Rusland wil dat zogeheten 'onvriendelijke landen' die olie of gas kopen van het land in roebels betalen. President Vladimir Poetin heeft de centrale bank en betrokken overheidsdiensten een week de tijd gegeven om dat mogelijk te maken. Alle landen die Rusland sancties hebben opgelegd vanwege de oorlog in Oekraïne, zoals de landen van de Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, zijn door Rusland als onvriendelijk aangemerkt.
Rusland maakt duidelijk dat het niet zal stoppen met de leveringen. Het enige dat verandert is de valuta waarin de contracten betaald moeten worden. Voorheen kreeg Rusland namelijk vooral in euro's en dollars betaald.
Nu het land door sancties steeds minder handel kan drijven, zijn die munteenheden minder praktisch voor het land. Door handel in roebels te drijven, wordt die munteenheid ook ondersteund. Landen die niet genoeg roebels hebben, kunnen die namelijk kopen wat de prijs van de Russische munteenheid ondersteunt. Na de bekendmaking werd de roebel al direct 3 procent meer waard ten opzichte van de dollar.
De Europese gasprijs schoot direct omhoog uit angst dat Europese landen vanwege de Russische stap minder gas zullen willen afnemen. De prijs op de toonaangevende Amsterdamse gasmarkt ging tot 21 procent omhoog en kostte even 119 euro per megawattuur. Inmiddels schommelt de prijs rond de 115 euro per megawattuur.
De Russische klimaatgezant Anatoli Tsjoebajs heeft volgens bronnen ontslag genomen en het land verlaten. Tsjoebajs kan uiteindelijk niet meer achter president Vladimir Poetin staan als gevolg van de bloedige inval in Oekraïne. Hij is tot dusver de hoogste functionaris die uit de gelederen van Poetin stapt naar aanleiding van de inval een maand geleden.
De 66-jarige Tsjoebajs was een van de architecten van de ingrijpende economische hervormingen die na de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991 werden doorgevoerd. Hij werd destijds een van de meeste gehate politici door zijn haastig doorgevoerde privatiseringen. Die werden als 'schoktherapie' op de vastgelopen planeconomie losgelaten. Een relatief kleine groep ondernemers profiteerde daarvan terwijl de bevolking verkommerde. De groep bestaat uit de oligarchen waar de regering van Poetin op steunt.
Poetin kreeg van Tsjoebajs zijn eerste belangrijke baan in het Kremlin. Tsjoebajs was jarenlang topman in Russische staatsbedrijven en werd vorig jaar door Poetin aangesteld als klimaatgezant en -adviseur.
© REUTERS — De Russische klimaatgezant Anatoli Tsjoebajs heeft volgens bronnen ontslag genomen en het land verlaten. ,,Wat ik nu in Marioepol zie, is geen oorlog, maar een genocide", zei Irina Venediktova Venediktova, de Oekraïense procureur-generaal vandaag tegen persbureau AFP. Ze bevindt zich op dit moment in Lviv, in het westen van Oekraïne. ,,Oorlogstheaters hebben regels en principes. Wat we in Marioepol zien, is het totale gebrek aan regels."
Het omsingelde Marioepol wordt dagelijks onderworpen aan bombardementen sinds Rusland vorige maand Oekraïne binnenviel. In de stad woonden voor de oorlog zowat 450.000 mensen, momenteel verblijven er nog ongeveer 200.000.
Volgens Venediktova zal Oekraïne ervoor ijveren dat ook de internationale gemeenschap het beleg van de havenstad als volkerenmoord zou bestempelen.
In Marioepol bombardeerden de Russen onder meer al een materniteit, woonwijken en een theater.
© AP — Het beschoten theater in Marioepol. Oekraïense demonstranten probeerden in Turkije een Russische superjacht tegen te houden. Het jacht is van de Russische oligarch Roman Abramovitsj en wilde aanmeren in de Turkse havenstad Bodrum. Turkije doet niet mee aan de sancties tegen Rusland:
,,Rusland zal alleen kernwapens gebruiken als het bestaan van de natie bedreigd wordt." Dat heeft Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov vandaag gezegd, meldt het Russische staatspersbureau Tass. Hij lijkt daarmee te reageren op westerse bezorgdheid dat het conflict in Oekraïne, dat bijna een maand geleden werd binnengevallen door Rusland, zou kunnen escaleren tot een nucleaire oorlog.
,,We hebben een beleid voor binnenlandse veiligheid, en het is openbaar. Je kunt alle redenen lezen voor het gebruik van kernwapens", zei Peskov. ,,Dus als het een existentiële bedreiging is voor ons land, dan kan het worden gebruikt in overeenstemming met ons beleid", aldus Peskov op vragen van journalisten over wanneer kernwapens worden ingezet. Hij verwijst naar het al vele jaren bestaande beleid.
Poetin kondigde eind vorige maand, enkele dagen na de invasie in Oekraïne, aan de nucleaire wapens van Rusland als afschrikkingsmiddel in paraatheid te brengen. VN-topman Antonio Guterres zei vorige week om die reden een nucleair conflict niet langer uit te sluiten.
Peskov zei verder ook dat het doel van de Russen in Marioepol is om 'het te verschonen van nationalistische units', daarbij verwijzend naar het extremistische Azov-regiment. De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei eerder dat er van Marioepol - door alle Russische beschietingen - niks meer over is, 'alleen ruïnes'. (zie ook onze update van 16:41).
En de gemeenteraad van Marioepol stelde: ,,Ze (de Russen, red.) willen Marioepol met de grond gelijkmaken en tot as van een dood land maken.''
© AFP — Brandende appartementsgebouwen in Marioepol, een paar dagen geleden. ,,In het ergste geval zullen we sterven, maar we zullen ons nooit overgeven", riep de burgemeester van Kiev, Vitali Klitsjko, vandaag uit voor de Raad van Europa terwijl Russische troepen opnieuw zijn stad probeerden te omsingelen. Dat meldt persbureau AFP.
,,Als burgemeester van Kiev beloof ik je één ding, de Russen zullen Kiev nooit binnenkomen", zei de voormalige wereldkampioen boksen tijdens een videoconferentie met het Congres van Lokale en Regionale Overheden in Straatsburg.
,,We hebben elk gebouw, elke straat, elke hoek van de stad versterkt. We zullen vechten om onze stad en onze toekomst te verdedigen. We zullen niet knielen", vervolgde hij.
De voormalige bokser riep Europese staten op om Oekraïne 'conomisch, politiek en militair' te steunen tegen Rusland. ,,We hebben wapens nodig, we vechten tegen een van de sterkste legers ter wereld", zei hij.
© AFP — Burgemeester Vitali Klitsjko in Kiev afgelopen vrijdag. De autoriteiten van Gibraltar hebben een jacht van een Russische oligarch in beslag genomen. De confiscatie heeft te maken met de Britse sancties tegen Rusland.
Het gaat om een schip dat onder de Maltese vlag vaart met de naam Axioma. Het jacht was van de Russische oligarch Dmitri Poempjanski, de topman van de Russische pijpleidingenproducten TMK.
Volgens de autoriteiten van Gibraltar had 'een grote internationale bank' het hooggerechtshof van de Britse exclave verzocht om het jacht in beslag te nemen. Gibraltar liet het schip toe tot zijn haven 'in het belang van de schuldeisers'.
Eerder legden al verschillende Europese landen, waaronder Duitsland, Frankrijk, Italië en Frankrijk, de luxueuze schepen van Russische miljardairs aan de ketting.
© REUTERS — Axioma, het jacht van de Russische oligarch Dmitri Poempjanski. De Russen kampen nog steeds met grote logistieke problemen tijdens hun aanval op Oekraïne, zegt de Amerikaanse regering. Er zijn niet alleen voedsel- en brandstoftekorten, maar er is ook een gebrek aan uitrusting voor militairen, zei een hoge functionaris van het Amerikaanse ministerie van Defensie.
,,We hebben aanwijzingen dat sommige soldaten bevriezingsverschijnselen hebben opgelopen en zijn teruggetrokken uit de strijd. Ze blijven dus problemen houden met de logistiek en bevoorrading", aldus de Pentagon-medewerker. Volgens hem zouden de Russische troepen ook met communicatieproblemen te maken hebben.
De problemen zouden te wijten zijn aan aanhoudend verzet van de Oekraïners en slechte planning. De brandstoftekorten hebben volgens het Pentagon ook gevolgen voor de marine. ,,Ze maken zich zorgen over het kunnen blijven bijtanken van hun schepen."
Het ministerie verwacht dat de Russen de belegerde havenstad Marioepol waarschijnlijk vanaf zee gaan bestoken. In de Zee van Azov zou Rusland ongeveer zeven schepen hiertoe hebben verzameld.
Volgens een official van de Britse regering heeft het Russische leger nog voor ongeveer drie dagen eten en munitie over. Dat meldt de Britse krant The Guardian. ,,Ze hebben grote problemen in de bevoorradingsketen.'' Volgens de Brit gaat het in sommige gebieden beter dan in andere, maar is de bevoorrading door de Russen in algemene zin 'slecht'.
© AFP — Een eerdere satellietfoto van het Amerikaanse bedrijf Maxar toont een grote Russische militaire kolonne in Oekraïne. De Russen hebben bij een aanval in de Oekraïense hoofdstad Kiev zogenoemde kamikazedrones ingezet, onbemande toestellen voor eenmalig gebruik die bij hun inzet verloren gaan. Bij de operatie viel zeker een dode, constateerde het Franse persbureau AFP ter plekke. Er is ook een melding dat er meerdere slachtoffers zijn.
Een aantal kamikazedrones viel een gebouw aan van de nationale academie voor wetenschappen, in het noordwesten van de stad. Reddingswerkers haalden minstens één lichaam met militair uniform uit het complex.
Volgens de Oekraïners zijn meerdere drones neergehaald. De resten van een toestel lagen in de buurt op de grond.
Rusland kan de oorlog die het land gestart is in Oekraïne niet winnen. Dat heeft de Antonio Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, gezegd. Hij riep ook opnieuw op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren.
,,Oekraïne kan niet stad per stad, straat per straat, huis per huis worden overwonnen”, aldus Guterres vandaag in New York. ,,Deze oorlog kan niet gewonnen worden. Vroeg of laat moet men zich van het slagveld naar de onderhandelingstafel verplaatsen.”
Guterres benadrukte ook dat de Russische oorlog onwettelijk is, dat Rusland de VN-verdragen schendt en al vreselijk leed heeft veroorzaakt . Burgers worden geterroriseerd door systematische bombardementen, stelde hij. ,,De voortzetting van de oorlog in Oekraïne is moreel onaanvaardbaar, politiek niet verdedigbaar en militair gezien zinloos. Het is tijd om deze absurde oorlog te beëindigen.”
© AFP — VN-baas Antonio Guterres. Russische strijdkrachten hebben 2389 Oekraïense kinderen uit de oostelijke regio's Donetsk en Loeganks illegaal meegenomen naar Rusland. Dat twittert de Amerikaanse ambassade in Oekraïne op basis van het ministerie van Buitenlandse Zaken van dat land. 'Dit is geen hulp. Dit is ontvoering', twittert de ambassade.
Oleg Nikolenko, woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken, noemt op Twitter hetzelfde aantal kinderen. Hij stelt dat ze allemaal 'alleen al op 19 maart' zijn ontvoerd. Het is vooralsnog niet duidelijk of het om oorlogspropaganda gaat.
Russische parlementariërs hebben ingestemd met hogere celstraffen voor het bewust verspreiden van 'valse informatie' over acties van de Russische overheid in het buitenland. Wie hieraan schuldig bevonden wordt kan tot vijftien jaar gevangenisstraf krijgen. Media in Rusland komen daarmee verder onder druk te staan.
Begin maart ging het parlement al akkoord met dezelfde hoge straffen voor 'nepnieuws' over het Russische leger. Om die reden besloten meerdere internationale media hun berichtgeving vanuit Rusland te staken.
Media worden bovendien steeds harder aangepakt door de Russische mediawaakhond. Die eist dat de zogenoemde 'speciale militaire missie' in Oekraïne niet wordt omschreven als een 'aanval, invasie of oorlogsverklaring'. Meerdere Russische mediaorganisaties hebben waarschuwingen ontvangen, waarin is gedreigd met boetes en andere straffen.
Volgens het Oekraïense parlement zijn er meerdere branden uitgebroken in het afgezette gebied rond de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl in Oekraïne. De Verchovna Rada, de officiële naam van het parlement, maakte bekend dat het op zeven plekken brandt. In het bericht verwees ze naar satellietgegevens van de European Space Agency Esa. Al met al zou een gebied van ruim twee vierkante kilometer in brand staan.
Russische troepen namen ongeveer een maand geleden de controle over het gebied rond de kerncentrale. Het was daar in 1986 dat het ergste nucleaire ongeval in de geschiedenis van civiel gebruik van kernenergie plaatsvond. De branden zijn 'waarschijnlijk veroorzaakt door de gewapende agressie van de Russische Federatie, namelijk door beschietingen of brandstichting', zegt de Rada. Dat kon niet worden geverifieerd. Er zijn echter in het verleden bos- en bosbranden geweest.
De onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne verlopen nog niet 'substantieel' genoeg, vindt het Kremlin. ,,Een bepaalde procedure heeft plaatsgevonden, maar we zouden willen dat die energieker, substantiëler is", aldus Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov dinsdag. Het is nog onduidelijk wanneer een volgende onderhandelingsronde gepland staat.
Op welke punten de onderhandelingen dan vastlopen wilde Peskov niet kwijt. ,,Nu die kwesties publiek maken zal het onderhandelingsproces, dat al trager en minder substantieel verloopt dan we zouden willen, alleen maar belemmeren."
Tijdens een persconferentie kreeg Peskov vragen over de uitspraken van de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Die had maandag aangegeven beschikbaar te zijn voor een gesprek met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin over een 'compromis' over de Donbass en de Krim, om een einde te maken aan de vijandelijkheden die Rusland op 24 februari is begonnen. Zelenski voegde er toen wel aan toe dat zo'n akkoord pas na goedkeuring in een referendum bekrachtigd kan worden.
De Oekraïense eisen in deze gesprekken zijn bekend: een staakt-het-vuren, de terugtrekking van de Russische troepen en de aanduiding van landen die garant staan voor de veiligheid van het land. Moskou van zijn kant zegt dat het Oekraïne wil 'demilitariseren' en 'denazificeren'.
In Nederland is inmiddels 392 miljoen euro aan Russische tegoeden en transacties bevroren, meldt minister van Financiën Sigrid Kaag aan de Tweede Kamer. In totaal zijn 188 meldingen van banken, verzekeraars, andere financiële instellingen en trustkantoren binnengekomen. En de teller loopt op, benadrukt de bewindsvrouw.
Instellingen waar vermogen en/of tegoeden van Russen zijn ondergebracht die op de sanctielijsten staan, moeten dit bevriezen, anders maken ze zich schuldig aan een economisch delict. Ook moeten ze melding maken bij de toezichthouders Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Lees hier het volledige artikel.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft paus Franciscus uitgenodigd om de rol van bemiddelaar te spelen in de vredesonderhandelingen tussen Kiev en Moskou. 'We zouden de bemiddelende rol van de Heilige Stoel waarderen om een einde te maken aan het menselijk lijden in Oekraïne', schreef Zelenski na afloop van het telefoongesprek op Twitter.
De Oekraïense president verklaarde ook 'Zijne Heiligheid te hebben geïnformeerd over de moeilijke humanitaire situatie en de blokkering van de humanitaire corridors door de Russische troepen', terwijl hij de paus bedankte voor zijn 'gebeden voor Oekraïne en vrede'.
De paus herhaalde zondag zijn oproep tot het beëindigen van de oorlog. Hij sprak van een 'zinloos bloedbad' met elke dag 'slachtingen en wreedheden'. 'De gewelddadige agressie tegen Oekraïne vertraagt helaas niet', schreef hij op Twitter. Een dag eerder had hij Oekraïense vluchtelingen in een kinderziekenhuis in Rome bezocht.
In de belegerde Oekraïense havenstad Marioepol zullen dinsdag drie humanitaire corridors geopend worden voor burgers die de stad willen ontvluchten. Dat heeft vicepremier Irina Veresjtsjoek laten weten in een via Telegram verspreide videoboodschap. De burgers zullen geëvacueerd worden naar de stad Zaporizja.
Het is al duidelijk dat er niet genoeg plaatsen zullen zijn, erkende Veresjtsjoek. Daarom vraagt ze de burgerbevolking in de havenstad om de aanwijzingen van de plaatselijke autoriteiten te volgen en georganiseerd zich naar de bussen te begeven. Ze beloofde nog dat niemand achtergelaten zou worden. Er komen elke dag evacuaties, tot iedereen de stad heeft kunnen verlaten.
Volgens het Russische ministerie van Defensie verblijven nog ruim 130.000 mensen in Marioepol. Voor de start van de Russische invasie waren dat er goed 440.000.
De voorbije weken verweten Kiev en Moskou elkaar dat ze de evacuatie van burgers via humanitaire corridors onmogelijk maken.
Minstens twee megajachten van de Russische miljardair Roman Abramovich liggen nu blijkbaar voor anker in Turkse wateren. De naam van de Chelsea FC-eigenaar staat op de sanctielijsten van het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie vanwege de Russische invasie in Oekraïne.
De Eclipse, met zijn lengte van 162,5 meter een van de grootste jachten ter wereld, meerde dinsdag af bij de zuidwestelijke badplaats Marmaris, meldt persbureau Reuters op basis van de havenautoriteiten. Vrij beschikbare scheepsverkeersgegevens bevestigen dit. Het jacht heeft naar verluidt twee helikopters, negen dekken, een zwembad en ingebouwde raketafweersystemen.
Een ander jacht van de Russische oliemagnaat, de Solaris, zou maandag in het nabijgelegen Bodrum zijn aangekomen. Enkele jonge Oekraïners, leden van een zeilclub, probeerden het afmeren te voorkomen door met een rubberen motorboot bij de boeg van het jacht te varen. Ze hadden Oekraïense vlaggen bij zich met de tekst: Geen oorlog. Het schip, met een waarde van zo’n 600 miljoen dollar (ruim 540 miljoen euro), meerde uiteindelijk af met hulp van een kustwachtschip, zo is te zien op foto's op Twitter. Het jacht had volgens de scheepsverkeersgegevens de wateren van de EU omzeild.
Er is geen bewijs dat Abramovich zich aan boord bevindt van een van de schepen. Vorige week vloog hij in zijn privéjet van Israël naar Istanboel en van daaruit naar Moskou. Volgens de vluchtgegevens was dit de tweede vlucht in drie dagen tijd van een aan Abramovich gekoppeld vliegtuig tussen de Turkse metropool aan de Bosporus en de Russische hoofdstad.
Een week geleden leek het er al verdacht veel op dat Abramovich (55) zijn megajacht Solaris naar een veilige haven probeerde te krijgen. Volgens de maritieme trackingsite Refinitiv voer het woensdagmorgen voor de kust van Albanië met als status ‘awaiting orders’ (wachtend op bevelen). Het jacht vertrok een dag eerder uit een haven in Montenegro met bestemming Turkije, maar die route werd later verwijderd, aldus de site.
Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom verklaart dat het gas blijft leveren aan Europa via de pijplijn door Oekraïne. De Europese verzoeken voor gasleveringen bedragen voor dinsdag 108 miljoen kubieke meter, tegen zo'n 105 miljoen kubieke meter een dag eerder.
Eerder werd al bekend dat Gazprom in maart tot nu toe meer gas levert dan de periode daarvoor. Dat heeft te maken met het feit dat klanten vrezen dat de gaskraan door sancties of door schade aan een belangrijke gaspijplijn door Oekraïne dicht zal gaan. Daarom proberen ze wat reserves aan te leggen nu het nog kan.
De Europese gasprijs bleef dinsdag echter onder de 100 euro per megawattuur op de toonaangevende gasbeurs in Amsterdam. Rond 9.00 uur stond de gasprijs op 95,50 euro per megawattuur. De gasprijs beweegt daarmee rond het laagste punt in drie weken. Kort na de Russische invasie in Oekraïne werd voor gas nog een recordprijs van 345 euro per megawattuur betaald.
Door de oorlog in Oekraïne probeert Europa sneller van zijn afhankelijkheid van Russisch gas af te komen. Dat kost echter tijd waardoor er op de korte termijn nog gas uit Rusland nodig blijft. Persbureau DPA meldde vanmorgen dat de Europese Commissie woensdag een plan zal presenteren voor een verplichte gasreserve. De EU-lidstaten moeten er dan voor zorgen dat ze elk jaar op 1 november 90 procent van hun opslagfaciliteiten voor gas gevuld hebben. Met de verplichte gasreserve moet Europa minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen uit Rusland.
