele verhaal: Partijbons Zelenski kocht villa zwaar onder de prijs voor zijn vriendin
Waar lange tijd werd getwijfeld of er tanks naar Oekraïne moeten worden gestuurd, zijn veel westerse landen nu om. Nog lang niet alles is officieel bevestigd, maar dankzij politieke bronnen in buitenlandse media hebben we een aardig overzicht. Dit kan Oekraïne volgens de huidige berichten verwachten:
• Nederland: Zou achttien Leopard-tanks hebben aangeboden, meldt de Duitse krant Frankfurter Allgemeine.
• Verenigde Staten: De Wall Street Journal meldt dat het land tientallen M1 Abrams-tanks stuurt. Vandaag moet hier meer duidelijkheid over komen.
• Duitsland: Volgens Der Spiegel stuurt kanselier Scholz een tiental Leopard 2-tanks. Ook hierover mogelijk vandaag meer.
• Groot Brittannië: Stuurt veertien Challenger 2 gevechtstanks, zoals op 14 januari aangekondigd.
• Polen: Wil veertien van zijn Leopard 2-tanks sturen, en wacht formeel nog op toestemming van Duitsland, omdat ze in dat land gemaakt zijn.
• Norwegen: Overweegt volgens lokale media vier tot acht Leopard 2-tanks te sturen.
• Finland: De regering heeft gezegd 'een klein aantal' Leopard 2-tanks te sturen als meer Europese landen dat doen. Onder voorwaarde van toestemming van Duitsland.
Ook Noorwegen overweegt Leopard 2-tanks aan Oekraïne te geven. Volgens de Noorse krant Dagens Naeringsliv zou het gaan om 4 tot 8 tanks van de 36 die het Noorse leger heeft.
Omdat de tanks van Duitse makelij zijn, is voor de levering toestemming van de Duitse overheid nodig. Eerder nam Polen het voortouw om Duitsland toestemming te vragen voor het sturen van Leopard 2-tanks naar Oekraïne.
Navo-baas Jens Stoltenberg verwacht dat de aangesloten landen binnenkort gaan afspreken om meer dan 2 procent van hun bruto binnenlands product te investeren in Defensie. Dat moet gebeuren op de Navo-top die in juli wordt gehouden in Vilnius, in Litouwen, zegt Stoltenberg vandaag in de Duitse krant Die Welt.
Nederland gaf in 2022 nog 1,47 procent uit aan Defensie en pas in 2024 zou de norm van 2 procent moeten worden gehaald. Meer Europese landen halen die nog niet, maar toch moet hij alweer omhoog, verwacht de secretaris-generaal. ,,Het doel van 2 procent was aanvankelijk voor een decennium, dus tot 2024. Dus we moeten dat nu bijwerken."
Hoe hoog de nieuwe norm moet liggen weet hij nog niet, maar dat het meer moet zijn dan nu is voor Stoltenberg zeker. ,,Ik neem aan dat het een ambitieuzer doel zal zijn dan voorheen, omdat iedereen ziet dat we meer moeten investeren."
© ANP / EPA — Navo-baas Jens Stoltenberg. Rusland noemt de plannen van onder meer de Verenigde Staten en Duitsland om tanks te leveren aan Oekraïne een 'schaamteloze provocatie'. De regeringen leiden de de wereld naar een 'wereldwijde catastrofe' door de oorlog te escaleren, stelt het Kremlin. Rusland 'vecht nu tegen het collectieve westen', vinden ze in Moskou.
De VS kondigen naar verwachting vandaag de levering van tientallen M1 Abrams-tanks aan, nadat Duitsland volgens lokale media overstag gaat voor de levering van Leopard 2-tanks. Ook andere Europese landen, waaronder Nederland, willen tanks leveren.
Oekraïne vindt ondertussen het aanbod te laag. President Zelenski zegt geen tientallen, maar veel meer tanks nodig te hebben. De tanks kunnen naar verwachting een groot verschil maken op het slagveld, en dus een belangrijke slag van Oekraïne tegen het Russische leger.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft in zijn dagelijkse avondtoespraak nog maar eens gereageerd op de discussie die gaande is tussen westerse landen over het leveren van tanks aan Oekraïne.
Rusland staat volgens de president klaar voor een nieuwe ronde van agressie en is bezig zijn offensief richting Bachmoet te intensiveren. En dus roept Zelenski het Westen weer op tot de levering van zwaardere wapens aan het Oekraïense leger.
,,Besprekingen moeten eindigen met besluiten”, drong hij vanavond aan op mogelijke leveringen van westerse zware tanks aan zijn land. Volgens verschillende media zullen Amerika en Duitsland de levering van tanks morgen bekend maken.
Volgens Zelenski kennen de westerse bondgenoten het vereiste aantal tanks dat het Oekraïense leger nodig heeft om de troepen uit Moskou omver te werpen. ,,Het gaat dan niet om 10 of 15 tanks. Oekraïne heeft veel meer nodig en we hebben besluiten nodig over daadwerkelijke leveringen.''
© ANP / EPA — epa10426714 Ukrainian President Volodymyr Zelensky speaks at a press conference following a meeting with Finland's President Sauli Niinisto in Kyiv, Ukraine, 24 January 2022. Sauli Niinisto arrived in Ukraine to meet with top officials amid the Russian invasion. EPA/SERGEY DOLZHENKO Twee al langer vermiste Britten zijn gedood in Oekraïne terwijl ze een humanitaire evacuatie begeleidden vanuit Soledar in het oosten van het land. Het gaat om Chris Parry en Andrew Bagshaw, laat de familie van de eerste weten in een verklaring die is verspreid door het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken.
De verklaring van de familie is de bevestiging van wat al enige tijd speelde. Op 6 januari raakten de beide vrijwilligers vermist in het oosten Oekraïne. De lokale politie was sindsdien naar ze op zoek. Een dag later lieten militairen van de Wagner Group weten het lichaam van een van hen te hebben gevonden. Ze maakten toen niet bekend om wie het ging, maar uit foto's bleek dat bij het lichaam ook de identiteitspapieren van beide Britten waren gevonden.
'Met grote droefheid delen wij mede dat onze geliefde Chrissy, samen met zijn collega Andrew Bagshaw, is gedood tijdens een humanitaire evacuatie uit Soledar, Oost-Oekraïne', meldt de familie. 'Zijn onbaatzuchtige vastberadenheid in het helpen van ouderen, jongeren en benadeelden heeft ons en de familie enorm trots gemaakt.'
De familie besluit: 'Hij voelde in maart dat hij richting Oekraïne werd getrokken, dat zijn donkerste uren beleefde tijdens de Russische invasie. En hij hielp degenen die het meeste in nood verkeerden, redde meer dan 400 levens alsook de levens van veel verlaten dieren.'
© Twitter — Christopher Parry (links) en Andrew Bagshaw. Het kabinet is bereid na te denken over het leveren van moderne gevechtstanks van het type Leopard 2 aan Oekraïne. ,,Het besluit is nog niet genomen, maar we sluiten het zeker niet uit", laat een woordvoerder van minister-president Mark Rutte desgevraagd weten.
Nederland zou achttien van Duitsland geleaste Leopard-tanks hebben aangeboden, meldt de krant Frankfurter Allgemeine. ,,We hebben ze geleaset, wat betekent dat we ze kunnen kopen en we ze kunnen schenken", zei premier Mark Rutte vandaag in een interview met de krant. ,,Ik heb veel begrip voor de Oekraïense vraag.''
© ANP / EPA — Rutte (links) was vandaag in Brussel. Hier samen met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Na een maandenlang debat en een toenemende internationale druk lijkt Duitsland toch overstag te gaan, zo meldt Der Spiegel. De regering-Scholz zou andere landen zoals Polen toestaan om hun Leopard-tanks van Duitse makelij naar Oekraïne te sturen. Ook zou Duitsland zelf Leopard 2-tanks aan Kiev gaan leveren. Het zou volgens het tijdschrift gaan om in ieder geval een compagnie tanks.
Andere westerse bondgenoten zouden ook de intentie hebben Leopard 2-tanks te sturen. Duitsland hamerde de afgelopen weken op de afstemming met andere landen. De Verenigde Staten zouden op hun beurt dan weer Abrams-tanks leveren aan het Oekraïense leger.
Eerder vandaag meldde The Wall Street Journal al over de deal tussen de VS en Duitsland, een belangrijke voorwaarde voor de Duitse bondskanselier Olaf Scholz om overstag te gaan. Bij de levering van Amerikaanse tanks zou Berlijn instemmen met het sturen van een kleiner aantal van zijn eigen Leopard 2-tanks en ook de levering van de in Duitsland gemaakte tanks door Polen, Finland en andere landen goedkeuren.
De Oekraïense leider Volodimir Zelenski roept al maanden dat hij die gevechtsvoertuigen wil hebben. Hij hoopt dat hij de vrijwel vastgelopen stellingenoorlog kan openbreken met de 74 ton zware Leopard 2-tanks. Hij heeft Duitsland ervan beschuldigd de levering van die tanks te dwarsbomen. SPD'er Scholz wilde de gevechtsvoertuigen niet zomaar vrijgeven. De Duitse sociaaldemocraten verdedigden de beslissing van hun kanselier door te stellen dat Duitsland door het sturen van tanks zomaar de oorlog ingesleurd kon worden. Bondgenoten, waaronder de VS, waren niet onder de indruk van dat argument en uiten forse kritiek.
Een aantal westerse landen zou de tanks graag snel leveren. Polen vroeg eerder vandaag Berlijn formeel om toestemming om de tanks naar Oekraïne door te mogen sturen.
© REUTERS — De Duitse bondskanzelier Olaf Scholz. Inspecteurs van het Internationaal Atoomenergieagentschap hebben geen militair materieel aangetroffen in Oekraïense kerncentrales, zei IAEA-baas Rafael Grossi in het Europees Parlement. Volgens de Russische buitenlandse inlichtingendienst heeft Oekraïne door het westen geleverde wapens opgeslagen in kerncentrales in het hele land. Daarvan zijn er vier in het land.
Grossi zei tijdens een hoorzitting in het parlement dat het VN-agentschap permanent in de kerncentrales aanwezig is en vandaag inspecties heeft uitgevoerd vanwege de Russische claims. ,,Het resultaat van die inspecties was negatief."
Het was de tweede keer, aldus Grossi, dat het IAEA 'beschuldigingen over illegale en erg gevaarlijke dingen die zouden plaatsvinden in de centrales heeft kunnen ontkrachten'.
© AP — IAEA-baas Rafael Grossi. De Doomsday Clock, die aangeeft hoe dicht de mensheid is bij een zelf veroorzaakt einde van de beschaving, stond nog nooit zo dicht bij middernacht. Er rest ons nog 90 symbolische seconden.
Dat maakten de leden van het Bulletin of the Atomic Scientists vanmiddag Nederlandse tijd bekend in Washington. Vorig jaar stond de doemdagklok nog 100 seconden voor middernacht, maar vooral ‘de toenemende gevaren van de oorlog in Oekraïne’ heeft de situatie in de wereld sindsdien verslechterd.
In de toelichting zeggen de commissieleden dat ‘de soevereiniteit van Oekraïne en de bredere Europese veiligheidsafspraken die sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog grotendeels stand hebben gehouden, op het spel staan'. Ook heeft de oorlog van Rusland tegen Oekraïne ‘diepgaande vragen opgeroepen over de manier waarop staten met elkaar omgaan. Daardoor worden de internationale gedragsnormen die ten grondslag liggen aan succesvolle reacties op allerlei mondiale risico’s, uitgehold’.
De ‘nauwelijks verhulde dreigementen van Rusland om kernwapens te gebruiken herinneren de wereld eraan dat escalatie van het conflict - per ongeluk, met opzet of door misrekening - een verschrikkelijk risico is. De kans dat het conflict uit de hand loopt blijft groot’, schrijft de commissie.
© Getty Images via AFP — Leden van het Bulletin of the Atomic Scientists onthullen de nieuwe doemdagklok. Van links naar rechts: Siegfried S. Hecker, Daniel Holz, Sharon Squassoni, Mary Robinson en Elbegorj Tsakhia. De Amerikaanse regering neigt ernaar een aanzienlijk aantal Abrams-tanks naar Oekraïne te sturen, meldt The Wall Street Journal. De officiële aankondiging wordt mogelijk deze week naar buiten gebracht, zeggen Amerikaanse functionarissen tegen de krant.
De zending zou deel uitmaken van een diplomatieke afspraak met Duitsland, waarin Berlijn zou instemmen met het sturen van een kleiner aantal van zijn eigen Leopard 2-tanks en ook de levering van de in Duitsland gemaakte tanks door Polen, Finland en andere landen zou goedkeuren.
Eerder deze maand werd gemeld dat Duitsland alleen zware tanks aan Oekraïne wil leveren als de VS dat ook doen, om te voorkomen dat de NAVO-lidstaten verdeeld lijken. Het Amerikaanse leger liet daarna weten dat de levering van Abrams-tanks weinig zinvol is, omdat de Amerikaanse tank op een andere brandstof rijdt dan de Leopard 2 of de Challenger 2, die Groot-Brittannië levert. Bovendien is het onderhoud duurder.
Een reeks westerse landen vindt dat Duitsland veel te lang wacht met het geven van toestemming. De regering van bondskanselier Olaf Scholz wil dat er brede westerse consensus is over het sturen van de zware tanks. Meerdere landen zouden er geen voorstander zijn.
Polen heeft Berlijn vandaag formeel om toestemming gevraagd de Leopards aan Oekraïne door te mogen leveren. Het land zei eerder er veertien te willen sturen, desnoods zelfs als toestemming uitblijft. De Duitse regering heeft beloofd op korte termijn een besluit te nemen. Bloomberg meldt vanmiddag dat Duitsland naar alle waarschijnlijkheid deze week toestemming geeft aan Polen, mogelijk woensdag al.
© AFP — Een Poolse Leopard 2-tank in mei vorig jaar. Het Amerikaanse defensieconcern Lockheed Martin heeft in het afgelopen kwartaal meer wapens verkocht voor gebruik in de oorlog in Oekraïne. Het bedrijf is onder meer producent van het geavanceerde mobiele raketsysteem HIMARS en andere precisiewapens. Ook maakt Lockheed samen met branchegenoot Raytheon Technologies het antitankwapen Javelin dat voor zware verliezen bij Russische pantservoertuigen heeft gezorgd.
Door die hogere verkopen, waaronder ook het GMLRS-raketlanceringssysteem, steeg de omzet bij de rakettendivisie van Lockheed op jaarbasis met 2 procent naar bijna 3,3 miljard dollar. De Amerikaanse regering heeft tientallen miljarden dollars aan militaire steun aan Oekraïne toegezegd voor de strijd tegen het Russische invasieleger. Het bedrijf is vanwege de sterke vraag de productie van Javelins, HIMARS en andere wapens aan het opvoeren.
De onderneming is onder meer ook producent van het gevechtsvliegtuig F-35 Lightning II, beter bekend als de Joint Strike Fighter (JSF) en de Sikorsky-helikopters, waaronder de Black Hawk. Daarnaast is Lockheed actief met radarsystemen en ruimtevaart.
Twee onderministers hebben dinsdag ontslag genomen bij het Oekraïense ministerie van Ontwikkeling van Gemeenschappen en Gebieden. Er stappen vandaag veel hoge functionarissen uit de regering op, nadat ze verwikkeld zijn geraakt in een corruptieschandaal. Reuters meldt dat Viacheslav Negoda en Ivan Lukeria hun vertrek op hun Facebook-pagina's hebben bevestigd.
Tot nu toe hebben presidentiële assistent Kirilo Timosjenko en plaatsvervangend minister van Defensie Viatsjeslav Sjapovalov beiden ontslag genomen en is een plaatsvervanger in het parket van de procureur-generaal ontslagen. Er zijn berichten dat ook vijf regionale gouverneurs in Dnipropetrovsk, Zaporizhzhya, Kiev, Sumy en Kherson zijn ontslagen.
Lees hier meer over het corruptiespook waarmee Oekraïne kampt.
De oorlog in Oekraïne heeft de scholing van meer dan 5 miljoen kinderen verstoord, meldt Unicef. De VN-organisatie roept op voor meer internationale steun zodat de kinderen niet verder achterop raken, nadat hun onderwijs al werd getroffen door de coronapandemie en in sommige gevallen ook door de eerder uitgebroken strijd in Oost-Oekraïne.
Door de inmiddels elf maanden durende oorlog zijn duizenden onderwijsinstellingen in Oekraïne beschadigd of verwoest. Meer dan 1,9 miljoen kinderen volgen digitale lessen en zo'n 1,3 miljoen een combinatie van lessen op locatie en online. Unicef wijst erop dat het volgen van digitaal onderwijs een 'voortdurende uitdaging' is vanwege de aanvallen op Oekraïense stroomvoorzieningen.
Buiten Oekraïne staan naar schatting twee op de drie Oekraïense vluchtelingenkinderen niet ingeschreven in het onderwijssysteem van het land waar ze verblijven. Daar zijn volgens Unicef meerdere redenen voor, bijvoorbeeld beperkte onderwijscapaciteiten en ouders die hun kinderen online Oekraïense les lieten volgen in de hoop snel huiswaarts te keren.
De Belarussische leider Alexander Loekasjenko zegt dat Oekraïne een niet-aanvalsverdrag met zijn land heeft voorgesteld, meldt het staatspersbureau Belta.
Reuters meldt dat Loekasjenko dat heeft gezegd op een bijeenkomst van regerings- en wetshandhavers, waar hij ook het westen beschuldigt van het bewapenen van militanten in Oekraïne die de situatie in Belarus mogelijk zouden kunnen destabiliseren.
Rusland gebruikte Belarus in februari 2022 als springplank voor zijn invasie van Oekraïne, en Rusland en Belarus organiseren nog altijd gezamenlijk militaire oefeningen.
De nieuwe Duitse minister van Defensie, Boris Pistorius, heeft Navo-chef Jens Stoltenberg tijdens diens kennismakingsbezoek in Berlijn gezegd dat de bondgenoten Oekraïners kunnen gaan opleiden voor het gebruik van de krachtige Leopard 2-tanks. Stoltenberg verwelkomde deze 'duidelijke boodschap' van de Duitse bewindsman.
Maar helemaal duidelijk is de boodschap niet, want de Bondsrepubliek heeft nog niet besloten of ze de levering van de tanks van Duitse makelij aan Oekraïne goedkeurt of zelfs zelf gaat leveren. De Duitse regering heeft altijd geëist van kopers van het wapentuig dat ze het niet doorverkopen of leveren aan derden zonder voorafgaande toestemming van Berlijn.
Pistorius zei vrijdag al dat Oekraïners met de tank zouden moeten leren omgaan, ter voorbereiding op een eventuele overdracht. Hij gaf toen zijn ministerie opdracht precies in kaart te brengen hoeveel tanks van het type Leopard 2 zijn land heeft. Volgens het Duitse blad Der Spiegel heeft het land er meer dan driehonderd, maar er zijn er slechts 160 inzetbaar. Tal van Leopard-tanks worden door de Duitse wapenindustrie opgeknapt en gemoderniseerd. Er moet volgens Pistorius worden uitgezocht bij het leger en bij de Duitse wapenfabrikanten hoe de staat is van de tanks, welke types er voorhanden zijn en waar ze zijn.
Een staatssecretaris is ontslagen, een onderminister van Defensie is opgestapt, net als een topambtenaar van de president. Opnieuw teistert het corruptiespook Oekraïne en dat is slecht nieuws voor president Zelenski, die juist nu twijfel over de besteding van internationale hulp slecht kan gebruiken. Lees hier meer.
© National Anti-Corruption Bureau of Ukraine — Onderminister Vasil Lozinski werd opgepakt nadat hij zo'n 400.000 dollar smeergeld had geaccepteerd. Duitsland heeft het officiële verzoek ontvangen van Polen om Leopard 2-tanks te exporteren naar Oekraïne. Dat zegt de Poolse minister van Defensie. Oekraïne wil de in Duitsland gemaakte Leopard 2, een van de meest gebruikte westerse tanks, om het Russische front te breken.
Duitse goedkeuring is vereist voor het leveren van de tanks. Het land stelt zich vooralsnog terughoudend op, uit angst dat de Russen de levering aangrijpen om het conflict te escaleren.
,,Ik doe een beroep op de Duitse kant om zich bij de coalitie aan te sluiten van landen die Oekraïne ondersteunen met Leopard 2-tanks", schrijft de Poolse minister van Defensie Mariusz Blaszczak op Twitter. ,,Dit is een gemeenschappelijke zaak, omdat de veiligheid van het geheel Europa op het spel staat!"
Het Kremlin wil dat hoogopgeleide landgenoten die nu in het buitenland werken terugkeren naar Rusland om daar te werken 'om het land ten goede te komen'. Honderdduizenden Russen vluchtten het afgelopen jaar naar het buitenland vanwege het conflict in Oekraïne.
Een van de rijkste magnaten van Rusland deed maandag een beroep op de autoriteiten om terugkeerders te tolereren in plaats van te straffen, met name degenen die in de buitenlandse IT-sector werken, met het argument dat het land hun 'hersenkracht' nodig heeft.
Nadat een hoge ambtenaar, Kirilo Tomosjenko, vanochtend opstapte, legt ook een onderminister van Defensie, Viatsjeslav Sjapovalov, zijn functie neer. Beiden zijn in opspraak geraakt door beschuldigingen over corruptie.
Sjapovalov vertrekt om de goede naam van het ministerie te beschermen, maar beklemtoont dat alle beschuldigingen tegen hem vals zijn. Tomosjenko was plaatsvervangend hoofd van het presidentieel bureau en heeft bedankt voor al het genoten vertrouwen. Er is geen reden voor zijn vertrek gemeld.
Rusland heeft de afgelopen maanden tienduizenden nieuwe troepen gestuurd om de frontlinies in Oekraïne te versterken, zegt een hoge Amerikaanse militaire functionaris. De extra mankracht maakt weinig verschil in het conflict, zegt de functionaris, omdat die 'slecht uitgerust, slecht opgeleid en met spoed naar het slagveld' is gestuurd.
Rusland heeft de troepen gestuurd ter vervanging of versterking van bestaande eenheden in plaats van nieuw georganiseerde en samenhangende eenheden. De troepen begonnen op het slagveld na de door Rusland aangekondigde mobilisatie van 300.000 nieuwe soldaten in oktober. Rusland heeft volgens de Amerikanen grote verliezen geleden: er zouden 100.000 gewonde en dodelijke slachtoffers zijn gevallen.
In de afgelopen 24 uur zou het Oekraïense leger 690 Russische soldaten hebben gedood. Dat beweert de leiding van strijdkrachten in een operationele briefing. Ook zouden er twee tanks, acht gepantserde voertuigen, twee artilleriesystemen en twee vliegtuigen zijn vernietigd, plus nog vier helikopters en drie drones. Of de aantallen kloppen, is niet onafhankelijk te verifiëren, schrijft The Guardian.
De Duitse defensiegroep Rheinmetall zou indien nodig 139 Leopard-gevechtstanks aan Oekraïne kunnen leveren, vertelt een woordvoerder van het bedrijf aan mediagroep RND.
Duitsland staat onder grote druk van Oekraïne en enkele Navo-bondgenoten, zoals Polen, om tanks te leveren voor de Oekraïense verdediging tegen de Russische invasie. De Duitse bondskanselier, Olaf Scholz, heeft zich tot dusver onthouden van het leveren van de tanks of het toestaan van andere Navo-landen om dit te doen.
President Zelenski voert personeelswisselingen door op 'hogere en lagere niveaus' na berichten over corruptie. Volgens Reuters vindt hij dat nodig nu de spraakmakende beschuldigingen van corruptie het westerse enthousiasme voor de regering in Kiev dreigen te temperen, meldt Reuters.
Berichten over het nieuwe schandaal in Oekraïne, dat een lange geschiedenis van corruptie kent, komen op het moment dat Europese landen kibbelen over het geven van Leopard 2-tanks, waar Oekraïne al maanden om vraagt.
,,Er zijn al personeelsbeslissingen - sommige vandaag, sommige morgen - met betrekking tot ambtenaren op verschillende niveaus in ministeries en andere centrale overheidsstructuren, evenals in de regio's en bij wetshandhaving", zei Zelenski in zijn nachtelijke videotoespraak. Verschillende Oekraïense media melden het gaat om dat ministers en hoge ambtenaren die ontslagen worden.
Zondag zei de anticorruptiepolitie dat ze de plaatsvervangend minister van Infrastructuur hadden opgepakt op verdenking van het aannemen van smeergeld van 400.000 dollar voor de import van generatoren afgelopen september, een bewering die de minister ontkent. Daarnaast beschuldigt een krant na onderzoek het ministerie van Defensie ervan leveranciers te veel te betalen voor voedsel voor soldaten. De leverancier stelt echter dat het een technische fout heeft gemaakt en dat er geen sprake is van corruptie.
Het plaatsvervangend hoofd van het presidentiële bureau van Oekraïne, Kirilo Timosjenko, maakt intussen vanochtend bekend op te stappen. Het is niet duidelijk om dit te maken heeft met het corruptieschandaal, al vermoeden Oekraïense media dat wel.
Valeri Gerasimov, de nieuwe opperbevelhebber van het Russische leger, heeft gezegd dat 'het nieuwe plan over aanpassingen aan het leger van Rusland' rekening houdt met mogelijke Navo-uitbreiding en 'het gebruik van Oekraïne tegen Rusland'.
Hij bedoelt 'de ambities van de Navo om uit te breiden met Finland en Zweden' en het 'gebruik van Oekraïne (door het westen, red.) om een oorlog te voeren tegen ons land'.
Gerasimov zei dat vanavond volgens persbureau Reuters. ,,Het plan is goedgekeurd door de president van de Russische Federatie (Vladimir Poetin, red.) en kan worden aangepast als bestaande en nieuwe gevaren voor Rusland veranderen.''
© AP — Poetin (midden) en Gerasimov (links). Oekraïne heeft volgens Kiev 'enkele honderden' gevechtstanks nodig voor de beoogde herovering van de door Rusland bezette gebieden. 'Elke inzetbare tank moet vandaag aan ons front staan', schreef hoofd Andriy Jermak van het presidentiële kantoor maandag op Telegram.
Zonder overwinning van Oekraïne, met een terugkeer naar de grenzen van 1991 en bestraffing van Rusland, zal er geen stabiele ontwikkeling of een duidelijke wereldorde zijn. 'Dit is een front van de beschaving tegen achterlijkheid en barbaarsheid uit de moerassen', benadrukte Jermak met betrekking tot Moskou.
In de Oost-Oekraïense regio Donetsk is maandag weer zwaar gevochten. Het Oekraïense leger zegt dat het Russische aanvallen heeft afgeslagen in Bachmoet en Avdiivka, maar dat het daarbij grote verliezen heeft geleden.
De beide steden liggen aan de frontlinie en worden al maanden belegerd. Volgens Kiev vecht het Russische leger daar meedogenloos, 'zonder rekening te houden met de eigen verliezen'. Moskou meldde maandag dat ook de gevechten in de regio Zaporizja geïntensiveerd zijn.
De Oekraïense minister van Defensie Oleksii Reznikov heeft met klem ontkend dat er sprake is van corruptie in de voedselvoorziening van het Oekraïense leger. Volgens de Oekraïense krant Zn.Ua koopt het leger eten in voor veel hogere bedragen dan de prijzen in de supermarkten. Zo betaalde het voor eieren omgerekend 42 eurocent per stuk, terwijl ze in winkels in Kiev voor 17 cent te koop zijn.
De defensieminister zegt dat er niets klopt van de beschuldigingen over de extreem hoge inkoopprijzen. De leverancier gaf volgens hem de prijs per 100 gram aan in plaats van per stuk, zegt de minister. Dat zou verklaren waarom die inkoopprijs drie keer zo hoog lijkt, in vergelijking met de prijskaartjes in de supermarkt. Ook de risicovolle levering naar het front zou voor hogere prijzen zorgen.
De onthulling van de krant leidde tot woede in Oekraïne, wat een van de meest corrupte landen van Europa is. Militaire uitgaven in de oorlog tegen Rusland worden voor een groot deel betaald met geld van Westerse landen. De defensieminister zegt dat er niets klopt van de beschuldigingen over de extreem hoge inkoopprijzen.
Zn.Ua baseert de bevindingen op het contract dat het ministerie van Defensie voor 2023 heeft gesloten voor de voedselvoorziening van troepen in zes regio's, wat in totaal 327,6 miljoen euro zou bedragen. De Oekraïense autoriteiten zeggen dat er al een onderzoek is gestart naar het contract en de hoge inkoopprijzen. De minister belooft hierbij complete transparantie te bieden.
De Europese Unie maakt nog eens een half miljard euro vrij om Oekraïne van wapens te voorzien. De regering in Kiev vreest dat Rusland binnenkort een nieuwe grootscheepse aanval inzet en vraagt met klem om meer hulp.
De EU-landen hadden tot dusver ongeveer 3,1 miljard euro gereserveerd van een fonds dat lidstaten kunnen aanspreken om wapens naar Oekraïne te sturen. De buitenlandministers hebben nu afgesproken daar een zevende portie bovenop te doen, wat het bedrag op 3,6 miljard brengt, zeggen EU-bronnen. Eind vorig jaar kwamen ze al overeen 2 miljard extra in het leegrakende fonds te storten.
Sommige lidstaten vreesden dat Hongarije, dat probeert Rusland te vriend te houden en zijn steun voor het extra budget nog niet had uitgesproken, zich ertegen zou verzetten. Maar net als vorige keren deed de regering in Boedapest dat uiteindelijk niet.
De EU levert Oekraïne zelf geen wapens en andere benodigdheden voor de strijd, maar vergoedt de uitgaven van de lidstaten. Die kunnen na wapenleveringen de kosten die ze hebben gemaakt bij de zogeheten Europese Vredesfaciliteit declareren.
Duitsland blijft worstelen met de levering van Leopard-tanks aan Oekraïne. Dit gaat over het oorlogsverleden, zegt Duitslandkenner Hanco Jürgens. ,,Maar het is ook een probleem van de SPD, de partij van bondskanselier Olaf Scholz.’’
De sociaaldemocratische SPD heeft volgens hem moeite met kwesties over oorlog en vrede. ,,Dit probleem speelt niet bij coalitiepartners FDP en de Groenen’’, zegt de specialist van het Duitsland Instituut. ,,Die zijn vóór de levering van de tanks. Deze twijfel is echt iets van de SPD. De politici van nu liepen in de jaren 80 in de grote demonstraties voor vrede en tegen kernwapens. Dat gevoel dragen ze nog steeds mee in hun rugzak.’’ Lees hier het volledige interview.
Van de 50.000 gevangenen die in Russische cellen zijn geronseld voor de oorlog in Oekraïne, zijn er volgens burgerrechtenactivisten nog maar 10.000 bij de troepen. De rest is gedood, gewond, verdwenen, heeft zich overgegeven of is gedeserteerd, meldt de organisatie Rusland Achter De Tralies op haar Telegramkanaal.
De gevangenen werden voornamelijk gerekruteerd door het omstreden Wagner-privéleger. Met name de gevluchte en krijgsgevangen gemaakte ex-gedetineerden vormen een mogelijk probleem voor het huurlingenbedrijf, aldus de mensenrechtenbeweging. Wagner mocht onbeperkt gevangenen ronselen op voorwaarde dat ze volledig onder controle bleven. Ze zouden vrijkomen als ze hun taak in de oorlog tegen Oekraïne hadden vervuld. Daarentegen zouden deserteurs meteen worden geëxecuteerd.
Wagner verspreidde enkele weken geleden een video van een geronselde ex-gevangene die wordt doodgeslagen met een voorhamer. De man was eerder krijgsgevangen gemaakt door Oekraïne, maar hij keerde terug naar Rusland bij een gevangenenruil.
Verschillende EU-landen hebben tijdens de Europese Raad van ministers van Buitenlandse Zaken in Brussel hun ongenoegen geuit over de terughoudendheid van Duitsland bij de levering van gevechtstanks aan Oekraïne.
De Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis beschuldigde bondskanselier Olaf Scholz er indirect van dat hij bang is Rusland op de rand van een nederlaag te brengen.
,,Ik denk dat angst het belangrijkste is dat we moeten bespreken", zei Landsbergis. ,,We moeten de angst overwinnen om Rusland te verslaan - als het gaat om extra sancties, als het gaat om extra militaire hulp aan Oekraïne. Wat ons tegenhoudt, is de angst voor wat er zal gebeuren als Rusland deze oorlog verliest.”
De naar Noorwegen gevluchte ex-commandant van de Russische Wagner-groep wordt niet teruggestuurd naar zijn vaderland. Dat zegt de Noorse advocaat van Andrej Medvedev (26). Een mensenrechtenorganisatie in Rusland meldde eerder dat hij uitgezet zou worden.
Het risico daarop is ‘nul’, zei zijn advocaat Brynjulf Risnes tegen persbureau Reuters. Volgens hem was er na de aanhouding van zijn cliënt ‘onenigheid’ met de politie over de omstandigheden waaronder Medvedev sinds zondag wordt vastgehouden. ,,Hij staat onder zeer strikte veiligheidsmaatregelen en we zijn het oneens over de manier waarop ze worden toegepast. Dat heeft wrijvingen veroorzaakt.’’
De advocaat benadrukte tegenover de Noorse publieke omroep NRK dat zijn cliënt, die asiel heeft aangevraagd, niet wordt verdacht van enig strafbaar feit en niet gewend is aan de nieuwe, strengere veiligheidsmaatregelen in Noorwegen. ,,Het kost hem moeite om zich eraan aan te passen.’’ Lees hier het volledige artikel.
© via Reuters — Andrej Medvedev. In een reactie op het uitzetten van de Estse ambassadeur uit Rusland, eist Estland andersom nu ook dat de Russische ambassadeur het land verlaat. Dat is de korte reactie van het Baltische land op het nieuws uit Moskou, vanmorgen.
De ambassadeur van Estland moet op 7 februari het land hebben verlaten. Datzelfde ultimatum geldt nu voor de ambassadeur van Rusland in Estland, zegt minister Urmas Reinsalu van Buitenlandse Zaken vanmiddag.
Duizenden Oekraïners die in Nederland verblijven, herdenken op 24 februari in de Jaarbeurs in Utrecht het begin van de oorlog in hun vaderland. Samen staan zij stil bij de Russische inval en zoeken zij steun voor de toekomst.
De landelijke bijeenkomst wordt georganiseerd voor en door Oekraïense vluchtelingen in Nederland. Stichting Vital'nya (dat huiskamer betekent), de gemeenschap van Oekraïense vluchtelingen in Utrecht, nam het initiatief.
Voorafgaand aan de bijeenkomst die in het teken staat van herdenken, ontmoeten en elkaar steunen, lopen deelnemers The Walk of Hope van station Utrecht CS naar hal 5 van de Jaarbeurs. Dit is de route die duizenden vluchtelingen het afgelopen jaar hebben afgelegd. De Jaarbeurs betekent voor vele Oekraïners het eindpunt van hun vlucht en het begin van hun verblijf in Nederland.
De Russische minister van Buitenlandse Zaken is vandaag in Zuid-Afrika om meer afspraken te maken over een militaire oefening die volgende maand wordt gehouden door Rusland, Zuid-Afrika en China samen. Die begint op 17 februari en duurt tien dagen.
In 2019 oefenden de landen ook al eens samen. Sindsdien is er veel veranderd, met de Russische oorlog in Oekraïne en Chinese dreiging richting Taiwan. Dat Zuid-Afrika zich met deze landen inlaat, wordt in het westen als zorgelijk beschouwd.
De Zuid-Afrikaanse minister van Buitenlandse Zaken verdedigt de oefening. Het is onderdeel van 'natuurlijk verloop van de relatie' tussen de landen, zei hij na zijn gesprek met Sergej Lavrov. Het land stelde zich na de inval in Oekraïne in de Verenigde Naties neutraal op tijdens stemmingen tegen Rusland. Lees hier meer over de samenwerking en militaire oefening.
© ANP/EPA — Lavrov (links) met zijn Zuid-Afrikaanse collega Naledi Pandor in Pretoria. Rusland zet de ambassadeur van Estland het land uit. Er mag geen vervanger komen namens het EU-land, maar alleen een lager geklasseerde zaakgelastigde die de belangen van Estland in Moskou behartigt. De ambassadeur moet op 7 februari zijn vertrokken.
Aanleiding is een 'nieuwe onvriendelijke stap' van Estland, dat 'radicaal snijdt in de grootte van de Russische ambassade in Tallinn'. De regering in Tallinn stuurde eerder deze maand 21 Russische diplomaten en andere medewerkers van de Russische ambassade in de hoofdstad van Estland weg om het aantal diplomatieke medewerkers van beide landen gelijk te trekken.
,,In de afgelopen jaren hebben de leiders van Estland bewust alle relaties met Rusland verwoest", stelt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Estland en de twee andere Baltische staten Litouwen en Letland zijn lid zijn van de Navo en de Europese Unie. Zij behoren met Polen tot de grootste voorstanders van (militaire) steun aan Oekraïne.
Polen gaat Duitsland zeker vragen om toestemming om Leopard-tanks naar Oekraïne te sturen. Dat zei premier Morawiecki vandaag. Het is een reactie op de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock, die gisteren zei nog altijd geen formeel verzoek van Polen te hebben.
In de praktijk doet dit verzoek er niet zoveel meer toe, zo lijkt het. Ook als Duitsland geen toestemming geeft, stuurt Polen de Leopard-2 naar het buurland. In dat geval gaat Duitsland niet dwarsliggen, zei Baerbock gisteren.
Onder meer Polen en Finland wachten al enige tijd op Duitse goedkeuring voor het sturen van tanks. Dat is formeel nodig, omdat ze in dat land zijn gemaakt. Duitsland vreest echter voor escalatie in de oorlog als het ook aanvalswapens aan Oekraïne schenkt. Het zou in Rusland als een provocatie kunnen worden bestempeld.
Plaatsvervangend minister van Buitenlandse zaken Ryabkov erkent dat vandaag ook: ,,We hebben heel vaak gezegd dat escalatie de gevaarlijkste weg is, en de consequenties zijn niet te voorspellen."
Oekraïne plaatst westerse wapens die het heeft ontvangen bij kerncentrales om de kans dat ze worden beschoten te verkleinen, beweert de Russische inlichtingendienst SRV. Oekraïne zou onder meer HIMARS-raketwerpers, luchtafweergeschut en munitie hebben neergezet vlakbij de kerncentrale Rivne, circa 300 kilometer ten westen van Kiev.
Eind december zijn er veel wapens naar de centrale gebracht, volgens de SRV. Rondom Oekraïense kerncentrales zijn sinds de Russische inval in februari vorig jaar vaak spanningen.
Vooral de grote centrale Zaporizja aan de rivier de Dnjepr komt in het nieuws met berichten dat ze wordt beschoten. De rivier is daar de frontlijn. Rusland veroverde de centrale kort na de inval en zou er nu mogelijk ook wapens 'parkeren'.
Opperbevelhebber Valeri Gerasimov heeft in de anderhalve week dat hij aan de macht is disciplinaire maatregelen doorgevoerd in het Russische leger. Dat meldt het Britse ministerie van Defensie.
De Russische troepen moeten beter in het gelid lopen. Zo zijn officieren sinds kort strenger op de uniformen die militairen dragen, het gebruik van burgervoertuigen en mobiele telefoons en de kapsels.
De standaard haardracht wordt weer aangehouden: een kaalgeschoren hoofd. Al zorgt dat voor scepsis in de regio Donetsk. 'Een farce, die het verslaan van de vijand hindert.'
De Oekraïense president Zelenski heeft een plaatsvervangend minister ontslagen wegens corruptie. Daarmee wil hij een statement maken: Oekraïne is veranderd.
,,We zullen niet terugkeren naar wat vroeger gebruikelijk was, naar de manier waarop verschillende mensen met belangrijke functies gewend waren te leven", zei de president erbij.
Wie hij precies heeft ontslagen vertelde Zelenski niet, maar volgens Reuters gaat het om Vasil Lozinski gaat, plaatsvervangend minister van regionale ontwikkeling. Hij wordt verdacht van omkoping.
Wagner-baas Jevgeni Prigozjin valt meer en meer uit de gratie bij de Russische president Poetin, nu het zijn huurlingenleger nog altijd niet is gelukt de stad Bachmoet in te nemen. Met dat nieuws komt het Institute for the Study of War (ISW) vanmorgen vroeg.
Prigozjin beloofde Poetin de stad in te nemen, en kreeg daarvoor toestemming om onafhankelijk van het Russische leger hevige bombardementen uit te voeren en gevangenen in te zetten als huursoldaten. Maar nu de inname niet lukt, wordt de Wagner-leider op een zijspoor gezet. Poetin focust zich weer meer op zijn eigen leger.
Volgens het ISW wilde Prigozjin met zijn inzet in Oekraïne onder meer de zittende minister van Defensie Sergej Sjojgoe uitdagen, en zijn macht in het Kremlin uitbreiden. Dat dat niet gelukt is, noemt het Amerikaanse onderzoeksinstituut een goede zaak. 'Het kan ooit goed zijn om mensen zoals Prigozjin in het centrum van de macht te hebben.' Maar, waarschuwt het ISW, als de generaal van het Russische leger ook geen succes heeft, kan de Wagner-baas zomaar een nieuwe kans krijgen.
© REUTERS — Archieffoto: Prigozjin (links) met Vladimir Poetin (midden). Als Polen Leopard-tanks aan Oekraïne wil leveren, dan zal Duitsland dat niet tegenhouden. Dat heeft de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock vanavond gezegd in een interview met de Franse televisiezender LCI. ,,Op dit moment speelt dit niet, de vraag is niet gesteld (door Polen, red.). Maar als we gevraagd worden, dan zullen we niet in de weg gaan staan.''
Duitsland staat de afgelopen dagen onder druk van westerse bondgenoten om Leopard-tanks aan Oekraïne te leveren. Vorige week was er een top in het Duitse Ramstein, waar vijftig bondgenoten van Oekraïne bijeenkwamen. Zij spraken daar over de levering van zware wapens, maar een besluit over Duitse Leopard 2-tanks werd niet genomen.
Duitsland geeft nog geen groen licht voor de levering van deze tanks, waar Kiev al lange tijd om vraagt. Ook vandaag gaf het land daar nog geen duidelijkheid over. ,,Het principe blijft dat we op het vlak van bewapening in coördinatie met onze bondgenoten handelen", zei bondskanselier Scholz eerder vandaag.
Polen en Finland hebben wel al gezegd de Leopard-tanks te willen leveren, maar omdat ze van Duitse makelij zijn is eerst toestemming van Berlijn nodig. Duitsland had tot nu toe geweigerd om toestemming te geven aan andere landen, zoals Polen, om hun Leopards te exporteren. Veel Duitsers vrezen dat het sturen van zware wapens die ook voor de aanval geschikt zijn, zoals de Leopards, Rusland provoceren en tot escalatie van de oorlog leidt.
© REUTERS — De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock (links) vandaag in Parijs met haar Franse collega Catherine Colonna. Duitsland en Frankrijk hebben vandaag gezegd Oekraïne zo lang als nodig te steunen tijdens zijn oorlog met Rusland en de vervolging van oorlogsmisdadigers te steunen. Oekraïne kan rekenen op onder meer economische en militaire hulp, zeiden de twee naties in een gezamenlijke verklaring na een bijeenkomst in Parijs.
De Franse president Emmanuel Macron zei na een ontmoeting met de Duitse kanselier Olaf Scholz de levering van tanks van het type Leclerc aan Oekraïne niet uit te sluiten, maar voegde daaraan toe dat zo'n levering niet Frankrijks eigen veiligheid in gevaar mag brengen. Duitsland, dat al weken onder druk staat om Leopard-tanks te sturen, hield zich nog meer op de vlakte: ,,Het principe blijft dat we op het vlak van bewapening in coördinatie met onze bondgenoten handelen", zei Scholz.
Oekraïne vraagt het Westen al langer om de levering van zware wapens, zoals tanks. NAVO-landen als de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben zich daartoe bereid verklaard, maar de grote EU-landen Frankrijk en vooral Duitsland hebben zich tot nu toe terughoudender opgesteld. Zij vrezen onder meer dat het conflict in Oekraïne escaleert als ze zware wapens leveren die ook voor de aanval kunnen worden gebruikt.
De ontmoeting in de Franse hoofdstad was ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van het Verdrag van het Elysée, dat de Franse president Charles de Gaulle en de West-Duitse bondskanselier Konrad Adenauer in 1963 ondertekenden. Het verdrag formaliseerde de vriendschap tussen beide landen en diende als bouwsteen voor meer Europese samenwerking.
© ANP / EPA — De Franse president Emmanuel Macron (rechts) en de Duitse kanselier Olaf Scholz samen in Parijs. De Spaanse politie heeft een netwerk van criminelen opgerold die Oekraïners uitbuitten en hen illegaal sigaretten lieten maken. De bende beheerde drie tabaksfabrieken waarin Oekraïners werkten die na de Russische invasie naar Spanje waren gevlucht. Zij waren in geïmproviseerde onderkomens 'gepropt' en mochten niet weg.
Het netwerk wordt beschuldigd van het smokkelen van grote hoeveelheden tabak voor namaaksigaretten die in heel Spanje en in de buurlanden werden verkocht. In Spanje zijn 27 mensen gearresteerd als onderdeel van het onderzoek, waaraan ook Europol meedeed. Ook werden 10 ton tabaksbladeren en 3,5 miljoen pakjes sigaretten met een totale waarde van 37,5 miljoen euro in beslag genomen.
De Oekraïners waren na het uitbreken van de oorlog illegaal of als asielzoeker in Spanje beland. Ze woonden in de fabrieken, mochten daar niet weg en moesten lange dagen maken, aldus de politie. De leiders van het netwerk deden aan 'het witwassen van grote sommen geld' en leidden 'een luxeleven' in het chique Spaanse toeristenoord Marbella aan de Costa del Sol.
Vjatsjeslav Volodin, de Russische voorzitter van de Doema, waarschuwt voor een 'tragedie van wereldformaat' als bondgenoten van Oekraïne Duitse Leopard 2-tanks leveren aan Kiev.
Afgelopen vrijdag kwamen vijftig bondgenoten van Oekraïne bijeen op een top in het Duitse Ramstein. Ze spraken er over de levering van zware wapens, maar een besluit over Duitse Leopard 2-tanks werd niet genomen. Duitsland geeft nog geen groen licht voor de levering van deze beroemde tanks aan Oekraïne, ook al vraagt Kiev er al lang naar. Polen en Finland hebben al gezegd de Leopard-tanks wel te willen leveren, maar omdat ze van Duitse makelij zijn is eerst toestemming van Berlijn nodig.
Volodin gaf vandaag zijn waarschuwing af via Telegram. 'De levering van offensieve wapens aan het regime in Kiev zal leiden tot een wereldwijde catastrofe', schreef hij. Rusland zou nog 'krachtigere wapens' gebruiken als de VS en de Navo-landen wapens aan Oekraïne zouden leveren, waarmee gebieden kunnen worden heroverd, zei hij.
Volodin wees er ook op dat Rusland aanvallen op de vier geannexeerde gebieden - Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson - zal beschouwen als aanvallen op Russisch grondgebied.
© REUTERS — Vjatsjeslav Volodin, de voorzitter van de Doema, het lagerhuis van het Russische parlement. President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) waarschuwt voor 'te vroeg te veel optimisme' over de dalende gasprijzen. Wel denkt hij dat de inflatie in Nederland dit jaar niet meer zo hoog zal uitkomen als vorig jaar. Als Nederland in een economische recessie belandt wordt het volgens Knot daarbij een 'hele milde recessie' en dat is 'niets om je echt druk over te maken', heeft hij zondag gezegd in tv-programma Buitenhof.
,,Op dit moment lijkt het erop dat de gasprijzen iets aan het terugkomen zijn", merkte Knot op. Maar of die dalende lijn op de gasmarkt doorzet, zou nog niet te zeggen zijn. ,,De gasvoorraden moeten in de loop van dit jaar weer gevuld gaan worden voor de volgende winter. Dat kunnen we dit jaar niet meer doen met Russisch gas, waar we dat vorig jaar nog wel konden doen. Dus laten we hier nog even een slag om de arm houden."
Dat neemt volgens hem niet weg dat de energieprijzen dit jaar waarschijnlijk niet meer zo hard zullen stijgen als vorig jaar. Over de gehele linie zakt de inflatie dit jaar terug tot 5 à 6 procent, schat Knot in. Dat betekent dat het leven in Nederland dit jaar nog 5 à 6 procent duurder wordt. Volgens Knot blijft de inflatie daarmee nog steeds op een veel te hoog niveau.
© ANP / EPA — DNB-president Klaas Knot. Het Russische leger rukt op naar twee dorpen in de regio Zaporizja in het zuiden van Oekraïne, waar de confrontaties met troepen uit Kiev deze week zijn geïntensiveerd, meldde een leider van de regionale autoriteit zondag. ,,Het front is mobiel, vooral in twee richtingen: Orikhiv en Gulyaipole", zei Vladimir Rogov tegen het Russische persbureau Ria Novosti.
De twee dorpen, die voor de oorlog elk zo'n 15.000 inwoners telden, liggen respectievelijk 65 en 100 kilometer ten zuidoosten van de regionale hoofdstad Zaporizja, die onder controle staat van Oekraïense troepen. Volgens Rogov 'ligt het initiatief in onze handen' en wordt er in deze gebieden gevochten.
Het Duitse ministerie van Defensie beschikt volgens Der Spiegel sinds afgelopen zomer al over een lijst van Leopard-gevechtstanks die vermeldt hoeveel exemplaren in aanmerking komen voor levering aan Oekraïne.
De kersverse minister van Defensie Boris Pistorius verklaarde vrijdag na afloop van overleg met bondgenoten van Kiev dat Berlijn nog geen groen licht voor levering kon geven 'omdat er internationaal geen consensus is' maar dat hij zijn ministerie ‘alvast’ opdracht had gegeven voor het inventariseren van de Leopard-voorraden van het leger en de bewapeningsindustrie ‘om voorbereid te zijn in geval van een worstcasescenario’.
Op de al bestaande lijst staan 212 Leopard 2-tanks uit verschillende series waaronder 53 van de modernste uitvoering (2A7V). ‘Negentien oudere exemplaren lijken bijzonder geschikt omdat ze louter bij oefeningen worden ingezet' aldus het Duitse onderzoeksmagazine. In totaal bestaat de legervoorraad uit 312 Leopards, maar een serie is niet geschikt en 99 tanks waren in mei in reparatie en niet operationeel.
De premier van Polen vindt het niet kunnen dat Berlijn weigert Leopard-gevechtstanks aan Oekraïne te leveren terwijl Kiev ze dringend nodig heeft vanwege de Russische offensieven.
,,De houding van Duitsland is onaanvaardbaar. Het is bijna een jaar geleden dat de oorlog begon. Elke dag sterven er onschuldige mensen. Russische bommen richten grote schade aan in Oekraïense steden. Burgerobjecten worden aangevallen, vrouwen en kinderen worden vermoord”, zei Mateusz Morawiecki zondag tegen persbureau PAP.
De premier zei dat hij ‘een duidelijke verklaring’ verwacht waarin Duitsland toestemming geeft voor de levering van Leopards door landen die deze tanks van Duitse makelij bezitten.
Als Berlijn weigert ‘zullen we een kleine coalitie van landen vormen die bereid zijn een deel van hun moderne tanks te schenken aan het in moeilijkheden verkerende Oekraïne’, aldus Morawiecki. Polen, dat bereid is om 14 Leopard-tanks aan Kiev te leveren, is hierover volgens hem in gesprek met zo’n vijftien landen.
Zijn uitspraken komen twee dagen na de bijeenkomst van vijftig bondgenoten van Oekraïne op de Amerikaanse basis Ramstein in Duitsland. Ze kondigden nieuwe wapenleveringen aan, maar konden het ondanks herhaalde verzoeken van Oekraïne niet eens worden over de levering van gevechtstanks.
Zaterdag hadden de drie ministers van Buitenlandse Zaken van de Baltische landen er op hun beurt bij Berlijn op aangedrongen ‘nu Leopard-tanks aan Oekraïne te leveren’, waarbij ze zich beroepen op ‘de bijzondere verantwoordelijkheid’ van Duitsland, als ‘eerste Europese macht’.
RT France, de Franse tak van de Russische staatsomroep Russia Today, zal de werkzaamheden stoppen nadat de bankrekeningen van de omroep zijn bevroren als gevolg van sancties. Dat bevestigt de directeur van de zender Xenia Fedoro op Twitter.
Zij schrijft: ‘Na vijf jaar lang lastig gevallen te worden, hebben de autoriteiten hun doel bereikt. Het einde van RT France.’ Volgens persbureau AFP zijn de rekeningen van RT geblokkeerd bij de meest recente EU-sancties tegen Rusland. Fedoro stelt dat zo 123 werknemers geen salaris krijgen en hun baan kwijt zijn.
Tegen AFP zegt het Franse ministerie van Financiën dat het bevriezen van de tegoeden geen initiatief is van Parijs, maar een keuze van de EU. Overigens heeft RT France al sinds maart van dit jaar een uitzendverbod. De uitzendingen waren alleen nog te zien in Franstalige Afrikaanse landen.
Het AFP schrijft dat het Kremlin zal reageren met maatregelen tegen Franse media in Rusland.
De strijd om het Oekraïense mijnstadje Soledar heeft aan beide zijden onnoemelijk veel levens gekost. Het Russische huurlingenleger Wagner is nu van plan om de lichamen van Oekraïense soldaten die daar gesneuveld zijn terug te sturen naar hun thuisbasis. Dat zou in konvooi met een twintigtal vrachtwagens gebeuren, schrijft persagentschap Reuters.
Oekraïne laakt de 'algemene besluiteloosheid' van zijn bondgenoten over het leveren van moderne Duitse Leopard-tanks voor de strijd tegen de Russen. ,,Het doodt nog meer van onze burgers", aldus een adviseur van het Oekraïense presidentschap over het uitblijven van de Duitse goedkeuring.
Presidentsraadgever Podoliak riep de bondgenoten van Kiev op 'sneller te denken'. Volgens hem zullen ze uiteindelijk beseffen dat er geen andere optie is om de oorlog te stoppen.
Ook in de Duitse politiek is er kritiek op de aarzeling van de sociaaldemocratische bondskanselier Scholz, zelfs bij coalitiepartners. Zij vrezen dat de houding van Scholz de Russische president Poetin in de kaart speelt.
Berlijn treuzelt over de levering omdat het de Russen niet wil provoceren. Andere landen die de Leopard hebben, mogen niet op eigen houtje de tanks van Duitse makelij aan Oekraïne overdragen. Zij zijn afhankelijk van Duitse instemming.
De groeiende kritiek op de Duitse houding komt een dag na een top in het Duitse Ramstein. Daar besloten vijftig bondgenoten van Oekraïne tot levering van meer zware wapens, maar bleef een beslissing over de Leopard 2-tanks uit.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski is samen met zijn vrouw aanwezig bij de uitvaart van zijn minister van Binnenlandse Zaken, Denis Monastirski. Die kwam woensdag om bij een helikoptercrash in de stad Brovary. Tijdens de dienst in Kiev liggen volgens het Oekraïense staatspersbureau Ukrinform in totaal negen kisten opgebaard met slachtoffers van de crash. Naast Monastirski kwamen ook onderminister Jevgeni Jenin en een staatssecretaris om het leven.
Tegelijk met de dienst in Kiev wordt ook een uitvaart gehouden in Brovary. Er kwamen veertien mensen om toen de helikopter met meerdere medewerkers van het ministerie neerstortte bij een kleuterschool. Onder de doden is ook een kind.
Het is nog onduidelijk hoe het ongeluk kon gebeuren. De Oekraïense geheime doet onderzoek naar de oorzaak van de crash.
De baas van het Russische privéleger Wagner heeft het Witte Huis opheldering gevraagd over de beschuldiging een internationale criminele organisatie te zijn. Jevgeni Prigozjin heeft op Telegram een kort bericht in het Engels gepost, gericht aan John Kirby, woordvoerder van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad. 'Beste meneer Kirby. Kunt u alstublieft verduidelijken welk misdrijf is gepleegd door PMC Wagner?' schrijft Prigozjin.
Vrijdag kondigde het Witte Huis meer sancties aan tegen Wagner. Door het het te bestempelen als een criminele organisatie wil de Amerikaanse regering operaties van het Russische huurlingenleger in Oekraïne en bij conflicten in Afrika hinderen.
Wagner begaat wijdverbreide wreedheden en schendt mensenrechten, aldus het Witte Huis. De Amerikanen schatten dat ongeveer 50.000 Wagner-manschappen zijn ingezet in Oekraïne.
De Baltische landen Litouwen, Estland en Letland roepen gezamenlijk Duitsland op om Leopard-tanks aan Oekraïne te leveren. De Letse minister van Buitenlandse Zaken doet de oproep op Twitter en spreekt daarin ook namens zijn Baltische ambtgenoten. ,,Dit is nodig om de Russische agressie te stoppen, Oekraïne te helpen en de vrede in Europa snel te herstellen", schrijft de Letse minister.
De oproep komt een dag na de top in het Duitse Ramstein, waar vijftig bondgenoten van Oekraïne bijeenkwamen. Zij spraken daar over de levering van zware wapens, maar een besluit over Duitse Leopard 2-tanks werd niet genomen. Duitsland geeft nog geen groen licht voor de levering van deze tanks, waar Kiev al lange tijd om vraagt. Polen en Finland hebben wel al gezegd de Leopard-tanks te willen leveren, maar omdat ze van Duitse makelij zijn is eerst toestemming van Berlijn nodig.
Na eerdere oproepen van Oekraïne, Polen en Finland, voeren nu dus ook de Baltische landen de druk op om de tanks beschikbaar te stellen aan Oekraïne. De Baltische politici noemen Duitsland een leidende macht in Europa. Het land heeft volgens hen daarom een speciale verantwoordelijkheid.
Voormalig Navo-secretaris Jaap de Hoop Scheffer vindt het ‘geen rare gedachte’ om na te denken over de plaatsing van een Patriot-systeem in de Rotterdamse haven. ,,De haven is belangrijk grondgebied. We moeten in staat zijn dat te verdedigen als het nodig is.” Lees hier waarom De Hoop Scheffer vindt dat Nederland voorbereid moet zijn op ‘eventualiteiten’.
© ANP / ANP — Twee Nederlandse Patriot-luchtafweersystemen Oekraïense militairen krijgen in Polen training met Leopard-gevechtstanks. Dat heeft minister van Defensie Oleksii Reznikov gezegd. De Navo-bondgenoten werden het vrijdag tijdens een top in Ramstein nog niet eens over de levering van deze tanks van Duitse makelij aan Kiev.
Duitsland moet daarvoor als producent eerst toestemming voor geven. Maar de Duitse defensieminister Boris Pistorius geeft nog geen groen licht omdat er 'geen internationale consensus is'.
Hoewel er dus nog geen akkoord is, ziet Reznikov de training in Polen wel als een doorbraak. ,,We beginnen hier mee en daarna gaan we verder.'' Reznikov hoopt dat Duitsland snel een besluit over de Leopard-tanks zal nemen.
Een voormalig lid van de Amerikaanse special eenheden (Navy SEAL) is bij gevechten in Oekraïne omgekomen. Het gaat om Daniel W. Swift, die sinds maart 2019 gedeserteerd was en op eigen initiatief in Oekraïne vocht. Dat melden Amerikaanse functionarissen.
Swift is de zesde Amerikaan die tijdens de oorlog in Oekraïne om het leven is gekomen. Hij bezweek aan verwondingen die hij opliep tijdens gevechten in Dnipro. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt de dood van een Amerikaans staatsburger. ,,We staan in contact met zijn familie en bieden alle mogelijke consulaire bijstand", aldus een woordvoerder.
Rusland claimt de verovering van een dorp in de buurt van de stad Bachmoet in Oost-Oekraïne. De Russen zijn al maanden bezig met een opmars naar Bachmoet. Volgens een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie is daarbij nu Klishchiivka, een dorp 9 kilometer ten zuiden van Bachmoet, 'bevrijd'. De claim kan niet onafhankelijk worden geverifieerd en Oekraïne heeft nog niet gereageerd.
Oekraïne kan beter wachten met het lanceren van een groot offensief tegen Russische troepen tot de laatste voorraad Amerikaanse wapens is geleverd en Oekraïense militairen getraind zijn. Dat adviseren hoge Amerikaanse functionarissen, aldus een anonieme bron tegen journalisten.
De Verenigde Staten zegden deze week 2,5 miljard dollar aan nieuwe wapens toe. Zo zullen de Amerikanen honderden gepantserde voertuigen sturen. ,,Oekraïne krijgt alle hulp die ze nodig heeft'', zei president Joe Biden.
Amerikaanse deskundigen geloven dat een Oekraïens offensief meer succes heeft als de nieuwe militaire voorraden er zijn en militairen getraind zijn.
België levert aan Oekraïne 90 miljoen euro aan anti-tankwapens, geschut om vliegtuigen en drones uit de lucht te halen, machinegeweren en munitie. De nieuwe levering komt bovenop de 90 miljoen euro dat België in 2022 gaf aan Oekraïne. Dat beloofde minister van Defensie Ludivine Dedonder tijdens de defensietop op het Navo-hoofdkwartier van de luchtmacht in het Duitse Ramstein.
Groot-Brittannië heeft vrijdag bevestigd Oekraïne te ondersteunen in zijn poging erkenning te krijgen van de 'strafrechtelijke verantwoordelijkheid' van Rusland voor de 'illegale invasie'.
De Britse minister van Buitenlandse Zaken James Cleverly zei dat Londen een uitnodiging van Kiev om zich aan te sluiten bij 'een kerngroep van gelijkgestemde partners', had aangenomen.
De groep zal 'vormgeven aan beraadslagingen over hoe de strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor de Russische agressie tegen Oekraïne kan worden gegarandeerd.'
De Amerikaanse regering heeft het Russische Wagner-privéleger als internationale criminele organisatie bestempeld. De stap moet het huurlingenbedrijf hinderen bij zijn operaties, zoals die in de Russische oorlog tegen Oekraïne en bij conflicten in Afrika.
Wagner begaat wijdverbreide wreedheden en schendt mensenrechten, aldus het Witte Huis. Binnenkort zullen de Verenigde Staten de groep meer sancties opleggen. De Amerikanen schatten dat ongeveer 50.000 Wagner-manschappen zijn ingezet in Oekraïne.
Washington stelt dat de Wagner-groep betrokken is bij de buitenlandse ambities van Moskou, maar het Kremlin weerspreekt dat. Wagner-baas Jevgeni Prigozjin erkende dat hij zich heeft bemoeid met de Amerikaanse verkiezingen en dat zal blijven doen.
Nederland stuurt geen volledig Patriot-luchtafweersysteem naar Oekraïne. Wel gaan er twee Patriot-lanceerinrichtingen naar het land, dat ook van de Verenigde Staten en Duitsland Patriots krijgt. Nederland levert daarnaast ‘een aantal raketten’ en helpt mee met de training die voor Oekraïense militairen nodig is om het luchtafweergeschut te bedienen. Dat schrijft minister van Defensie Kajsa Ollongren aan de Tweede Kamer. Lees hier het volledige artikel.
Het Duitse leger begint maandag met het verplaatsen van de eerste twee van drie beloofde Patriot-luchtafweereenheden van Duitsland naar Polen. De verplaatsing begint in Gnoien, zo'n vijftig kilometer ten zuidoosten van de havenstad Rostock in de deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren.
De luchtafweersystemen verhuizen naar operationele posities in de buurt van de stad Zamosc in het zuidoosten van Polen. Vanaf daar is het ongeveer 60 kilometer naar de Oekraïense grens en 110 kilometer naar de stad Lviv in het westen van Oekraïne. Het doel van de Duitse Patriot-eenheden is te helpen bij het beschermen van het Poolse luchtruim en versterken van de oostflank van de Navo, zo kondigde de Bundeswehr vrijdag aan.
Op verschillende plekken in Moskou zijn deze week volgens berichten op sociale media luchtverdedigingssystemen geïnstalleerd. Dat gebeurde onder andere op het dak van het ministerie van Defensie en van een administratief gebouw gelegen op zo'n twee kilometer ten oosten van het ministerie en Kremlin.
Video's en foto's van de luchtafweer tonen volgens The Moscow Times wat lijkt op een ZPRK 'Pantsir-S1', een luchtafweersysteem dat in het westen SA-22 Greyhound wordt genoemd. Een ogenschijnlijk zelfde systeem werd eerder deze maand gespot op tien kilometer van de officiële residentie van president Vladimir Poetin in Novo-Ogaryovo buiten Moskou.
Eerder deze week werden volgens de krant S-400 mobiele grond-luchtraketeenheden gesignaleerd in de buurt van het Nationaal Park Losiny Ostrov aan de noordgrens van Moskou en bij een landbouwinstituut in de hoofdstad.
Op de vraag of Rusland zich voorbereidt op luchtaanvallen op de hoofdstad, weigerde Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov vrijdag te antwoorden. Hij verwees naar het ministerie van Defensie. ,,Zij is verantwoordelijk voor het waarborgen van de veiligheid van het land in het algemeen en de hoofdstad in het bijzonder. Het is dus beter om het ministerie te vragen naar alle maatregelen die zijn genomen", zei Peskov tegen journalisten. Persbureau AFP vroeg het ministerie vervolgens om een reactie maar kreeg geen antwoord.
De Amerikaanse veiligheidsanalist Michael Horowitz zei op Twitter dat Rusland zich zorgen zou kunnen maken over 'Oekraïense aanvallen op Moskou' of de dreiging van Oekraïense aanvallen wil doen vermoeden.
Pantsir-S1 is een luchtverdedigingssysteem dat werd ontworpen om te beschermen tegen onder andere vliegtuigen, helikopters, ballistische en kruisraketten alsook drones.
Oekraïne zal nog steeds moeten vechten om moderne zware bepantsering te krijgen. Dat zei president Volodimir Zelenski vrijdag nadat de bondgenoten het tijdens hun overleg op de Navo-vliegbasis Ramstein niet eens waren geraakt over de levering van Leopard-gevechtstanks van Duitse makelij. ,,Elke dag maken we duidelijker dat er geen ander alternatief is dan het nemen van een beslissing over tanks", zei hij in zijn dagelijkse videoboodschap.
Zelenski bedankte de westerse landen voor hun toezeggingen voor grote hoeveelheden andere wapens, waaronder luchtverdedigingssystemen en een ander model tanks. Ze zullen Oekraïne 'weerbaarder' maken in zijn strijd tegen de Russische agressie, aldus de president.
Kiev is ervan overtuigd dat het uiteindelijk de westerse militaire hulp krijgt die het nodig heeft om de Russische troepen te verslaan. Dat zei het hoofd van de Oekraïense presidentiële staf vrijdag. 'We worden sterker en alles wat we nog niet hebben ontvangen, zullen we ontvangen', schreef Andriy Yermak op Telegram.
Hij plaatste zijn bericht nadat de Poolse minister van Defensie Mariusz Blaszczak had gemeld dat de bondgenoten van Kiev geen besluit hadden genomen over de levering van Leopard 2-tanks aan Oekraïne tijdens een bijeenkomst op de Amerikaanse (en Navo) vliegbasis Ramstein.
Polen heeft Kiev 14 Leopard-tanks toegezegd op voorwaarde dat andere landen ook gevechtstanks leveren. Blaszczak zei dat de vijftien landen met Leopards van Duitse makelij de levering aan Oekraïne bespraken maar het niet eens raakten. Hij sprak van een 'goede discussie tussen bondgenoten' en zei dat de kwestie opnieuw zal worden besproken tijdens volgende bijeenkomsten.
Błaszczak verklaarde volgens Poolse media dat Polen eind maart een eenheid ter grootte van een brigade (2000 tot 3000 manschappen) zou kunnen trainen en uitrusten met Russische T-72-tanks en pantservoertuigen van het type BWP-1 (BMP-1).
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft de eventuele levering van Leopard-gevechtstanks aan Oekraïne nooit gekoppeld aan de voorwaarde daartoe alleen bereid te zijn als de Verenigde Staten ook gevechtstanks levert. Dat zei regeringswoordvoerder Steffen Hebestreit vrijdag.
Duitse media meldden woensdag dat Scholz een dag eerder in een telefoongesprek met de Amerikaanse president Joe Biden gezegd zou hebben alleen bereid te zijn tot levering van Leopards als de VS ook zijn Abrams-tanks levert.
,,Ik kan me moeilijk voorstellen dat een Duitse bondskanselier voorwaarden dicteert aan een Amerikaanse president'', aldus Hebestreit. Beide landen handelen volgens hem 'zeer eenvormig'.
Polen kondigde na het nieuws over de vermeende voorwaarde aan desnoods zonder exportvergunning van Berlijn Leopard-tanks (van Duitse makelij) aan Kiev te leveren. Volgens Hebestreit kwam er tot nu toe geen officieel verzoek van de Poolse regering voor zo'n vergunning.
Duitsland heeft nog geen groen licht gegeven voor de levering van gevechtstanks van Duitse makelij aan Oekraïne. ,,Er is internationaal geen consensus over'', zei de nieuwe minister van Defensie Boris vrijdag na afloop van een bijeenkomst met bondgenoten van Kiev op de Navo-vliegbasis Ramstein.
De kwestie werd volgens hem besproken maar 'er is geen beslissing genomen'. De 'indruk' dat alleen Duitsland tegen de levering is, klopt volgens hem niet. 'Veel bondgenoten delen de mening' van Berlijn, verzekerde de minister, overwegende dat 'er goede redenen zijn om voor of tegen deze leveringen te zijn.'
Van aarzeling is naar zijn zeggen geen sprake. ,,We wegen gewoon de voor- en nadelen af omdat we de verantwoordelijkheid hebben goed na te denken over de gevolgen voor alle partijen in het conflict.''
Wanneer er een beslissing wordt genomen over levering over de Leopards en hoe die zal uitvallen, is naar zijn zeggen onduidelijk. ,,Dat kunnen we vandaag niet zeggen.''
Om voorbereid te zijn 'voor het geval dat' gaf Pistorius zijn ministerie vrijdagmorgen opdracht de voorraden en types Leopard-tanks in leger en bewapeningsindustrie te inventariseren. Centraal daarbij staat de vraag naar de compatibiliteit van de systemen met die van de partners, de beschikbaarheid van de tanks en het exacte aantal. ,,We bereiden ons voor op het worst-case scenario", zei de bewindsman.
Hij gaf geen antwoord op de vraag waarom dat inventariseren pas nu gebeurt terwijl al maanden wordt gesproken over eventuele levering van Leopards.
Polen en Finland hebben aangegeven bereid te zijn dit type tank aan het Oekraïense leger te leveren, maar daarvoor een akkoord nodig te hebben van Duitsland omdat de tanks daar geproduceerd zijn.
© ANP / EPA — Minister van Defensie Boris Pistorius staat de media te woord in Ramstein. ,,We kunnen nog niet zeggen op welk moment er een beslissing zal worden gemaakt over de Leopard-tanks." Dat zei de Duitse minister van Defensie Boris Pistorius. Defensieleiders uit ongeveer vijftig landen komen vandaag samen op vliegbasis Ramstein in Duitsland om hun militaire steun aan Oekraïne te bespreken. Een aantal landen wil de moderne Leopard 2-tanks sturen, maar wacht nog op de benodigde toestemming uit Berlijn.
,,Het is verkeerd om te zeggen dat Duitsland de levering van Leopard-tanks blokkeert", stelde hij. Er zouden 'goede redenen voor en tegen' zijn, en die moeten 'zorgvuldig afgewogen worden'. ,,We zijn klaar om snel te handelen aangaande de tanks als er overeenstemming is onder de bondgenoten."
De Franse regering verhoogt het defensiebudget voor 2024 tot 2030 tot 400 miljard euro. In de periode 2019-2023 was er 295 miljard euro voor uitgetrokken.
Het budget van 2019 tot 2023 was volgens president Emmanuel Macron al bedoeld om het leger er weer bovenop te helpen 'na jaren van te weinig investeringen'. De verhoging naar 400 miljard euro moet het leger klaar maken voor 'conflicten met een hoge intensiteit'. Dat is volgens de president relevanter dan ooit na de inval van Rusland in Oekraïne in februari 2022.
,,Frankrijk heeft het leger klaar voor de uitdagingen van deze eeuw en dat zal ook zo blijven", zei Macron tijdens een nieuwjaarstoespraak op een luchtmachtbasis in Mont-de-Marsan. ,,Frankrijk moet klaar zijn voor een opeenstapeling van bedreigingen, zoals oorlogen of andere nieuwere bedreigingen."
De zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk (DPR) zegt dat Russische troepen de controle hebben over Klishchiivka. Dat is een kleine plaats, circa 9 kilometer ten zuiden van Bachmoet. Voor de oorlog woonden er circa 400 mensen. Een dag eerder maakte de Russische Wagner groep dezelfde claim. Oekraïense militair analist en reserverkolonel Roman Svitun ontkende gisteravond deze claim.
,,Dit is een cruciaal moment." Met die woorden heeft de Amerikaanse defensieminister Lloyd Austin vanmorgen het belangrijke overleg op de luchtmachtbasis Ramstein in Duitsland geopend. Landen praten daar over wapenleveranties aan Oekraïne. ,,Rusland hergroepeert, rekruteert en probeert zich opnieuw uit te rusten", waarschuwt Austin.
De Oekraïense president Zelenski sprak de defensie-vertegenwoordigers uit ongeveer vijftig landen toe via een liveverbinding. Hij zei dat 'de door Rusland begonnen oorlog geen uitstel toelaat'.
De Verenigde Staten sturen voor nog eens 2,5 miljard dollar aan wapens naar het front. De belangrijkste vraag die op tafel ligt: hoe zwaar zijn die? Oekraïne wil graag dat Duitsland en de VS akkoord gaan met de levering van moderne tanks, maar beide landen zien dat niet direct zitten.
De defensieministers van Finland en Zweden gaan in Ramstein een intentieverklaring over steun aan Oekraïne tekenen. Dat meldt het Finse ministerie van Defensie. Finland gaat ook voor meer geld aan materieel naar Oekraïne. Het land levert nu voor meer dan 400 miljoen euro aan militaire middelen. Daar zitten geen Leopard 2-tanks tussen, aangezien Duitsland hier eerst nog mee moet instemmen.
Tot dusver stuurde Finland in totaal 190 miljoen euro aan materieel naar Oekraïne. Dat bedrag is met de nieuwe donatie dus verdrievoudigd naar 590 miljoen.
Gazprom verlaagt de export van gas naar Europa via Oekraïne opnieuw, meldt het Russische staatsgasconcern. Via andere leidingen hebben de Russen de gasleveringen aan Europa eerder dit jaar al stopgezet.
Via leidingen door Oekraïne exporteren de Russen vrijdag 24,4 miljoen kubieke meter aardgas, kondigt Gazprom aan. Een dag eerder ging het nog om 25,1 miljoen kubieke meter, terwijl dat eerder in de week nog 32,6 miljoen kubieke meter was. Gazprom geeft geen reden voor de verlaging. Analisten zeiden eerder deze week dat er waarschijnlijk minder vraag is naar Russisch gas dat volgens langetermijncontracten wordt geleverd, omdat de actuele marktprijzen op dit moment lager liggen.
Op de voor Europa toonzettende Nederlandse gasbeurs werd aardgas vrijdag zo'n 2 procent goedkoper. Eerder dit jaar zorgde het dichtdraaien van de Russische gaskraan nog tot recordprijzen, vanwege paniek over de beschikbaarheid van de brand- en grondstof. Rusland reageerde daarmee op de sancties die westerse landen instelden als vergelding voor de Russische inval in Oekraïne.
Landen van de Europese Unie spraken na de Russische inval af om hun gasverbruik te verlagen en met goed gevulde opslagen de winter in te gaan.
Defensieleiders uit ongeveer vijftig landen komen vandaag samen op vliegbasis Ramstein in Duitsland om hun militaire steun aan Oekraïne te bespreken. De bondgenoten buigen zich over het verzoek uit Kiev om tanks en zwaardere wapens te leveren.
Een aantal landen wil de moderne Leopard 2-tanks sturen, maar wacht nog op de benodigde toestemming uit Berlijn. Deze tanks zijn geproduceerd door Duitsland en volgens de eigen regels van dat land is toestemming van Berlijn vereist voor het doorleveren aan bijvoorbeeld Oekraïne.
De druk op Duitsland om de levering goed te keuren neemt steeds meer toe, omdat Polen bijvoorbeeld al heeft gesuggereerd een Duitse machtiging niet te zullen afwachten als die te lang uitblijft. Het land staat klaar om 'niet-reguliere' actie te ondernemen als Duitsland het sturen van de Leopard 2-tanks blokkeert, zei Pawel Jablonski, de Poolse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken vrijdag tegen de Poolse radiozender RMF FM. Op de vraag of het mogelijk was tanks naar Oekraïne te sturen zonder de steun van Duitsland antwoordde Jablonski: ,,Ik denk dat als er sterke weerstand is, we er klaar voor zijn om zelfs een dergelijke niet-reguliere actie te ondernemen."
Volgens mediaberichten zou Duitsland alleen tanks willen sturen als de Verenigde Staten dat ook doen, maar de Amerikanen zouden die koppeling niet willen maken. De verwachting is dat Austin vrijdag wel aankondigt honderd gepantserde gevechtsvoertuigen te sturen. De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft de Duitse aarzeling bekritiseerd. De Duitse tanks gelden als het meest geschikt voor de Oekraïense strijdkrachten en kunnen vanuit Europa ook het beste worden voorzien van munitie en reserve-onderdelen.
Nederland is ook voorstander van levering van tanks aan Oekraïne. Minister Kajsa Ollongren van Defensie is ook aanwezig op de bijeenkomst in Ramstein. Premier Mark Rutte maakte eerder deze week bekend dat Nederland wil meedoen met het Duits-Amerikaanse project om Patriot-luchtafweer naar Oekraïne te sturen.
Directeur William Burns van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA heeft eind vorige week in het geheim een bezoek gebracht aan de Oekraïense hoofdstad Kiev. Hij praatte president Volodimir Zelenski persoonlijk bij over wat de CIA denkt dat de Russische plannen zijn voor de komende maanden, schrijft The Washington Post op basis van overheidsbronnen.
Volgens de krant geniet Burns, die geldt als Ruslandkenner en eerder ambassadeur was in Moskou, groot aanzien in Kiev, omdat eerdere waarschuwingen van hem over Russische aanvalsplannen correct waren. Ook verwacht hij net als Kiev weinig van eventuele vredesbesprekingen met Rusland.
De Oekraïners spraken in het gesprek hun vrees uit dat de steun voor hun land in de VS afneemt, zeker sinds de Republikeinen de meerderheid hebben in het Huis van Afgevaardigden. Om stand te houden tegen de Russische overmacht, is het Oekraïense leger in hoge mate afhankelijk van wapenhulp uit het Westen, met name uit de VS. Burns waarschuwde dat ze er inderdaad rekening mee moeten houden dat op zeker moment die hulp lastiger zal worden, aldus de bronnen tegen de krant.
© AP — William Burns, de directeur van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA.
