We sluiten dit liveblog af, omdat het te groot is geworden en daardoor te traag. Het nieuwe, verse blog kunt u hier volgen.
Enorme rijen voor tankstations vanwege benzineprijzen die de pan uit rijzen en nog verder dreigen te stijgen. De gevolgen van de oorlog in Oekraïne worden hier gevoeld aan de pomp. ,,De vraag is of benzine straks nog betaalbaar is”, zegt Jan Pieter de Wilde van Kuster Energy uit Babberich (Premium).
© theo kock persfotografie — Drukte bij tankstation Aral in Elten. Nederlanders haasten zich naar het tankstation nu de benzineprijzen flink stijgen door de oorlog in Oekraïne. In Moldavië, ingeklemd tussen Roemenië en Oekraïne, is voor 60 dagen de noodtoestand afgekondigd vanwege de Russische aanval op Oekraïne. Dat heeft het parlement in Chisinau donderdag in een speciale zitting besloten. Binnen deze noodtoestand zijn massabetogingen verboden en kan de regering 'ongewenste personen' het land uitzetten.
Volgens premier Natalia Gavrilita zijn al ruim 4.000 vluchtelingen aangekomen in Moldavië. Velen van hen willen verder reizen naar de Europese Unie.
De EU-leiders zijn het eens geworden over een nieuw pakket harde sancties tegen Rusland. Die zullen ,,enorme en ernstige gevolgen" hebben voor het land, stellen ze, bijeen op een ingelaste top in Brussel.
De sancties raken onder meer ,,de financiële sector en de energie- en transportsector", vermelden de officiële conclusies van de top. Ook wordt de handel met Rusland in onder andere goederen die ook militair kunnen worden gebruikt aan banden gelegd. Voor sommige Russen wordt reizen naar de EU bemoeilijkt. Ook wordt nog eens een aantal Russen persoonlijk gestraft. Zij kunnen niet meer bij eventueel in de unie ondergebracht vermogen en mogen de EU niet meer in. EU-burgers en -bedrijven mogen ook geen zaken meer met hen doen.
Het blijft niet bij deze strafmaatregelen, dreigen de EU-leiders. Ze komen spoedig met een derde pakket, dat ook bondgenoot Belarus zal treffen. Dat land dient als een van de uitvalsbases voor de Russische invasie in Oekraïne.
Mogelijk gaan ze dan wel over tot het afsluiten van Rusland van het internationale betalingsverkeer, een maatregel die ze volgens ingewijden nu nog achter de hand zouden houden. Ook president Vladimir Poetin en buitenlandminister Sergej Lavrov straffen ze nu nog niet persoonlijk, verwachtten hoge EU-diplomaten vooraf. Premier Mark Rutte opperde al dat die sancties later zouden kunnen volgen.
Voor welke strafmaatregelen Rutte en zijn collega's precies hebben gekozen, blijkt naar verwachting vrijdag. Nu de sancties de zegen hebben van de EU-leiders worden ze door juristen zorgvuldig onderbouwd, zodat gestraften de Europese rechter niet zover kunnen krijgen om er een streep door te zetten.
Oekraïne kan verder rekenen op extra politieke, financiële, humanitaire en logistieke steun, beloven de EU-leiders. Ze beleggen een internationale conferentie om geld voor het benarde land in te zamelen.
De leiders herhalen ook nog eens dat ze zich bewust zijn van de vurige wens van Oekraïne om lid te worden van de EU. Oekraïne en Oost-Europese EU-lidstaten hadden graag gezien dat de EU het land zou uitnodigen om op termijn toe te treden.
De Russische aanval op Oekraïne gaat als een schok door de wereld. Vooral bij kinderen kan dit nieuws en vooral de beelden die nu voorbij komen spannend zijn. Leony Coppens is klinisch psycholoog en heeft veel ervaring met kinderen die een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt:
Een transportvliegtuig van de Russische luchtmacht is donderdag in Rusland neergestort tijdens een vlucht om militair materieel te vervoeren. De bemanning is om het leven gekomen.
Volgens het Russische persbureau RIA Novosti gebeurde het ongeluk met de Antonov An-26 in de buurt van de Russische stad Voronezj, op zo'n 200 kilometer van de Oekraïense grens. Het vliegtuig zou zijn neergestort door technische problemen. Waar het naartoe op weg was, is niet bekendgemaakt. Ook is onduidelijk hoeveel personen aan boord waren.
Regionale Nederlandse bedrijven die actief zijn in Oekraïne zien de situatie daar met lede ogen aan. Philips noemt de situatie zeer zorgwekkend en voorziet personeel van satelliettelefoons om contact te houden. ASML zoekt ondertussen naar alternatieve leveranciers in verband met sancties tegen Rusland.
Lees hier het artikel: DAF-dealer hoort de bommen vallen; Philips verstrekt satelliettelefoons aan werknemers in Oekraïne (Premium).
Nederlandse gemeenten tonen vanavond hun solidariteit met Oekraïne. In Rotterdam kleurt de Erasmusbrug geel en blauw (naar de vlag van Oekraïne) en hangt die vlag ook boven in de mast op het stadhuis.
Op het stadhuis van Den Haag worden ook de kleuren blauw en geel geprojecteerd.
Hetzelfde geldt in het buitenland bijvoorbeeld voor Downing Street 10, het ambtshuis van de Britse premier Boris Johnson, en de Brandenburger Tor in Berlijn
De leiders van de G7 hebben de Russische invasie van Oekraïne krachtig veroordeeld. De Russische president Vladimir Poetin ,,heeft oorlog teruggebracht naar het Europese continent", staat in een verklaring die ze na digitaal spoedberaad naar buiten brachten. ,,Hij heeft zichzelf aan de verkeerde kant van de geschiedenis gezet."
Ze noemen de aanval ,,niet uitgelokt en volkomen ongerechtvaardigd" en een "ernstige schending van internationaal recht". Rusland wordt opgeroepen direct alle bloedvergieten te staken en zijn troepen terug te trekken uit Oekraïne. Ook willen de G7-leiders dat Rusland de veiligheid garandeert van waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), die voor de Russische inval toezagen op de naleving van het bestand tussen Oekraïne en de pro-Russische separatisten in het oosten van het land.
De leiders van de G7-landen kondigden zware economische en financiële sancties tegen Rusland aan. Ook Belarus wordt streng veroordeeld. Russische troepen zijn onder meer vanuit dat land Oekraïne binnengevallen. De leden van de G7 zijn de VS, Duitsland, Canada, Frankrijk, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk.
De Oekraïense minister van Volksgezondheid meldt volgens persbureau Reuters dat er vandaag aan Oekraïense zijde 57 doden zijn gevallen en dat er 169 mensen gewond zijn geraakt door de Russische beschietingen.
Ook zouden enkele duizenden mensen zijn gevlucht richting buurlanden, voornamelijk Moldavië en Roemenië. Verder wordt geschat dat zo'n 100.000 Oekraïners hun huis hebben verlaten, meldt VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Een woordvoerder benadrukt dat het om een ruwe schatting gaat. Het is niet duidelijk hoeveel mensen precies op de vlucht zijn geslagen en hoeveel naar het buitenland zijn vertrokken.
De Europese Unie heeft gezegd klaar te zijn voor de komst van vluchtelingen uit Oekraïne. Meerdere landen laten weten voorbereidingen te treffen. Veel mensen hebben hun huis verlaten nadat de Russische aanvallen begonnen, maar ook eerder sloegen mensen al op de vlucht uit angst voor een invasie.
© REUTERS — Veel verkeer op de uitgaande wegen van hoofdstad Kiev. Ondertussen claimt een adviseur van de Oekraïense president Zelenski tegenover persbureau Reuters, dat de Oekraïners het Hostomel-vliegveld, aan de rand van hoofdstad Kiev, weer in handen hebben. Dat zou betekenen dat de Oekraïeners het weer heroverd hebben op de Russen, die het vliegveld vanmiddag innamen.
De Amerikaanse president Joe Biden is begonnen aan persconferentie over de situatie in Oekraïne. Hij stelt dat de Russische invasie is begonnen zoals voorspeld door het westen. ,,Poetin is de agressor. Poetin startte de oorlog. En hij moet de consequenties dragen.'' Biden spreekt van een grove schending van het internationaal recht door Rusland. ,,Dit is een gevaarlijk moment voor Europa.''
Hij kondigt zware sancties en exportbeperkingen aan tegen Rusland. Ze zijn afgestemd met de andere westerse bondgenoten, ,,om Rusland te weren uit de internationale economische gemeenschap''. De Russische elite wordt geraakt door de sancties, stelt Biden, omdat die families Poetin hebben gesteund.
De Amerikaan zegt dat het hier niet bij zal blijven en dat zijn land meer zal doen om Oekraïne te helpen. ,,Wij staan op tegen pestkoppen''. Wel zegt hij dat Amerikaanse strijdkrachten niet op Oekraïens grondgebied zullen vechten. Maar als Rusland met een cyberaanvol komt, 'dan zal Amerika reageren'.
Biden zegt dat het de komende weken en maanden zwaar zal worden voor de inwoners van Oekraïne. ,,Maar we zullen van Poetin de paria van de wereld maken.''
In de beantwoording van vragen van de pers stelt de president zijn Russische collega niet te hebben onderschat. ,,Poetin heeft grotere ambities dan Oekraïne. Hij wil de Sovjet-Unie herstellen.'' Sancties die direct gericht zullen zijn tegen de Russische president liggen op tafel, aldus Biden.
Biden is op dit moment niet van plan met Poetin te gaan praten, zo zei hij toen een andere journalist daarnaar vroeg.
© AFP — De Amerikaanse president Joe Biden. Premier Rutte verwacht morgen een sanctiepakket dat Poetin en zijn entourage ‘in financiële en economische zin ongenadig hard gaat raken’. Vlak na aankomst in Brussel en een halfuurtje voor de start van het overleg met zijn Europese collega’s sprak Rutte van ‘het zwaarste pakket denkbaar’. De Raad moet volgens hem afwegen of ook Poetin persoonlijk nu al moet worden aangepakt. Een reisverbod zou eventueel overleg met hem later bemoeilijken als ooit die dialoog er weer zou komen, aldus Rutte.
België wil vandaag en morgen ‘geen sancties die blaffen, maar die bijten’. Dat zei de Belgische premier Alexander De Croo onderweg naar het overleg met zijn Europese collega’s. België is akkoord met wat op tafel ligt en het mag nog harder worden. ,,Het moet pijn doen aan Russische kant. Banken en grote bedrijven uit Rusland moeten veel moeilijker toegang krijgen tot de internationale financiële markten”, aldus De Croo. Maatregelen achter de hand houden om op verdere escalatie te kunnen reageren is voor De Croo niet nodig. ,,Veel erger dan dit kan het niet worden.”
© ANP — Premier Mark Rutte geeft in Brussel een reactie aan de pers voor aanvang van een ingelaste top met de regeringsleiders van de EU-landen over het conflict met Rusland. Rusland riskeert een schorsing of zelfs verlies van zijn lidmaatschap van de 47 landen tellende Raad van Europa in Straatsburg. Dat blijkt uit een communiqué van de Raad na spoedoverleg vanmiddag.
Na een scherpe veroordeling van Ruslands militaire acties en een dringende oproep om zijn invasie onmiddellijk te beëindigen, zegt het ministerscomité dat het morgen opnieuw bijeenkomt ‘om te praten over verdere maatregelen inclusief die onder artikel 8 van ons statuut’. Dat artikel voorziet in schorsing van een lidstaat en als die volhardt in zijn gedrag, in stopzetting van het lidmaatschap.
Oekraïense Parlementsleden zijn diep teleurgesteld over het Europese sanctietempo. ,,Vanmorgen om 5 uur werden we wakker met het geluid van beschietingen en bomaanslagen vlakbij ons huis. We hadden verwacht dat Europa als goede buur om 6 of 7 uur haar vooraf overeengekomen sancties wel in werking zou hebben, maar we zijn 15 uur verder en ze zijn er nog steeds niet”, aldus Ivanna Klympush-TsinTsadze, sprekend in het Europese Parlement. ,,Ik zal wel emotioneel worden”, waarschuwde ze haar Europese collega-Parlementsleden vooraf.
Klympush toonde zich ook teleurgesteld dat een aantal EU-lidstaten – ze noemde Duitsland, Cyprus, Hongarije en Italië – volgens haar nog op de rem staat. ,,Ik hoop dat jullie niet inleveren op waarden”, zo besloot ze.
Collega’s van Klympush drongen er bij de Parlementsleden op aan snel het Russische betalingsverkeer stil te leggen door Rusland uit te sluiten van Swift en no-fly-zones in te stellen, ‘die er natuurlijk sinds vanmorgen al hadden moeten zijn’. Vadym Halaichuck, een collega van Klympush, riep het Europarlement ook op al zijn invloed te gebruiken om druk te zetten op die lidstaten die ‘het naar wij horen geweldig zware sanctiepakket’ nog zouden tegenhouden.
Met het afvuren van tientallen raketten begon Rusland gisternacht de invasie in Oekraïne. Grondtroepen trokken daarna vanaf drie fronten het land in. Het is een aanval ‘uit het boekje’ om zoveel mogelijk verwarring te zaaien, zeggen Nederlandse oud-generaals (Premium).
© AP — Grote chaos in de Oekraïense havenstad Marioepol. De Russen hebben in het noorden van Oekraïne de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl veroverd. Volgens Oekraïne vielen Russische militairen het gebied binnen vanuit het nabijgelegen Belarus. Lokale media melden dat een opslagplek voor kernafval van de centrale, waar in 1986 de grootste kernramp ooit plaatsvond, is getroffen door Russische beschietingen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski noemde de aanval op Tsjernobyl 'een oorlogsverklaring aan heel Europa'. Zelenski schreef op Twitter dat 'onze verdedigers hun levens geven zodat de tragedie van 1986 zich niet herhaalt'. Tijdens de kernramp maakten Rusland, Oekraïne en Belarus nog deel uit van de communistische Sovjet-Unie.
,,We zitten in het donkerste uur van ons continent sinds de Tweede Wereldoorlog. Een kernwapenmacht is een grootschalige invasie begonnen in een democratisch buurland en bedreigt iedereen die wil helpen met nucleaire vergelding.”
Met die woorden opende EU-buitenlandchef Josep Borrell zojuist een debat met twee commissies uit het Europese Parlement. Aan het debat nemen ook Parlementsleden uit Oekraïne deel. Volgens voorzitter David McAllister van de buitenlandcommissie beleven ‘Europa en de hele wereld een zwarte dag’. Zijn collega Nathalie Loiseau van de subcommissie veiligheid en defensie: ,,Dit is een oorlog tegen alles wat wij zijn en daarom een oorlog tegen ons.” Het debat in de twee commissies loopt vooruit op een plenair EP-debat komende dinsdag.
© EPA — Josep Borrell Het Russische ministerie van Defensie heeft bevestigd dat grondtroepen Oekraïne zijn binnen gegaan. Het is de eerste bevestiging van de inzet van die grondtroepen van Russische zijde. Eerder was al wel gemeld dat met luchtaanvallen tientallen Oekraïense militaire installaties waren bestookt en vernietigd.
Het Russische leger heeft naar eigen zeggen 83 doelwitten op het Oekraïense vasteland vernietigd. Het ministerie van Defensie meldt dat daarmee de doelen voor vandaag zijn bereikt, aldus het Russische persbureau Interfax.
Defenisiewoordvoerder meldde volgens persbureau Reuters dat de troepen richting de stad Kherson gingen. De regio rond die stad, ten noordwesten van de Krim, zou al niet meer in Oekraïense handen zijn, meldden de lokale autoriteiten eerder vandaag.
De Oekraïense havenstad Marioepol zou zwaar onder vuur liggen, meldt een diplomatieke bron aan persbureau Reuters. Er wordt melding gemaakt van honderden explosies.
De lokale autoriteiten melden dat 26 mensen na de beschietingen in het ziekenhuis worden behandeld aan hun verwondingen. De verwachting is dat Russische troepen elk moment de stad kunnen binnenvallen.
© AP — Rook en chaos in Marioepol na een waarschijnlijke Russische luchtaanval. De Russische president Vladimir Poetin heeft zijn besluit om Oekraïne binnen te vallen verdedigd. Volgens Poetin waren de veiligheidsrisico's voor Rusland zo groot geworden dat er geen andere mogelijkheid meer bestond. ,,Ze hebben ons simpelweg niet de optie gegeven om anders te handelen."
Rusland is ook voorbereid op sancties, zo beklemtoont de president. "We begrijpen allemaal in wat voor wereld we leven. We hebben ons op de een of andere manier voorbereid op wat er nu gebeurt op het vlak van restricties en sanctiebeleid."
Eerdere maatregelen om de veiligheidssituatie te veranderen hebben niets opgeleverd, zei Poetin tijdens een ontmoeting met vertegenwoordigers van het Russische bedrijfsleven. Hij verklaarde ook dat Rusland deel blijft uitmaken van de wereldeconomie en dat de Russen niet van plan zijn om schade toe te brengen aan 'het systeem' waar ze onderdeel van zijn. Volgens Poetin 'moeten partners dat begrijpen en Rusland niet uit dat systeem duwen'.
Rusland is ook voorbereid op sancties, zo beklemtoont de president. ,,We begrijpen allemaal in wat voor wereld we leven. We hebben ons op de een of andere manier voorbereid op wat er nu gebeurt op het vlak van restricties en sanctiebeleid."
De Britse premier Boris Johnson heeft zojuist nieuwe sancties van het Verenigd Koninkrijk tegen Rusland afgekondigd. Hij noemt het 'het grootste en zwaarste pakket van economische sancties dat Rusland ooit gezien heeft'. ,,We gaan Rusland helemaal uit het internationale economische systeem weren.''
Het Verenigd Koninkrijk gaat Russische banken ‘totaal’ weren van het Engelse financiële systeem. Alle tegoeden van de Russische VTB-bank worden bevroren. Russische bedrijven mogen geen geld meer lenen in het VK, Russen mogen nog maar een zekere hoeveelheid vermogen stallen in het VK en het Russische Aeroflot mag er niet meer landen. De verkoop aan Russen van high-tech materiaal of technologie die militair ingezet kunnen worden, wordt verboden.
© AFP — De Britse premier Boris Johnson. De Europese aandelenbeurzen gingen vandaag hard onderuit door schrik bij beleggers over de Russische invasie van Oekraïne. De Verenigde Staten en de Europese Unie hebben al gezegd dat er nieuwe zware sancties komen tegen Rusland. De prijzen van grondstoffen zoals olie, gas en metalen gingen juist sterk omhoog door zorgen over verstoringen van de Russische leveringen door het sterk escalerende conflict rond Oekraïne.
De Amsterdamse AEX-index eindigde met een min van 2,7 procent op 708,55 punten. De MidKap dook 3,3 procent in het rood op 994,21 punten. De hoofdgraadmeters in Londen, Frankfurt en Parijs werden tot 4 procent lager gezet. De koersverliezen liepen tegen het einde van de handelsdag wel iets terug ten opzichte van eerder op de dag.
De RTS-index in Moskou ging maar liefst meer dan 38 procent onderuit, door enorme verliezen voor bijvoorbeeld gasconcern Gazprom, oliebedrijf Rosneft en de grote Russische bank Sberbank. Daardoor ging meer dan 200 miljard dollar aan beurswaarde in Moskou verloren. Ook de Russische roebel moest zwaar terrein prijsgeven.
Een vat Brentolie steeg met bijna 7 procent tot meer dan 103 dollar per vat, waarmee die prijs voor het eerst sinds 2014 weer boven de 100 dollar uitkwam. Amerikaanse olie werd ruim 5 procent duurder op circa 97 dollar per vat. De Europese gasprijs sprong met bijna 60 procent omhoog. Ook de prijzen van bijvoorbeeld tarwe en granen, aluminium en goud zaten in de lift door alle onrust.
Ook de Nederlandse adviesprijs voor benzine komt voor het eerst boven de 2,20 euro per liter. Dat meldt consumentencollectief UnitedConsumers dat dagelijks de adviesprijzen van vijf grote oliemaatschappijen in de gaten houdt. Vanwege de invasie in Oekraïne zijn de olieprijzen wereldwijd flink opgelopen en de oliesector rekent dat door in de tarieven voor automobilisten.
Voor een liter Euro95 (E10) gaat de gemiddelde advies prijs in een keer met 1,4 cent omhoog, werd donderdagavond bekend. Met ingang van vrijdag gaat het dan om 2,213 euro. Voor diesel bedraagt de adviesprijs dan 1,890 euro en voor lpg 1,158 euro.
De Europese leiders zijn vanavond in spoedberaad bijeen en buigen zich over de vraag: wat wordt onze tegenzet nu Vladimir Poetin de aanval heeft ingezet? In koor klinkt het dat ‘maximale sancties’ op tafel liggen, maar welke dat zijn blijkt waarschijnlijk pas in de loop van vrijdag.
De EU werkt niet alleen aan nieuwe zware sancties voor Rusland, maar wil ook Belarus treffen. De aanval op Oekraïne komt immers ook van die zijde, zeggen hooggeplaatste EU-bronnen. Belarus loopt de laatste jaren steeds meer aan de leiband van Moskou. Rusland posteerde er de afgelopen weken tienduizenden militairen, die nu ook worden ingezet voor de inval in Oekraïne.
Afgelopen anderhalf jaar heeft de EU het regime in Minsk al veel sancties opgelegd voor het neerslaan van de oppositie tegen de autocratische president Loekasjenko.
Zeker 788 mensen zijn in Rusland opgepakt bij demonstraties tegen de invasie in buurland Oekraïne. Dat meldt de organisatie OVD-Info, die protesten en arrestaties bijhoudt. De arrestaties vonden plaats in onder meer Moskou en Sint-Petersburg.
In meerdere steden zijn Russen de straat opgegaan om te demonstreren. Op sociale media circuleren beelden van betogingen in onder meer Jekaterinenburg en Novosibirsk. Volgens OVD-info heeft de politie in zo'n 38 steden arrestaties verricht.
De Russische autoriteiten hebben mensen gewaarschuwd om niet te gaan demonstreren. Zij kunnen rekenen op zware sancties. Een mensenrechtenactiviste in Moskou, Marina Litvinovitsj, werd gearresteerd voor haar woning, nadat ze had opgeroepen te protesteren tegen de oorlog in Oekraïne.
Eerder vanmiddag werd al gemeld dat Russische militairen een strategisch gelegen vliegveld aan de rand van de Oekraïense hoofdstad Kiev in handen hebben weten te krijgen. Om het terrein werd urenlang gevochten (zie ook de video hieronder). De Oekraïense president Volodimir Zelenski zegt dat zijn militairen nog bezig zijn om de Russen terug te dringen.
Hostomel ligt ongeveer 25 kilometer ten noordwesten van het centrum van Kiev. Het ligt bovendien een paar kilometer van een snelweg tussen Kiev en Belarus.
Volgens persbureau Reuters meldden Oekraïense militaire autoriteiten zojuist dat de Russen het vliegveld al gebruiken om er troepen heen te brengen. Twintig helikopters hebben er luchtlandingstroepen afgeleverd. CNN meldde eerder vandaag ook de inzet van zulke troepen om het vliegveld te veroveren.
Het Rode Kruis opent giro 5125 voor humanitaire hulp in Oekraïne en de omliggende landen. De hulporganisatie verwacht dat er de komende tijd veel hulp nodig zal zijn. Te denken valt aan voedsel, water, medische zorg en psychosociale zorg voor mensen die op de vlucht slaan.
Het Rode Kruis maakt zich ernstige zorgen over de veiligheid van mensen in Oekraïne. Daarom roept de hulporganisatie alle strijdende partijen op om het humanitair oorlogsrecht te respecteren en burgers die niet meedoen aan de strijd te beschermen. Ook moeten Rode Kruis-hulpverleners hun werk veilig kunnen doen.
Sinds afgelopen week repareert het Rode Kruis belangrijke watervoorzieningen in Oost-Oekraïne. Deze waren beschadigd geraakt door het opgelaaide geweld in het gebied. Ook heeft het Rode Kruis duizenden liters water gebracht naar belangrijke plekken in de regio Donetsk, zoals ziekenhuizen.
De Verenigde Staten vermoeden dat de Russische invasie van Oekraïne bedoeld is om de Oekraïense regering te onthoofden. Een van de drie belangrijkste zogenoemde aanvalsassen is gericht op de hoofdstad Kiev, aldus een hoge Amerikaanse defensiefunctionaris.
Volgens Washington zijn de Russen van plan de regering in feite te onthoofden en hun eigen manier van besturen te installeren, ,,wat deze vroege stappen zou verklaren", aldus de functionaris.
Een hoge Russische politicus had eerder al gezegd dat Moskou naar een pro-Russische regering in Oekraïne streeft, om daarmee de Amerikaanse invloed te verdrijven.
Volgens Oekraïense functionarissen marcheren de Russen geleidelijk richting Kiev. De Oekraïners vrezen ook dat de Russen luchtlandingen gaan uitvoeren om daarna op te rukken naar het regeringsdistrict in Kiev.
Een woordvoerder van de Russische machthebbers in het Kremlin weigerde te zeggen of de Russen een 'eigen' regering in Kiev willen installeren.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski stelt dat 'de vijand' langzaamaan terrein wint in de regio Tsjernichiv in het noorden van het land. Hij stelt ook dat het Oekraïense leger met verliezen kampt, maar dat ook veel 'Russische toestellen en legervoertuigen' zijn vernietigd.
De lokale autoriteiten van de zuidelijke regio Cherson meldt verder volgens persbureau Reuters dat delen van de regio niet meer in Oekraïense handen zijn. Cherson grenst aan de Krim. Het Russische leger voert daar vandaan aanvallen uit. Het schiereiland in de Zwarte Zee werd in 2014 door Rusland geannexeerd, na de val van de pro-Russische president in Kiev. Ook elders in het zuiden van Oekraïne vinden nog altijd aanvallen plaats. Zo zou ook de regio Henitsjesk niet meer in Oekraïense handen zijn.
Eerder vanmiddag bevestigde een Amerikaanse functionaris tegenover het persbureau dat Rusland inderdaad vanuit drie hoeken Oekraïne aanvalt. Er zouden inmiddels al meer dan 100 Russische raketten zijn afgevuurd en meer dan 75 Russische luchttoestellen zijn ingezet bij de aanvallen.
De Verenigde Staten worden wakker met het nieuws dat de wereld in brand staat. Amerika correspondent Karlijn van Houwelingen vanuit New York. In Frankrijk zit correspondent Frank Renout:
De burgemeester van Kiev heeft een avondklok afgekondigd. Inwoners van de Oekraïense hoofdstad moeten van 22.00 tot 07.00 uur thuisblijven, melden lokale media.
Burgemeester Vitali Klitsjko voert de avondklok in om de inwoners te beschermen. In en rond Kiev vinden aanvallen door het Russische leger plaats. Vier metrostations in de stad worden gebruikt als schuilkelders (zie video). Tijdens de avondklok rijdt geen openbaar vervoer.
In Oekraïne geldt sinds middernacht de noodtoestand, al voordat Rusland met de aanval begon. De noodtoestand geeft regionale overheden de mogelijkheid om zware maatregelen te nemen.
Gemeenten en waterschappen moeten hun contracten met Gazprom verbreken. Dat staat in een petitie die binnen enkele uren al bijna 15.000 keer is ondertekend. ,,120 gemeenten en meer dan de helft van de waterschappen nemen gas af van Gazprom, het Russische staatsbedrijf. Jaarlijks vloeien zo tientallen miljoenen euro’s publiek geld via Nederlandse gemeenten naar de Russische oorlogskas’’, stelt Werner Schouten, die samen met onder andere directeur Marjan Minnesma van stichting Urgenda het initiatief nam voor de petitie #StopGazprom.
Gazprom verzorgt bovendien samen met Energie Beheer Nederland ruim 10 procent van de gasproductie op het Nederlandse deel van de Noordzee. De Russische staat is grootaandeelhouder van het bedrijf, dat strak wordt gecontroleerd door Poetin en zijn bevriende oligarchen. Gazprom heeft in Rusland een monopolie op gasexport en draagt zo’n 5 procent bij aan het Russische bruto binnenlands product. ,,Geld waarmee Poetin het leger financiert dat nu Oekraïne is binnengevallen’’, zegt Schouten. ,,Elk afgesloten contract door Gazprom Energy duwt ons dieper in de armen van Poetin. In plaats van het spekken van de Russische oorlogskas via Gazprom, moeten gemeenten kiezen voor duurzame, Nederlandse energieleveranciers.’’
De gemeenteraad van Utrecht, klant van Gazprom, heeft naar aanleiding van de petitie schriftelijke vragen ingediend bij het college.
De oorlog met Oekraïne zorgt ook onder de Russische bevolking voor onbegrip. Eugenia Kuznetsova is een Russische journalist van de krant RBC:
Acht Nederlandse gevechtsvliegtuigen worden ingezet voor de bewaking van het NAVO-luchtruim boven Oost-Europa. Als eerste gingen hiervoor donderdag twee Nederlandse F-35's de lucht in (zie ook onze post van 11:25.36). Later op de dag werden ze vervangen door twee F-16's, aldus het ministerie van Defensie.
De inzet heeft te maken met de grootscheepse Russische militaire inval in Oekraïne. De jachtvliegtuigen kunnen met behulp van tankvliegtuigen lang in de lucht blijven. Waar ze precies worden ingezet, maakt het ministerie niet bekend. De toestellen keren na hun dagelijkse inzet weer terug naar hun basis in Nederland.
Er staat een pool van acht Nederlandse gevechtsvliegtuigen 24/7 klaar voor deze taak in Oost-Europa. Het gaat om vier F-35's die zijn gestationeerd in Leeuwarden en vier F-16's van vliegbasis Volkel. De vliegtuigen worden altijd in een tweetal ingezet.
Luchtvaartmaatschappij KLM laat haar bemanningen niet meer overnachten in Rusland vanwege de 'onzekere situatie'. Dat meldde een woordvoerster van KLM. De maatschappij schrapt om die reden een vlucht die vanavond naar Moskou zou vliegen. KLM vliegt vooralsnog wel gewoon door het Russische luchtruim.
Russische troepen hebben het gebied bij de voormalige Oekraïense kernreactor Tsjernobyl bereikt. Volgens Oekraïne kwamen de militairen het land in vanuit Belarus. Lokale media melden dat het gevaar bestaat dat een opslagplek voor kernafval wordt getroffen door Russische beschietingen. Het gebied is radioactief sinds een kernreactor ontplofte in 1986. Dit werd de grootste kernramp ooit.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski noemt de aanval op Tsjernobyl 'een oorlogsverklaring aan heel Europa'. Zelenski schrijft op Twitter dat 'onze verdedigers hun levens geven zodat de tragedie van 1986 zich niet herhaalt'.
Oekraïense functionarissen zeiden eerder op de dag dat Russische militairen in voertuigen vanuit Belarus de regio rond de Oekraïense hoofdstad Kiev waren binnengedrongen. Oekraïne vermoedde al voor de invasie dat Rusland via het noorden zou kunnen binnenvallen, met mogelijke gevechten bij Tsjernobyl als gevolg. Begin deze maand hadden Oekraïense militairen nog geoefend in het gebied rondom de reactor.
In heel Oekraïne worden aanvallen gemeld. We zetten ze op een kaart:
De Europese Unie heeft de Russische ambassadeur bij de EU ontboden om de onmiddellijke terugtrekking van de Russische troepen uit Oekraïne te eisen. De buitenlanddienst van de EU heeft de verontwaardiging van de unie over de Russische invasie overgebracht, zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell.
De Russische president Vladimir Poetin moet onverwijld stoppen met de militaire operaties, en onvoorwaardelijk terugtrekken uit heel Oekraïne, is de ambassadeur te verstaan gegeven. Ook is de boodschap overgebracht dat de EU-leiders vanavond zullen besluiten tot een 'ferm antwoord' met een nieuw sanctiepakket dat Rusland hard zal raken.
Rusland en China wijzen met een beschuldigende vinger naar Kiev en de Westerse landen voor de escalatie in het conflict omtrent Oekraïne. Dat heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov meegedeeld na een gesprek met zijn Chinese ambtsgenoot Wang Yi.
,,De ministers hebben hun gezamenlijke overtuiging geuit dat de oorzaak voor de huidige crisis ligt in de weigering van Kiev - aangemoedigd door de Verenigde Staten en zijn bondgenoten - om de akkoorden van Minsk te implementeren", aldus Lavrov.
Tegen de Chinese staatszender CCTV verkondigde Wang op zijn beurt dat China altijd de soevereiniteit en territoriale integriteit van alle landen heeft erkend. Anderzijds heeft het conflict omtrent Oekraïne 'complexe en speciale historische aspecten' en begrijpt Peking Ruslands legitieme zorgen over veiligheidskwesties.
Het luchtalarm gaat vanmiddag voor de tweede keer langdurig af in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Het stadsbestuur roept alle inwoners op zichzelf in schuilkelders in veiligheid te brengen.
,,Opgelet! Dit is een waarschuwing voor een luchtaanval op Kiev", valt te lezen in een bericht dat het stadsbestuur op Telegram heeft geplaatst.
Rusland heeft naar eigen zeggen 74 militaire installaties in Oekraïne vernietigd. Het zou onder meer gaan om elf vliegvelden, drie commandoposten en één marinebasis. Dat heeft woordvoerder Igor Konasjenkov van het Russische ministerie van Defensie donderdag gezegd volgens het Russische persagentschap Interfax.
Daarnaast zouden ook achttien radarstations van de S-300 en Buk-M1 luchtafweersystemen vernietigd zijn. Volgens Moskou werden ook minstens één gevechtshelikopter en verschillende drones neergeschoten.
Oekraïense autoriteiten bevestigden eerder op de dag dat de strategisch belangrijke luchthaven bij Hostomel, niet ver van Kiev, is ingenomen tijdens een aanval met helikopters.
Matthew Chance, correspondent voor CNN, is ter plaatse. Hij sprak zelfs met de Russische soldaten. Volgens Chance willen ze het vliegveld gebruiken om meer manschappen en materieel aan te voeren.
Bekijk hieronder het opmerkelijke fragment en daaronder een video:
Canada hekelt de 'weerzinwekkende daden' van Rusland in Oekraïne, maar deze 'zullen niet ongestraft blijven', zei de Canadese premier Justin Trudeau in een persbericht. ,,Canada veroordeelt in de sterkst mogelijke bewoordingen de ongerechtvaardigde aanval van Rusland op Oekraïne", merkte Trudeau op. Hij heeft het over een "flagrante schending van de soevereiniteit en territoriale integriteit" van Kiev.
De Canadese premier "dringt er bij Rusland op aan onmiddellijk een einde te maken aan alle vijandige en provocerende acties tegen Oekraïne, zijn troepen terug te trekken uit het land en de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne te respecteren."
© REUTERS — Justin Trudeau De president van Oekraïne hamert op tastbare hulp van andere landen en op voelbare sancties tegen Moskou, nu zijn land wordt aangevallen door Rusland. Oekraïne rekent erop dat bondgenoten concrete sancties opleggen aan Rusland, zei Volodimir Zelenski. Ook verwacht hij concrete hulp.
Ondertussen roept de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken de bondgenoten op hun diplomatieke banden met Rusland te verbreken.
De Russische autoriteiten hebben gewaarschuwd dat mensen die protesteren tegen de aanval op Oekraïne kunnen rekenen op sancties. Een mensenrechtenactiviste in Moskou, Marina Litvinovitsj, werd gearresteerd voor haar woning, nadat ze had opgeroepen te protesteren tegen de oorlog in Oekraïne.
In de crisis rond Oekraïne in maart 2014 waren er op verscheidene dagen protesten in Moskou tegen de Russische inmenging in dat land en tegen de inlijving van het schiereiland de Krim. De grootste was half maart met naar schatting 20.000 demonstranten.
De Europese Unie en de lidstaten hebben zich de afgelopen dagen en weken voorbereid op een potentieel gewapend conflict in Oekraïne. Dat heeft Europees Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen donderdag gezegd. Nu het Russisch leger effectief een offensief begonnen is, mogen de plannen op tafel gelegd worden.
,,We zijn voorbereid op de mogelijke komst van vluchtelingen", zei von der Leyen na een ontmoeting met Europese Raadsvoorzitter Charles Michel en Navo-secretaris-generaal Jens Stoltenberg. ,,Met de frontliniestaten hebben we noodplannen opgemaakt om vluchtelingen uit Oekraïne te verwelkomen en op te vangen."
Ook Oekraïners die binnen de grenzen van hun land op de vlucht slaan, kunnen op Europese steun rekenen. Humanitaire hulp, onderdak..., ,,alles wat ze nodig hebben", aldus Von der Leyen.
© AFP — Ursula von der Leyen In de kleine twee uur tijd dat Stichting Vluchteling giro 999 voor noodhulp aan Oekraïne open heeft, is er 52.000 euro op de rekening gestort. ,,Dat is echt superveel, er komen wel tien donaties per seconde binnen", aldus een woordvoerder donderdag.
,,We zien dat veel mensen solidariteit tonen met Oekraïne en daar zijn we heel blij mee." Stichting Vluchteling inventariseert in samenwerking met partnerorganisaties in Oekraïne hoe en waar het geld als eerste besteed wordt.
,,Met lokale organisaties kijken we wat we in Oekraïne kunnen doen, maar we hebben ook nauw contact met Polen waar veel mensen aan de grens staan die Polen heeft dichtgegooid." Hulp daar zal neerkomen op onderdak geven, maar wellicht ook 'psychosociale hulp, omdat mensen misschien met een trauma daar aankomen'.
Als reactie op de internationale veroordeling van de Russische inval, heeft het Kremlin donderdagmiddag gewaarschuwd voor het verbreken van de diplomatieke relaties met Rusland. ,,Een land als Rusland kan niet worden weggezet achter een IJzeren Gordijn", zo reageerde Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov. Hij verwijst hiermee naar de scheiding tussen het Oosten en het Westen tijdens de Koude Oorlog.
Peskov liet zich niet uit over mogelijke tegenmaatregelen. ,,Laten we eerst de gebeurtenissen analyseren en nadenken over verdere stappen wanneer problemen zich voordoen."
Op autosnelwegen richting het westen van Oekraïne staan lange files, en ook op bus- en treinstations is grote drukte. Heel wat inwoners twijfelen over wat ze moeten doen
De Tweede Kamer debatteert vandaag niet meer over de situatie in Oekraïne. Ministers Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en Kajsa Ollongren (Defensie) hebben de Kamer laten weten dat 'het geplande debat vandaag moeilijk is in te passen'.
Hoekstra is volgens zijn woordvoerder 'continu in gesprek' met zijn collega's uit andere landen. Vanmiddag staat er nog een digitale ontmoeting van ministers uit de landen van de OVSE gepland, morgen overleggen de EU-buitenlandministers.
Het Tweede Kamer-debat over de situatie in Oekraïne staat nu voor maandag op de agenda.
De centrale bank van Oekraïne heeft de opname van contant geld in het land beperkt en de handel op de valutamarkt opgeschort. De stappen zijn onderdeel van de maatregelen die Oekraïense banken moeten nemen nu in het hele land de staat van beleg is afgekondigd.
Door de oorlog in Oekraïne heeft het West-Duitse carnavalsbolwerk Keulen besloten een groot carnavalsfeest met optocht af te blazen. Het evenement was gepland in een stadion, als coronavriendelijk alternatief voor de enorme stoet die normaal op carnavalsmaandag door de straten van de stad trekt.
In plaats van het feest in het stadion zullen er vredesdemonstraties op pleinen in de binnenstad worden gehouden, melden Duitse media.
In Oekraïne worden voor de komende maand alle sportwedstrijden opgeschort, zo heeft het Oekraïense ministerie van Sport donderdag bekendgemaakt. Onder meer de hervatting van de voetbalcompetitie is uitgesteld nadat Russische troepen het land zijn binnengevallen.
Sjachtar Donetsk is de koploper van de Oekraïense voetbalcompetitie. Sjachtar kwam dit seizoen uit in de Champions League en de club uit Donetsk werd laatste in de groep. Ook nummer 2 Dinamo Kiev, dat eveneens als vierde eindigde in de Champions League-poule, is al uitgeschakeld in Europa.
© ANP — Sjachtar Donetsk Rusland is vannacht zijn aanval gestart op Oekraïne. Nog steeds weet niemand wat president Poetin van plan is. Wat wel zeker is: de wereld moet met een harde reactie komen. Lees hier het complete verhaal.
Mensenrechtencommissaris Dunja Mijatovic van de 47 landen tellende Raad van Europa in Straatsburg voorziet een zware humanitaire ramp als Rusland, zelf lid van die Raad, zijn oorlog tegen Oekraïne voortzet. ,,Mensen ontvluchten nu al in hoge aantallen de vijandelijkheden, op zoek naar veiligheid. Veel anderen, zoals ouderen, gehandicapten, zieken en gezinnen met jonge kinderen kunnen misschien niet weg en zijn daardoor buitengewoon kwetsbaar”, aldus Mijatovic.
Volgens de Bosnische heeft de Russische aanval nu al geleid tot doden en ernstig menselijk leed. Ze belooft alles te doen om mensenrechtenschendingen als gevolg van de Russische agressie aan te pakken.
De Hongaarse premier Viktor Orban, die geldt als trouwste bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin in de Europese Unie, heeft de Russische aanval op Oekraïne bekritiseerd. Met de EU- en Navo-bondgenoten 'veroordelen we de militaire aanval van Rusland', zei Orban.
Hij voegde eraan toe dat Hongarije zich buiten het militaire conflict zal houden, omdat de veiligheid van de Hongaren het belangrijkste is. Hij zei dat Hongarije humanitaire hulp zal verlenen aan Oekraïne en bereid is mensen op te vangen die Oekraïne ontvluchten.
© EPA — Viktor Orban De Britse premier Boris Johnson heeft donderdag gewaarschuwd dat het Westen 'massale' sancties zal opleggen tegen Rusland als reactie op de invasie in Oekraïne. Hij noemde de Russische president Vladimir Poetin daarnaast een 'dictator'.
,,Diplomatiek, politiek, economisch en uiteindelijk militair moet deze gruwelijke en barbaarse onderneming van Vladimir Poetin op een mislukking uitdraaien", zei de Britse premier in een televisietoespraak tot de Britten. De aanval op Oekraïne is 'een aanval op de democratie en de vrijheid in Oost-Europa en de hele wereld'. Johnson liet ook doorschemeren dat Groot-Brittannië meer wapens aan Oekraïne zou kunnen leveren.
Hij richtte zich tot het volk van Oekraïne en zei: ,,Wij zijn met jullie in dit moment van lijden. We bidden voor jullie en jullie families en staan achter jullie."
© AP Rusland is nooit van plan geweest langs diplomatieke weg te zoeken naar een oplossing voor Oekraïne, aldus Navo-topman Stoltenberg. ,,Al die weken en maanden dat ze zeiden geen plannen te hebben voor een invasie hadden ze die wel. Maar ze waren ons en de wereld en het publiek aan het vertellen dat die er niet waren.” Het westen en zeker ook VS-president Biden heeft geprobeerd om met snelle bekendmaking van intelligence de Russische plannen te verijdelen. Stoltenberg: ,,We hoopten op die manier het risico op een invasie te beperken, maar ze hebben hun plannen doorgezet.”
Op de virtuele Navo-top morgen schuiven ook Finland, Zweden en de EU-voorzitters Michel en Von der Leyen aan. Dat zegt Navo-topman Stoltenberg na overleg met zijn Europese collega’s. ,,We verwelkomen het gezamenlijke optreden van EU, Navo en partnerlanden. Het laat zien hoe alleen en geïsoleerd Rusland staat”, aldus Stoltenberg.
,,De wereld kan zien dat eenheid onze kracht is”, voegde Von der Leyen eraan toe. De Navo-leiders blikken morgen verder vooruit, maar volgens Stoltenberg staat al vast dat Rusland met zijn ‘barbaarse aanval’ de regels ondermijnt, ‘die Europa decennia veilig hebben gehouden’. Von der Leyen en Michel beloofden voor vanavond 'een zeer stevig sanctiepakket'.
© EPA — Stoltenberg Europa bereidt zich al weken voor op de gevolgen van een Russische invasie. Het versterkte zijn cyberveiligheid, zorgde ervoor niet langer afhankelijk te zijn van Russisch gas en werkte met de frontlijnstaten ‘contingency plans’ uit voor de opvang van vluchtelingen.
Commissievoorzitter Von der Leyen zei dat zojuist na overleg met Navo-baas Stoltenberg. Raadsvoorzitter Michel kreeg de vraag of hij al eerder wist van de Russische inval, omdat hij gisteren al leiders inviteerde voor een EU-top vanavond. Michel: ,,We wisten dat de situatie dramatisch was, niet dat er een inval zou komen.”
© REUTERS — Von der Leyen Oekraïense autoriteiten hebben bevestigd dat Russische helikopters een grote luchtaanval hebben uitgevoerd op het Antonov-vliegveld in Hostomel, ten noordwesten van Kiev.
Het vliegveld, dat nabij de ringweg rond Kiev ligt, is inmiddels ingenomen door de Russen. Daarbij zijn minstens drie Russische helikopters neergehaald, zo meldt het Oekraïense ministerie van Defensie.
Dat wijst erop dat Russische troepen Oekraïne wel degelijk binnenvallen vanuit Belarus.
De Oekrainse Ira Koval woont al 22 jaar in Nederland, maar haar ouders wonen in Kiev. En die beleven inmiddels angstige momenten. 'Ze werden vanochtend wakker door bombardementen'.
Een vliegtuig van het Oekraïense leger is donderdag neergestort in Oboechiv, nabij de Oekraïense hoofdstad Kiev. Daarbij zijn vijf mensen om het leven gekomen. Dat hebben de Oekraïense autoriteiten meegedeeld.
Aan boord van het vliegtuig bevonden zich volgens de autoriteiten veertien mensen. Vijf kwamen om het leven.
VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR vreest dat de Russische inval in Oekraïne 'verwoestende gevolgen' zal hebben voor de burgerbevolking. De organisatie maakt zich ernstige zorgen en concludeert dat 'oorlog geen winnaars kent, terwijl talloze levens worden verscheurd'. Commissaris Filippo Grandi roept buurlanden op hun grenzen open te houden 'voor mensen die veiligheid en bescherming zoeken'.
De UNHCR benadrukt dat de levens van burgers en de civiele infrastructuur te allen tijde beschermd moeten worden, 'in lijn met de internationale humanitaire wetten'. Zowel in Oekraïne als in de omliggende landen breidt de organisatie haar 'operaties en capaciteit' uit, staat in een verklaring. ,,We blijven toegewijd aan het steunen van de getroffen bevolking."
© EPA — Filippo Grandi Bij de Nederlandse ambassade in de Oekraïense stad Lviv hebben 141 landgenoten zich geregistreerd als verblijvend in het land. Hoogstwaarschijnlijk zitten er nog meer Nederlanders in het door Rusland binnengevallen Oekraïne. ,,Dit is de informatie die wij nu hebben", zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag.
Moskou streeft naar een pro-Russische regering in Oekraïne, en wil daarmee de Amerikaanse invloed verdrijven. Dat zegt een hooggeplaatste Russische parlementariër na de Russische invasie in het buurland.
Volgens Oekraïense functionarissen zijn Russische militairen in voertuigen vanuit Belarus de regio rond de Oekraïense hoofdstad Kiev binnengedrongen. Met helikopters wordt een vliegveld bij Kiev aangevallen. De Oekraïners vrezen ook dat de Russen luchtlandingen gaan uitvoeren om daarna op te rukken naar het regeringsdistrict in Kiev.
Een woordvoerder van de Russische machthebbers in het Kremlin weigerde te zeggen of de Russen een 'eigen' regering in Kiev willen installeren.
Bij een raketaanval in Odessa in het zuiden van Oekraïne zijn vanochtend zeker achttien mensen om het leven gekomen. Het gaat om tien vrouwen en acht mannen. De Nederlander Dirck Smits van Oyen was net op tijd uit de plaats vertrokken toen de aanslag gebeurde. Lees hier het complete verhaal.
Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) veroordeelt de militaire aanval van Rusland op Oekraïne. Volgens het IOC overtreedt Rusland hiermee de regels die zijn opgesteld in het Olympisch Bestand, een resolutie die is aangenomen door de Verenigde Naties.
In het Olympisch Bestand hebben de VN-landen, waaronder Rusland, afgesproken om de vrede te bewaren, in ieder geval in de periode van zeven dagen voor de start van de Olympische Spelen tot zeven dagen na de Paralympische Spelen. De Olympische Spelen van Peking zijn net voorbij, maar de Paralympische Spelen moeten nog beginnen.
De voorzitter van het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC) Peter Maurer is 'ernstig bezorgd over de veiligheid van de gemeenschappen in Oekraïne'. Hij roept alle partijen in het conflict op om de burgers te beschermen.
,,Men moet de internationale mensenrechten respecteren, net als het beschermen van burgers en noodzakelijke infrastructuren voor de bevolking", liet hij weten via sociale media. Medewerkers van het ICRC helpen momenteel met de meest dringende behoeften die mensen ter plaatse hebben. ,,Ze moeten hun werk kunnen blijven verder zetten", vulde de voorzitter nog aan.
© EPA — Peter Maurer De Navo houdt 100 gevechtsvliegtuigen klaar om zijn capaciteit uit te breiden na de inval van Rusland in Oekraïne. Dat heeft Navo-secretaris-generaal Jens Stoltenberg gezegd. De leiders van de dertig Navo-landen houden vrijdag een digitale vergadering over de Russische aanval op Oekraïne.
,,We moeten reageren met hernieuwde vastberadenheid en zelfs sterker", zei Stoltenberg op een persconferentie na een spoedvergadering van Navo-ambassadeurs. Volgens Stoltenberg gaat het om een 'defensieve actie'.
© AFP — Jens Stoltenberg Turkije heeft beklemtoond dat het de Russische inval in Oekraïne onaanvaardbaar vindt en een ernstige schending van het internationaal recht. President Erdogan noemt de aanval 'een zware klap voor de vrede en de stabiliteit in de regio'. Hij wil dat er weer een dialoog op gang komt.
De aanval ruïneert volgens Ankara bovendien de akkoorden van Minsk over Oekraïne (2015) die de burgeroorlog in het oosten van Oekraïne jarenlang hebben getemperd. De actie van Rusland brengt de veiligheid van heel de wereld in gevaar, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara.
© REUTERS — Erdogan Minister van Defensie Ollongren sloot uit dat er Nederlandse militairen naar Oekraïne zelf gaan. De Nederlandse krijgsmacht heeft hooguit een rol in het afschrikken van militaire stappen vanuit Rusland in een van de NAVO-landen, zoals bijvoorbeeld de Baltische staten vrezen.
Russische helikopters vallen een militair vliegveld in de buurt van de Oekraïense hoofdstad Kiev aan. Oekraïne zegt drie van die helikopters te hebben neergeschoten.
De gevechten gaan om luchtmachtbasis Hostomel, ongeveer 25 kilometer ten noordwesten van het centrum van Kiev. Volgens onbevestigde berichten wordt de aanval uitgevoerd met enkele tientallen Russische helikopters vanuit Belarus.
Een groep Oekraïners heeft zich donderdag in Den Haag verzameld om te demonstreren tegen de invasie van Rusland in hun geboorteland.
Bij de aanvallen op Oekraïne zijn doden en gewonden gevallen. Mensen zijn op de vlucht geslagen en er wordt gehamsterd. Verslaggever Bob Huet geeft een update van de huidige situatie.
Werknemers en vakbondsafgevaardigden uit België, Nederland en Frankrijk demonstreren vanmiddag in Brussel voor vrede en om hun solidariteit te betuigen met Oekraïne. Die manifestatie komt in de plaats van een al geplande demonstratie voor loonsverhoging en een (per lidstaat in hoogte verschillend) Europees minimumloon.
,,In het licht van de gebeurtenissen vannacht zal onze actie nu gericht zijn op het zoeken naar vrede en dialoog tussen Rusland en Oekraïne en steun voor recht en democratie in de hele regio", aldus vakbondskoepel Etuc, die 45 miljoen werknemers in 39 Europese landen representeert.
Twee Russische vrachtschepen zijn donderdagochtend om 11 uur lokale tijd geraakt door een raket vanuit de Oekraïense stad Marioepol. Dat heeft de Russische inlichtingendienst FSB donderdag meegedeeld aan persagentschap Tass.
Het zou gaan om de schepen SGV-Flot en Serafim Sarovsky Russian. Op de SGV-Flot zou brand zijn uitgebroken en raakte een bemanningslid zwaargewond.
De olieprijzen zijn donderdag de hoogte ingeschoten nu Rusland de aanval geopend heeft op Oekraïne. Een vat Brentolie uit de Noordzee ging voor het eerst sinds 2014 door de grens van 100 dollar. Ook een vat Amerikaanse WTI-olie noteert meer dan 100 dollar.
Aleksej Arestovitsj, een militair adviseur van de Oekraïense president Zelenski, heeft een korte schets gegeven van de Russische opmars. In het noorden zijn Russische troepen zo'n 10 tot 20 kilometer opgerukt in de richting van Kiev. Volgens Arestovitsj wordt de hoofdstad nog goed verdedigd en staan aanvallers 'zware gevechten' te wachten.
Ook zijn Russische militairen opgetrokken richting Charkov, de één na grootste stad van het land, na Kiev. Op internet circuleren beelden van Russische tanks en soldaten aan de rand van de stad, maar volgens Arestovitsj staan ze nog op enkele kilometers van de stad. Hij stelt dat zeker vier Russische tanks zijn vernietigd.
Vanuit het zuiden, vanaf de Krim, is het Russische leger onderweg richting Melitopol en Kherson. Mogelijk om verbinding te maken met eenheden (al dan niet van de separatisten) in de zelfverklaarde, door Rusland gesteunde volksrepublieken.
Na de Russische inval in Oekraïne, proberen veel Oekraïners in allerijl het land te ontvluchten, meldt onder andere de Amerikaanse nieuwszender CNN op basis van ooggetuigenissen.
Beelden tonen hoe de wegen die uit de hoofdstad Kiev leiden volgepakt zijn met auto's die de stad zo snel mogelijk proberen te ontvluchten. Wachtrijen bij tankstations lopen dan ook op. ,,Al het verkeer rijdt zo snel als het kan dezelfde richting uit, naar het Westen, naar veiligere oorden", aldus CNN-journalist Matthew Chance in Kiev.
Een volledige demilitarisering van Oekraïne is het doel van de Russische inval in het buurland. Dat is de enige manier om oorlog in Europa te vermijden. Dat zijn de woorden van de voorzitter van de Doema, het Russische parlement, schrijft voorzitter Vjatsjeslav Volodin op chatapplicatie Telegram.
,,De afgevaardigden van de Doema steunen het besluit van Poetin om een speciale vredesoperatie uit te voeren. Hun doel is het beschermen van de mensen die in Oekraïne wonen," zo staat te lezen op het Telegramaccount van Volodin. Hij riep de Oekraïners op de wapens neer te leggen en niet deel te nemen aan een mobilisatie.
De militaire alliantie Navo zal extra stappen ondernemen om de afschrikking en defensie te versterken. Dat laat het bondgenootschap weten in een verklaring, nadat Rusland Oekraïne binnenviel.
De ambassadeurs van de Navo-landen vergaderden vandaag in Brussel. Bronnen melden aan persagentschap Belga dat er morgen een extra videovergadering van de NAVO gepland staat.
In de havenstad Odessa aan de Zwarte Zee zijn volgens regionale autoriteiten 18 personen omgekomen. Ze zouden gedood zijn door een raketaanval, meldt persagentschap Reuters.
Nieuw-Zeeland heeft de inval van Rusland in Oekraïne scherp veroordeeld en spreekt over een 'flagrante schending van internationale basisregels". Premier Jacinda Ardern kondigde sancties aan.
Zo komt er een gericht inreisverbod voor Russische regeringsfunctionarissen en anderen die in verband worden gebracht met de invasie in Oekraïne, en een verbod op de uitvoer van goederen naar het Russische leger.
,,Een onvoorstelbaar aantal onschuldige levens zou verloren kunnen gaan door het besluit van Rusland om deze absoluut vermijdbare weg in te slaan," verklaarde Ardern.
© Getty Images — Jacinda Ardern Stichting Vluchteling opent Giro 999 vanwege de oorlog in Oekraïne. Ook stelt de noodhulporganisatie per direct een kwart miljoen euro ter beschikking om noodhulp te kunnen verlenen aan mogelijk grote groepen Oekraïense vluchtelingen. De komende uren en dagen bepaalt Stichting Vluchteling waar en op welke manier dit geld het beste besteed kan worden.
Tineke Ceelen, directeur van Stichting Vluchteling: ,,Mijn gedachten gaan uit naar de inwoners van Oekraïne, die niets liever willen dan leven in veiligheid en vrede. Hoe angstig moet het zijn om wakker te worden en je te realiseren dat jouw land in oorlog is."
Moldavië heeft vanaf 12 uur lokale tijd het luchtruim gesloten. Ook in Belarus is sinds 12 uur lokale tijd (10 uur bij ons) het luchtverkeer deels stilgelegd. Beide beslissingen komen er nadat Rusland Oekraïne is binnengevallen.
De Moldavische vicepremier Andrei Spinu verklaarde de beslissing door te verwijzen naar 'de situatie in de regio'.
Het Belarussische ministerie van Defensie sluit het luchtruim in het zuiden van het land om 'het veilig gebruik van het luchtruim' te waarborgen.
© EPA — Andrei Spinu (links) Oekraïne heeft een aanvullend verzoek gedaan voor militaire hulp. Nederland staat daar positief tegenover, zegt minister Kajsa Ollongren van Defensie. Het gaat om helmen en scherfvesten, zei ze.
Het gaat niet om 'heel veel' beschermmiddelen, zei de minister. Eerder ging het kabinet al akkoord met het sturen van scherpschuttersgeweren, radarapparatuur, helmen en scherfvesten.
Ollongren sloot uit dat er Nederlandse militairen naar Oekraïne zelf gaan. De Nederlandse krijgsmacht heeft hooguit een rol in het afschrikken van militaire stappen vanuit Rusland in een van de NAVO-landen, zoals bijvoorbeeld de Baltische staten vrezen. Ollongren sprak van 'een duidelijk signaal naar Poetin'.
© ANP — Kajsa Ollongren, minister van Defensie Premier Mark Rutte vindt dat er ‘maximale sancties’ moeten komen tegen Rusland. ,,We richten ons tegen Poetin en zijn regering, niet Rusland, maar we zullen hem hard moeten treffen.”
Het Europees Parlement steunt 'een ongezien Europees en internationaal antwoord, inclusief nieuwe en zware sancties', op de Russische inval in Oekraïne. ,,Zware strafmaatregelen moeten duidelijk maken dat we het Kremlin verantwoordelijk houden", zeggen de voorzitter en fractieleiders van het parlement in een gezamenlijke verklaring. Ze organiseren een extra plenaire vergadering over de situatie op 1 maart, maken ze bekend.
Voorzitter Roberta Metsola had de leiders van het parlement bij zich geroepen na de invasie in Oekraïne. In de verklaring veroordelen ze de invasie 'in de sterkst mogelijke bewoordingen'. ,,De aanval is gericht tegen ons model van een democratische samenleving en kan niet onbeantwoord blijven." Ze spreken ook hun steun uit voor de bevolking van Oekraïne.
© REUTERS — Roberta Metsola Oekraïne wordt geraakt door een tweede golf aan bombardementen, meldt een adviseur van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Ooggetuigen in Kiev melden aan Reuters dat ze een explosie hebben gehoord.
Volgens de minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba is er sprake van een Russisch offensief 'op volle kracht vanuit meerdere kanten'.
De eerste golf werd gelanceerd kort nadat de Russische president Poetin vanochtend de militaire operatie in Oekraïne afkondigde. De tweede golf raketaanvallen is nu begonnen.
De Duitse regering is bereid Polen en andere landen die aan Oekraïne grenzen bij te staan voor het geval dat daar veel Oekraïners naartoe vluchten. Deze belofte heeft minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser gedaan. Ze houdt de bewegingen goed in de gaten en schiet de buurlanden te hulp als er een vluchtelingenstroom op gang komt.
De premier van Slowakije heeft toegezegd Oekraïense vluchtelingen te zullen helpen en Roemenië liet dinsdag weten dat het zich voorbereid op de komst van een half miljoen mensen uit het buurland Oekraïne. Ook Polen, waar al veel Oekraïners verblijven, heeft voorbereidingen getroffen.
© REUTERS — Nancy Faeser De Oekraïense regering roept alle burgers op om hun land te verdedigen. ,,We worden aangevallen vanuit het noorden, het oosten en het zuiden," zo verklaarde president Volodymyr Zelensky in een televisietoespraak.
,,We zullen iedereen die bereid is Oekraïne te verdedigen, een wapen in handen geven", aldus Zelensky. ,,Iedereen die een militaire opleiding en ervaring heeft, wordt opgeroepen zich te melden bij het ministerie van Defensie en deel te nemen aan de grootschalige mobilisatie."
De Oekraïense politie liet weten dat ze wapens zouden uitdelen aan veteranen.
,,Rusland heeft Oekraïne donderdagochtend verraderlijk en gemeen aangevallen, net zoals het fascistische Duitsland in de Tweede Wereldoorlog heeft gedaan. Rusland staat aan de kant van het kwaad," zo zei hij.
De Britse premier Boris Johnson heeft donderdag de staatshoofden en regeringsleiders van de NAVO-landen opgeroepen om 'zo snel mogelijk' in een spoedzitting bijeen te komen.
Premier Mark Rutte vindt dat er ‘maximale sancties’ moeten komen tegen Rusland. ,,We richten ons tegen Poetin en zijn regering, niet Rusland, maar we zullen hem hard moeten treffen.” Lees hier het hele verhaal.
Twee Nederlandse F-35's worden ingezet voor de bewaking van het NAVO-luchtruim boven Oost-Europa. Dat meldt het ministerie van Defensie. De gevechtsvliegtuigen opereren vanaf vliegbasis Leeuwarden.
De inzet heeft te maken met de grootscheepse Russische militaire inval in Oekraïne. Het is voor het eerst dat de Nederlandse F-35's officieel worden ingezet. Over deze extra capaciteit waren eerder afspraken gemaakt met de NAVO, aldus Defensie.
Beide vliegtuigen kunnen met behulp van tankvliegtuigen lang in de lucht blijven. Waar ze precies worden ingezet, maakt het ministerie niet bekend. De toestellen keren na hun dagelijkse inzet weer terug naar de basis bij de Friese hoofdstad.
© EPA — Een F-35 Het Russische leger vuurt volgens het ministerie van Defensie geen raketten af op Oekraïense steden, het bombardeert ze ook niet en er zijn ook geen artillerie-aanvallen op. Dit heeft woordvoerder Igor Konasjenkov van het Russisch ministerie van Defensie donderdag op de televisie gezegd. Burgers 'hebben niets te vrezen', beweert hij.
Volgens de woordvoerder hebben de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne terrein gewonnen op het Oekraïense regeringsleger. In de regio Donetsk zijn de rebellen drie kilometer en in de regio Loehansk anderhalve kilometer opgerukt.
Meer dan veertig Oekraïense militairen en ongeveer tien burgers zijn gedood in de eerste uren van de Russische invasie. Dat zegt een belangrijke adviseur van de regering in Kiev. Enkele tientallen militairen zouden gewond zijn geraakt bij de eerste gevechten.
Oekraïne claimt dat het tot nu toe vijftig Russische militairen heeft gedood in de omgeving van Loehansk. Zes Russische vliegtuigen zouden zijn neergehaald en in de buurt van Charkov zouden vier Russische tanks zijn verwoest. Rusland ontkent de berichten.
Volgens Oekraïne is een Russische aanval op de stad Sjtsjastia in de regio Loehansk afgeslagen. De grenswacht van Oekraïne zegt dat drie mensen zijn gesneuveld in de zuidelijke regio Cherson, niet ver van het schiereiland de Krim.
Rusland is in de nacht van woensdag op donderdag Oekraïne binnengevallen. De Russische president Vladimir Poetin noemt het een 'speciale militaire operatie'. Zo kondigde hij de invasie in Oekraïne aan:
In video's is te zien hoe de bombardementen van Rusland een ravage achterlaten in buurland Oekraïne
De Europese Centrale Bank (ECB) houdt nauwlettend in de gaten wat de gevolgen van de Russische inval in Oekraïne zijn voor de economie van de eurozone. Dat laat de centrale bank weten naar aanleiding van de gebeurtenissen.
Donderdag stond al een informele bijeenkomst gepland van de beleidsmakers van de ECB vooruitlopend op de beleidsvergadering van begin maart. Die informele bijeenkomst zal niet tot een snellere aanpassing van het beleid leiden, geeft de centrale bank aan. ,,Tijdens de vergadering in maart zal de ECB de economische prognoses grondig evalueren", zo staat in de verklaring. Daarbij worden ook 'recente geopolitieke ontwikkelingen' meegenomen.
Het is voor het eerst sinds 1991, toen Rusland en Oekraïne onafhankelijk werden na de val van de Sovjet-Unie, dat de buurlanden geen diplomatiek contact meer hebben. Oekraïne overwoog de banden al te verbreken nadat Rusland eerder deze week de zelfverklaarde republieken Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne als onafhankelijke staten had erkend. Het Kremlin zei toen dat een diplomatieke breuk de situatie alleen maar erger zou maken.
© Videostill In de regio van Loehansk, in het oosten van Oekraïne, is een vijftigtal Russische bezetters gedood, zegt het Oekraïense leger, nu Rusland begonnen is met een grootschalige aanval op Oekraïne. De Russische bezetters zouden uitgeschakeld zijn in de buurt van Tsjttsjastia
De opperbevelhebber van de Oekraïense troepen had eerder gesproken over 'verliezen' van Russische vliegtuigen en pantservoertuigen, maar het Russische ministerie van Defensie deed dit af als 'absolute leugens'.
De Volksmilitie van Donetsk, die andere zelfverklaarde Volksrepubliek in het oosten van Oekraïne, maakte dan weer melding van één gedode burger en vijf gewonden door bombardementen van het Oekraïense leger. De slachtoffers vielen in de stad Gorlovka.
De gevangenzittende Russische oppositieleider Aleksej Navalni heeft in een videoboodschap laten weten dat hij volstrekt tegen de oorlog is die president Vladimir Poetin in Oekraïne is begonnen. Volgens Navalni wordt die gevoerd 'om te verhullen hoe de Russen worden bestolen en om de aandacht af te leiden van de binnenlandse problemen van het land, met name de economische neergang'.
De 45-jarige Navalni wordt gezien als de belangrijkste politieke tegenstander van president Poetin. Hij heeft jarenlang met behulp van sociale media machtsmisbruik en corruptie aan de kaak gesteld. In de steden heeft hij veel aanhang verworven. Hij zit gevangen op grond van omstreden veroordelingen die te maken hebben met beschuldigingen van tien jaar geleden. Hij kreeg destijds voorwaardelijke celstraffen, maar hij zit sinds begin 2021 weer vast.
Een mensenrechtenactiviste in Moskou, Marina Litvinovitsj, heeft opgeroepen donderdag tegen de oorlog te betogen.
© AFP — Aleksej Navalni. IN KAART. Deze Oekraïense plaatsen werden al getroffen door de Russische invasie
Verschillende Europese luchtvaartmaatschappijen hebben aangekondigd niet meer op Oekraïne te vliegen. Onder andere Lufthansa en prijsvechters Wizz Air en Ryanair zijn gestopt met vliegen van en naar Oekraïne. Dat gebeurde nadat het Oekraïense luchtruim werd gesloten vanwege de inval door Rusland.
Lufthansa had eerder al vluchten van en naar Kiev en Odessa geschrapt. Ook vluchten naar Lviv worden nu 'om veiligheidsredenen' niet meer uitgevoerd. Wizz Air had eerder op donderdag al aangegeven alle vluchten van en naar Oekraïne te staken. Wizz Air vliegt doorgaans vanaf Eindhoven naar hoofdstad Kiev en naar Lviv in het westen van Oekraïne. Ryanair meldt in een verklaring voorlopig ook niet meer op Oekraïne te zullen vliegen.
Air France stopte eerder deze week al met zijn vluchten tussen Parijs en Kiev. KLM, de zustermaatschappij van Air France, koos er vorige week al voor om niet meer naar het Oost-Europese land te vliegen.
© REUTERS Oekraïne heeft de diplomatieke banden met Rusland verbroken. President Volodymyr Zelensky heeft dat gezegd nadat Rusland zijn land was binnengevallen. Oekraïners die tegen de Russen willen vechten krijgen een wapen, aldus de president. Straffen wegens wapenbezit worden kwijtgescholden.
© AP — Volodymyr Zelensky. Rusland sluit tijdelijk meer dan 10 luchthavens in het zuiden van het land en op de Krim. Dat meldt de Russische luchtvaartautoriteit Rosaviatsija. Het luchtruim boven Oekraïne is sinds donderdagochtend vroeg afgesloten.
Het gaat onder meer over de luchthavens van Rostov, Krasnodar, Koersk, Voronezj en Simferopol. Mensen worden 'met klem' aangeraden om niet naar de luchthavens te gaan. In Sotsji, aan de Zwarte Zee, vinden wel nog operaties plaats.
Bijna 200 vluchten zijn op de luchthaven van Moskou vertraagd of geannuleerd.
De Europese lidstaten moeten de gevolgen van sancties tegen Rusland wel 'willen en kunnen dragen', zegt minister Sigrid Kaag (Financiën). Want ook de Europese economie zal het voelen als er sancties tegen Rusland komen vanwege de inval in Oekraïne, zegt ze.
De minister vindt het belangrijk om vooral diegenen te raken die verantwoordelijk zijn voor de invasie. De Russische bevolking moet daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, vindt ze. Of dat betekent dat er ook sancties tegen de Russische president Vladimir Poetin komen, liet ze in het midden.
Kaag verwacht later donderdag naar Frankrijk te gaan, om daar met haar Europese collega's te spreken over de financiële gevolgen van de Russische invasie voor Europa. Ze zegt dat we die nu al merken aan de 'absurd stijgende prijzen' van bijvoorbeeld energie. ,,Veel mensen kunnen gewoon niet meer rondkomen."
Nu is nog niet te zeggen hoe lang dat zal aanhouden, waarschuwde Kaag voorafgaand aan spoedoverleg van het kabinet.
© ANP — Sigrid Kaag, minister van Financien. Nederlanders in Oekraïne worden opgeroepen het land te verlaten 'als dit veilig kan', meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken in een aangepast reisadvies voor het land. Het advies is gebaseerd op de recente ontwikkelingen in Oekraïne, dat wordt aangevallen door Rusland.
,,In verschillende steden gaat het luchtalarm af en worden explosies gemeld. Het luchtruim is gesloten. De Nederlandse ambassade volgt de situatie op de voet."
De geadviseerde evacuaties moeten Nederlanders wel zelf regelen, want van een evacuatie door de Nederlandse overheid is geen sprake. Nederlanders die niet weg kunnen, wordt geadviseerd een veilige plaats te zoeken. Het ministerie wijst erop dat er een steunpunt is in Lviv, waar noodhulp kan worden gegeven aan Nederlanders en hun 'kerngezin'. Een contactcentrum is 24 uur per dag bereikbaar.
Polen brengt zijn leger in de hoogste staat van paraatheid na de Russische inval in buurland Oekraïne. Alle militairen worden naar de kazernes geroepen en alle verloven zijn ingetrokken, melden Poolse media. In de grensplaats Medyka, ongeveer 80 kilometer ten westen van Lviv, klinkt het luchtalarm.
Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra reageerde op de oorlog die is begonnen tussen Rusland en Oekraïne.
President Gitanas Nauseda van Litouwen heeft het parlement gevraagd de noodtoestand uit te roepen in het land. Hij reageert daarmee op de Russische inval in het bevriende Oekraïne. Samen met andere Baltische staten en Polen heeft Litouwen een beroep gedaan op artikel 4 van de Navo, waarin staat dat de lidstaten overleg zullen voeren als een van hen zich bedreigd voelt in zijn 'territoriale integriteit, politieke onafhankelijkheid of veiligheid'. De ambassadeurs van de Navo-landen zijn donderdagochtend in spoedberaad bijeen.
'Alleen een verenigde en krachtige reactie van het democratische Westen kan Rusland tegenhouden', zegt Nauseda op Twitter. Volgens hem kan de toekomst van heel Europa afhangen van 'hoe we de komende uren en dagen reageren'. Nauseda zegt dat de aanval op Oekraïne 'miljoenen onschuldige mensen in gevaar brengt en de fundamenten van de internationale orde ondermijnt'.
Litouwen grenst niet direct aan Rusland, maar wel aan de Russische exclave Kaliningrad.
© EPA — Gitanas Nauseda. Oekraïense autoriteiten maken melding van Russische tanks en andere pantservoertuigen in verschillende delen van het land. Gepantserde voertuigen worden onder meer gezien in de afvallige regio Loehansk. Oekraïense grensautoriteiten zagen al Russische grondtroepen in Loehansk, Charkov en Tsjernichiv.
De adviseur van de Oekraïense president zegt dat het leger hard vecht tegen de invasiemacht. President Volodymyr Zelensky heeft het leger bevolen 'maximale verliezen toe te brengen'. Oekraïne is zeven militairen verloren aan Russische bombardementen. Vijftien militairen zouden tot nu toe gewond zijn en negentien worden vermist.
Terwijl Russische troepen Oekraïne binnengaan, wordt het land ook met artillerie en andere zware wapens bestookt vanaf het Oekraïense schiereiland de Krim en buurland Belarus. Luchtaanvallen hebben volgens Rusland de Oekraïense luchtverdediging en luchtmacht uitgeschakeld.
© AFP De Finse president Sauli Niinisto heeft geschokt gereageerd op het Russische militaire ingrijpen in Oekraïne. ,,Ondanks de voortekenen was het deze morgen een grote schok en ons medeleven gaat uit naar het Oekraïense volk", aldus de president.
Hij zei ook dat het begrijpelijk is dat er Finnen zijn die meteen tot het Navo-bondgenootschap willen toetreden, maar dat is volgens de president een onwerkelijk plan en nu niet aan de orde.
© via REUTERS — Sauli Niinisto De Nederlandse ambassade in de Oekraïense stad Lviv blijft open, zegt buitenlandminister Wopke Hoekstra. Wel roept hij Nederlanders in Oekraïne op weg te gaan, mits dat veilig kan. De ambassade werd eerder verplaatst vanuit de hoofdstad Kiev vanwege de Russische dreiging.
© ANP — Wopke Hoekstra, minister van Buitenlandse Zaken Bij de Russische aanval op Oekraïne zijn geen militairen uit Belarus betrokken, zegt de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko. Rusland heeft naar schatting 30.000 militairen in het land vanwege gezamenlijke oefeningen. Onlangs werd bekend dat hun verblijf in Belarus is verlengd.
De Oekraïense grenswacht heeft gemeld dat Russische troepen vanuit meerdere kanten zijn binnengevallen, ook vanuit Belarus. Loekasjenko maakt duidelijk dat zijn land daar niet direct bij is betrokken.
© videostill — Aleksandr Loekasjenko Moldavië zal de noodtoestand uitroepen vanwege de Russische inval in buurland Oekraïne. Het land is bereid om tienduizenden vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen, zei de Moldavische president Maia Sandu donderdag.
Moldavië is net als Oekraïne een voormalige Sovjet-republiek. Het land heeft ook, net als Oekraïne, een afvallige pro-Russische regio. Dit is Transnistrië. Die streek, ongeveer zo groot als Noord-Holland, is feitelijk zo goed als onafhankelijk maar wordt door niemand erkend. Transnistrië grenst aan Oekraïne. In de regio is een onbekend aantal Russische militairen gestationeerd, tot ongenoegen van de regering van Moldavië. Oekraïne zei vorige week dat de Russische militairen in Transnistrië betrokken zouden kunnen worden bij een aanval op Oekraïne.
Het Russische ministerie van Defensie liet donderdag via persbureau Interfax weten dat zijn militairen in Transnistrië een 'antiterreuroefening' houden.
© EPA — Maia Sandu Rutte voert rond 10.00 uur overleg met een aantal leden van het kabinet. Daarna komt hij met een nieuw statement. Later vandaag vertrekt hij naar Brussel voor overleg met de andere Europese leiders.
© Videostill In Nederland wonende Oekraïners voelen zich 'angstig en zijn soms zelfs in paniek' door de aanval van Rusland op Oekraïne, zegt een woordvoerder van de stichting Oekraïners in Nederland. Volgens hem willen Oekraïners donderdag in Nederland de straat op om te demonstreren, maar hoe dat er precies uit gaat zien is nog niet zeker.
De aanval komt als een grote schok, zegt hij. ,,Het is angstaanjagend. Niemand had verwacht dat het zo snel zo zou escaleren."
De stichting Oekraïners in Nederland helpt Oekraïners onder meer met integreren. Ook zamelt de stichting geld in, waar het onder andere scholen in het land mee steunt.
China ziet in de militaire acties van Rusland in Oekraïne geen invasie, aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Maar China houdt de situatie heel scherp in de gaten. De volksrepubliek heeft via de staatsmedia opgeroepen tot hervatting van de diplomatie in het conflict over Oekraïne. ,,De deur naar een vreedzame oplossing is nog niet helemaal dicht en mag ook nooit gesloten worden", vindt Peking.
De Chinese VN-ambassadeur heeft in New York beklemtoond dat de situatie niet nog verder uit de hand mag lopen en dat zijn land daarom doorgaat gesprekken te voeren met de betrokken partijen. China noemt de toestand in Oekraïne kritiek en is bezorgd over het lot van landgenoten in dat land. Die worden aangeraden Chinese vlaggen toonbaar mee te nemen als ze de deur uitgaan.
Het Russische leger is vanochtend vroeg begonnen met de oorlog tegen Oekraïne. Vanuit de Krim, Belarus en Rusland is de aanval ingezet. Rusland-correspondent Joost Bosman is momenteel in Kiev.
De reactie van de EU en de rest van de wereld op de Russische inval in Oekraïne zal 'heel stevig' zijn. Dat zei premier Mark Rutte kort voor een ingelast spoedoverleg van het kabinet over Oekraïne.
© ANP — Premier Mark Rutte Oekraïense troepen verlaten hun posities in groten getale en leggen hun wapens neer. Dat heeft het Russische ministerie van Defensie donderdag meegedeeld.
,,Op basis van inlichtingen verlaten Oekraïense militairen hun posities in groten getale en leggen ze de wapens neer", klinkt het. ,,Er worden geen aanvallen uitgevoerd op de posities waar de Oekraïense troepen zich hebben overgegeven."
Volgens het ministerie worden 'precisiewapens' gebruikt om militaire locaties, luchtafweer en luchtmachtbasissen onschadelijk te maken.
Oekraïners proberen enkele uren na de Russische invasie Kiev te ontvluchten. Volgens onbevestigde berichten is de hoofdstad van het land doelwit geweest van luchtaanvallen
Polen en een aantal andere Navo-landen hebben het bondgenootschap gevraagd de procedure in werking te zetten voor wanneer een lidstaat zich bedreigd voelt. Als dat zogeheten artikel 4 wordt ingeschakeld buigt de Navo zich met spoed over dreigend gevaar en kunnen lidstaten elkaar hulp toezeggen met bijvoorbeeld inlichtingen. De ambassadeurs van de Navo-landen zijn donderdagochtend in spoedberaad bijeen.
Stichting Breath, die verschillende huizen heeft in Oekraïne waar gastouders straatkinderen opvangen, noemt de aanval van Rusland op Oekraïne 'verschrikkelijk'. ,,Het kippenvel staat op mijn armen", zegt voorzitter Nico de Borst. Eerder bereidde de stichting een evacuatie van kinderen, gastouders en medewerkers in het land voor, maar daarvoor is het nu te laat, zegt De Borst.
,,In het hele land worden militaire doelen gebombardeerd, we weten niet welke kant we op moeten", aldus de voorzitter. ,,Het is te gevaarlijk." In een van de huizen zijn de ramen gesneuveld. Het huis staat vlakbij een militaire basis die gebombardeerd is.
In het Oekraïense Kharkiv zijn bij zonsopgang verschillende explosies gemeld in de stad. Buurtbewoners verklaren hoe ze wakker werden door de schoten. Sasha, een jonge Oekraïense vrouw, kan het maar moeilijk geloven: ,,Ik besefte plots dat de schoten geen vuurwerk, maar explosies waren.”
Rusland heeft de commerciële scheepvaart in de Zee van Azov stilgelegd. De binnenzee is met een zeestraat verbonden met de Zwarte Zee en de noordelijke oever is Oekraïens. De Russische autoriteiten hebben bevestigd dat commerciële scheepvaart in de Azov-zee voorlopig niet is toegestaan.
Oekraïne heeft Turkije gevraagd de zeestraat tussen de Zwarte Zee en de Middellandse Zee, de Bosporus en de Dardanellen, te sluiten voor Russische schepen. De Oekraïense ambassadeur in Ankara heeft ook aangedrongen op andere Turkse sancties tegen Rusland. Turkije vindt de Russische acties tegen Oekraïne onaanvaardbaar, maar heeft zich vooralsnog tegen sancties gekeerd.
Turkije is een van de drie Navo-lidstaten aan de Zwarte Zee. De andere twee zijn Bulgarije en Roemenië.
Er moeten snel nieuwe strafmaatregelen worden genomen tegen Rusland, vinden kabinet en Tweede Kamer. De meest betrokken ministers komen donderdagochtend voor spoedoverleg bijeen op het ministerie van Algemene Zaken.
Door Russische bombardementen in Oekraïne zijn minstens zeven soldaten om het leven gekomen. Dat meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken. Vijftien anderen raakten gewond, 19 soldaten zijn nog vermist.
Het ministerie meldt ook dat een brug over de rivier Inhulez in het zuiden van Oekraïne is ingestort.
CNN meldde eerder op basis van een bron bij het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken dat er honderden slachtoffers zijn gevallen.
Oekraïne ziet de Russische inval als bedreiging voor zowel Oekraïense burgers als voor alle inwoners van Europa. Ook de toekomst van de wereld staat volgens het land op het spel. Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt van een poging het land te vernietigen. Het ministerie zegt in een verklaring dat 'alleen gezamenlijke en cruciale handelingen Vladimir Poetins agressie tegen Oekraïne kunnen stoppen'.
Oekraïne zegt zich te gaan verdedigen en dat 'de strijdlust van ons leger hoog is'. Onze verdedigers zullen Oekraïense grond beschermen met alles wat ze hebben'. In de verklaring vraagt de regering om nieuwe sancties en om de levering van wapens en militaire uitrusting. Russische troepen vallen volgens het bericht 'vreedzame steden aan vanuit verschillende richtingen'.
Het ministerie spreekt van 'een oorlogsdaad' en een 'aanval op de soevereiniteit en integriteit van Oekraïne'.
Beelden van bewakingscamera's tonen hoe Russische troepen via de Krim Oekraïne binnenrijden.
Bob Deen, Oost-Europa-expert van instituut Clingendael, zegt in het NOS Journaal, dat hij 'met afgrijzen' naar de tv-beelden kijkt. ,,Want we hadden natuurlijk allemaal gedacht dat het in principe beperkt zou blijven tot het oosten en nu zien we dat Rusland veel verder gaat. En gaat proberen om Oekraïne militair op de knieën te dwingen door grootschalige aanvallen te plegen op Oekraïens grondgebied."
Het is volgens Deen nu de vraag of de Russische president Vladimir Poetin echt gaat proberen hele stukken Oekraïens land te bezetten of dat hij alleen probeert het leger te raken door strategische plekken te bezetten. Volgens Deen gaat het Poetin zeker lukken om enorme schade toe te brengen aan de krijgsmacht van Oekraïne en zo de verdediging te verzwakken.
© Videostill — Bob Deen is coördinator van het Rusland en Oost Europa-centrum aan het Clingendael Instituut De Russische separatisten in het oosten van Oekraïne hebben naar eigen zeggen de controle overgenomen van twee kleine steden. Het gaat om Stanyztsia Loehanska en Shchastia. De troepen hebben vervolgens de rivier Siverskyj Donez overgestoken, die tot voor kort de frontlinie vormde.
De autoriteiten in Kiev bevestigen eveneens de opmars van de pro-Russische troepen naar het door de Oekraïense regeringstroepen gecontroleerde gebied.
Het Russische leger is verder opgerukt in de richting van de steden Milowe en Horodyshche, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken in de hoofdstad Kiev. Bovendien werden munitiedepots in de westelijke Oekraïense regio Khmelnytskyi en in de zuidoostelijke Oekraïense regio Dnipropetrovsk aangevallen met raketten.
In de West-Oekraïense stad Luzk werd een televisietoren vernield. Daarnaast zouden kazernes van de Oekraïense strijdkrachten zijn aangevallen in de westelijke Oekraïense regio Vinnytsia en in de buurt van de hoofdstad Kiev.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de inwoners van zijn land via een videoboodschap op Twitter gevraagd om kalm te blijven.
Premier Fumio Kishida zei donderdag dat Japan de eenzijdige acties van Rusland krachtig veroordeelt, naar aanleiding van berichten dat Russische troepen raketten hadden afgevuurd op verschillende Oekraïense steden. Kishida zei verder dat hij de Japanse autoriteiten heeft opgedragen al het mogelijke te doen om de veiligheid van Japanse staatsburgers in Oekraïne te waarborgen.
De Russische president Vladimir Poetin is verantwoordelijk voor het terugbrengen van de oorlog in Europa, zegt Ursula von der Leyen. ,,Het doel van Rusland is niet alleen Donbas, niet alleen Oekraïne. Het doel is de stabiliteit in Europa en de op regels gebaseerde internationale orde."
,,Wat we zien is een ongeëvenaarde daad van agressie van het Russische leiderschap tegen een soeverein, onafhankelijk land. Opnieuw, in het centrum van Europa, sterven onschuldige vrouwen, mannen en kinderen of vrezen zij voor hun leven. In deze donkere tijd staat de Europese Unie achter Oekraïne en zijn volk".
De Europese Unie zal de toegang van Russische banken tot de Europese financiële markten bevriezen, zegt de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Ook zal de EU op alle manieren voorkomen dat Rusland technologie krijgt om het land verder te moderniseren. ,,Onze straf voor de Russische inval in Oekraïne zullen zo zijn samengesteld dat Rusland financieel en economisch zwaar zal boeten", aldus de Duitse.
Het pakket sancties dat de EU voorbereidt is bedoeld om 'de Russische economie te verzwakken', verklaart Von der Leyen.
De regeringsleiders van de EU-landen komen later donderdag in Brussel bijeen voor een ingelaste top over de Russische inval. Dan bespreken premier Mark Rutte en zijn collega's de aanvullende strafmaatregelen. Woensdag ging al een reeks sancties in tegen regeringsleden, militaire bevelhebbers en Kremlin-spreekbuizen voor hun rol in de erkenning en bezetting van afvallige Oekraïense regio's.
De Russische aanval op Oekraïne heeft grote gevolgen voor de gasprijs. Die schoot vanochtend met ruim 30 procent omhoog op de toonaangevende Amsterdamse beurs. Ook de grondprijzen stegen aanzienlijk. Lees hier het complete verhaal.
Oost-Europese landen die grenzen aan Oekraïne hebben de aanval van Rusland op hun buurland veroordeeld. ,,Een brute, niet-uitgelokte en onrechtvaardige Russische aanval", aldus president Andrzej Duda van Polen op Twitter. ,,Een zeer ernstige schending van het internationaal recht, van soevereiniteit en integriteit", stelt de Roemeense president Klaus Johannis.
Premier Eduard Heger van Slowakije zei op Twitter: ,,In tijden waarin de democratische wereld in vrede wil leven, wil Rusland oorlog. We zijn klaar en zullen verenigd optreden."
De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken zei donderdag dat oorlog het ergste scenario is. Op zijn officiële Facebookpagina stelde hij: ,,De taak is nu, net als altijd, om de veiligheid van het Hongaarse volk te garanderen."
Een woordvoerder van de Poolse regering zei tegen persbureau Reuters dat dit hét moment is om de oostelijke flank van de Navo te versterken. ,,We verwachten dat dergelijke beslissingen zullen worden genomen."
Door Russische bombardementen op Oekraïne zijn minstens zeven mensen gedood en zeker negen mensen gewond geraakt, zeggen de autoriteiten in Kiev. Het is de eerste bevestiging dat er doden zijn gevallen. CNN meldde eerder op basis van een bron bij het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken dat er honderden slachtoffers zijn gevallen.
De Franse president Emmanuel Macron roept Rusland op zijn militaire actie in Oekraïne direct te beëindigen. Hij veroordeelt het besluit van Moskou een oorlog te beginnen krachtig.
Macron heeft de afgelopen weken vaak gesproken met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin in een poging de spanningen te verminderen. Hij zegt met bondgenoten te werken aan pogingen de oorlog te stoppen.
© REUTERS — Emmanuel Macron Pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne hebben naar eigen zeggen het dorp Sjastia en de plaats Stanitsia Loehanska veroverd op Oekraïense eenheden en milities. De twee plaatsen liggen vlak ten noorden van de provinciehoofdstad Loehansk die ook de hoofdstad is van een door separatisten uitgeroepen onafhankelijke republiek.
Rusland erkende de volksrepubliek Loehansk en de volksrepubliek Donetsk maandag. Volgens het Kremlin is dat ter bescherming van de bevolking onder wie ook veel Russen. Donderdag heeft Rusland Oekraïne aangevallen. Kiev zou het vredesproces dat in 2014 begon voor het oosten van Oekraïne hebben gesaboteerd, claimt Rusland.
De Russische president Vladimir Poetin heeft zijn Belarussische ambtgenoot en bondgenoot Alexander Loekasjenko in de nacht van woensdag op donderdag telefonisch gecontacteerd en hem meegedeeld dat hij een militaire operatie in Oekraïne zou starten, aldus het Belarussische presidentschap. Loekasjenko heeft intussen zijn legerleiding bijeengeroepen.
,,Om ongeveer 05.00 uur (03.00 uur Nederlandse tijd) vandaag vond een telefoongesprek plaats tussen de president van Belarus en de president van Rusland. Tijdens het gesprek heeft Vladimir Poetin zijn collega ingelicht over de situatie aan de grens met Oekraïne en in Donbass," aldus het presidentschap in een verklaring.
Het Kremlin heeft geen informatie over het telefoongesprek vrijgegeven.
© epa — Alexander Loekasjenko ,,Dit is een megagrote militaire operatie, met grote politieke consequenties", zegt Mart de Kruif, oud-commandant Landstrijdkrachten, bij Goedemorgen Nederland.
,,We zien de inleidende fase van een grote operatie, waarbij luchtwapens en kruisraketten over lange afstand worden ingezet, om militaire doelen zoals luchthavens en commandocentrales aan te vallen."
Volgens De Kruif tonen de beelden dat nu wordt ingezet op 'de zogenaamde softening van het Oekraïense leger. Je zult zien dat belangrijke doelen als commandocentrales, voorraden, luchthavens worden aangevallen. Maar er zal ook op de grond gevochten gaan worden'.
Ook zegt De Kruif in het tv-programma: ,,Dit is niet alleen de Donbas-regio, dit is heel Oekraïne, dat is wel duidelijk."
© Hollandse Hoogte / ANP — Mart de Kruif Een Nederlands echtpaar maakt aanstalten om te vertrekken uit de Oekraïense hoofdstad Kiev naar aanleiding van de Russische invasie. ,,Ik werd in Odessa wakker van enorme knallen en mijn echtgenoot zag een vuurbal in Kiev. We maken ons ernstig zorgen om onze veiligheid”, vertelt ondernemer Dirck Smits van Oyen tegen deze site. Lees hier het complete verhaal.
Beeld van raketaanval op luchthaven Ivano-Frankivsk in westen van Oekraïne
De wereld moet de Russische president Vladimir Poetin ‘tot vrede dwingen’, zegt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op Twitter. Hij vraagt andere landen onmiddellijk sancties tegen Rusland in te stellen. Lees hier het complete verhaal.
© AP — Volodymyr Zelensky. Duizenden inwoners proberen de Oekraïense hoofdstad Kiev te ontvluchten. Het verkeer in een groot deel van de stad is vast komen te staan. Op sociale media zijn beelden te zien van lange files. Lees hier het complete verhaal.
Rusland stelt dat de Oekraïense luchtverdediging en luchtmacht zijn uitgeschakeld bij de aanvallen die Rusland donderdag is begonnen. Het voornaamste doel op de grond lijkt vooralsnog te zijn Oost-Oekraïne in handen te krijgen. In de oostelijke provincie Loehansk rukken Russische militairen op. Ooggetuigen spreken van tal van gesneuvelde Oekraïense militairen.
De Oekraïense generale staf maakt melding van beschietingen in het oosten en bombardementen van meerdere vliegvelden in heel het land. Berichten over Russische aanvallen op Odessa zijn volgens de staf onjuist: 'de situatie in Odessa is onder controle'. Er zouden in Oost-Oekraïne vijf Russische vliegtuigen en een helikopter zijn neergehaald, maar Moskou spreekt dat tegen.
© Videostill Door de Russische inval in Oekraïne zijn inmiddels honderden slachtoffers gevallen, meldt CNN op basis van een bron bij het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken. Een verslaggever van de Amerikaanse nieuwszender zei vanuit Kiev dat onbekend is of het gaat om doden of om gewonden. De slachtoffers zouden in diverse delen van het land zijn gevallen. Het bericht is nog niet bevestigd via officiële kanalen of andere media.
Op de drempel van de Grote Vaderlandse Oorlog heeft de USSR de fout gemaakt om een potentieel oorlogszuchtige partij te willen behagen, zo'n fout zal zich niet voor de tweede keer in de Russische geschiedenis voordoen, verklaarde de Russische president Vladimir Poetin.
,,We zijn ons er terdege van bewust hoe de Sovjet-Unie in 1940 en begin 1941 van vorige eeuw het begin van de oorlog trachtte te voorkomen of tenminste uit te stellen. Door een potentiële agressor niet tot het uiterste te willen provoceren, liet de Sovjet-Unie na om de meest voor de hand liggende acties uit te voeren teneinde de onvermijdelijke aanval af te weren", aldus Poetin.
© videostill De Europese Unie komt met nieuwe zware sancties voor Rusland. Die zullen 'enorme en ernstige gevolgen hebben' voor het land, kondigen de voorzitters van de Europese Commissie en de raad van regeringsleiders van de EU-landen aan.
Het luchtalarm klinkt donderdagochtend (lokale tijd) in de Oekraïense stad Lviv, in het westen van het land. Naar deze stad verhuisden verschillende Westerse landen eerder deze maand hun ambassades. Persbureau AFP meldt dat er niet direct berichten zijn over explosies of beschietingen.
Eerder vanochtend klonk het luchtalarm al in hoofdstad Kiev. Daar trokken inwoners naar de schuilkelders.
Vliegmaatschappijen moeten Oekraïne mijden, waarschuwt de Europese toezichthouder op de luchtvaart. Binnen 185 kilometer van de grenzen met Belarus en Rusland moet ook 'uiterste voorzichtigheid' worden betracht nu Russische troepen de aanval op Oekraïne hebben ingezet, raadt het EU-agentschap voor Luchtvaartveiligheid aan.
Oekraïne sloot eerder in de nacht van woensdag op donderdag al zijn luchtruim vanwege 'een potentieel gevaar voor de burgerluchtvaart'. Verschillende vliegtuigen die onderweg waren naar onder meer de hoofdstad Kiev, zijn omgeleid naar luchthavens in naburige landen.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz noemt de aanval die Rusland in de nacht van woensdag op donderdag geopend heeft op Oekraïne een 'schaamteloze schending van het internationaal recht'. Hij spreekt van een 'donkere dag' voor heel Europa.
'Duitsland veroordeelt in de sterkst mogelijke bewoordingen deze gewetenloze daad', schrijft Scholz over de actie van de Russische president Vladimir Poetin. 'Onze solidariteit gaat uit naar Oekraïne en het Oekraïense volk.'
Scholz spreekt van een 'verschrikkelijke dag voor Oekraïne'. Hij dringt er bij Moskou op aan de militaire operatie 'onmiddellijk' te staken.
© REUTERS — Olaf Scholz Nederland ‘veroordeelt de Russische aanval op Oekraïne ten scherpste', zegt premier Mark Rutte. Lees hier alle Nederlandse politieke reacties.
De aanval op Oekraïne wordt volgens Oekraïne niet alleen vanuit Rusland uitgevoerd. Ook vanuit het Oekraïense schiereiland de Krim en buurland Belarus wordt het land aangevallen door Russische troepen.
Het Oekraïense ministerie dat gaat over de grensbewaking meldt dat personeel aan de landsgrenzen door Russische troepen beschoten wordt met artillerie, zware wapens en handwapens.
Vertegenwoordigers van de dertig Navo-staten komen donderdagochtend in spoedzitting bijeen om de Russische aanval op Oekraïne te bespreken. De vergadering van de Noord-Atlantische Raad zou om 8.30 uur starten in Brussel, heeft een Britse vertegenwoordiger gemeld.
Volgens bronnen bij de Navo zou de Russische aanval zich niet alleen richten op Oost-Oekraïne.
Het conflict dat door Rusland werd veroorzaakt 'moet nu stoppen'. Dat heeft de secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres donderdagochtend gezegd in een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad.
,,President Poetin, in naam van de mensheid, breng uw troepen terug naar Rusland", aldus Guterres, die duidelijk aangedaan was door de gebeurtenissen. ,,Dit is het droevigste moment uit mijn mandaat als secretaris-generaal van de Verenigde Naties", zei hij.
De Veiligheidsraad was bezig toen president Vladimir Poetin in een onverwachte toespraak een militaire operatie in Oekraïne aankondigde.
De Canadese premier Trudeau heeft op Twitter de aanval van Rusland 'in de strengst mogelijke bewoordingen' veroordeeld. De acties 'zijn een duidelijke verdere overtreding van Oekraïnes soevereiniteit en territoriale integriteit'.
Canada roept Rusland verder op onmiddellijk te stoppen met alle vijandelijke en provocatieve acties tegen Oekraïne. Trudeau kondigt ook aan met de G7-landen bijeen te komen om zich op een reactie te bezinnen. Dit overleg stond al gepland. ,,Deze roekeloze en gevaarlijke activiteiten zullen niet onbestraft blijven."
© REUTERS — Trudeau In de Oekraïense hoofdstad Kiev klinkt het luchtalarm, meldt persbureau AFP. Volgens journalisten van CNN ging het luchtalarm er rond 07.00 uur lokale tijd donderdagochtend af, er werden vooralsnog geen raketten waargenomen. Lokale media melden wel dat inwoners van de stad al naar de schuilkelders trekken. Tegelijkertijd klinken er explosies in verschillende steden in Oekraïne.
Het gaat naast Kiev onder meer om de steden Charkov, Odessa en Kramatorsk. Op beelden op sociale media is te zien hoe zwarte rookpluimen opstijgen. Dit zou onder meer het geval zijn bij het militaire vliegveld van Charkov, de op één na grootste stad van Oekraïne in het noorden van het land.
In de kustplaatsen Marioepol en Odessa zijn niet alleen explosies waargenomen, maar volgens persbureau Interfax ook Russische troepen gesignaleerd.
Pro-Russische separatisten in de regio Donetsk in het oosten van Oekraïne hebben naar verluidt grootscheepse bombardementen uitgevoerd op het Oekraïense regeringsleger. Dat meldt het Russische persbureau Interfax op basis van een woordvoerder van de rebellen.
Ook zouden volgens Interfax de separatisten in de naastgelegen regio Loehansk onder andere een offensief zijn begonnen bij de plaats Sjchastia, die in handen is van de Oekraïense regering.
De Europese Unie zal Rusland verantwoordelijk houden voor de 'ongerechtvaardigde aanval' op Oekraïne. De unie veroordeelt die 'krachtig', zeggen de voorzitters van de Europese Commissie, de raad van regeringsleiders van de EU-landen en de voorzitter van het Europees Parlement.
,,Ik ben geschokt door de gruwelijke gebeurtenissen in Oekraïne en ik heb met president Zelenski gesproken om de volgende stappen te bespreken." Dat zei premier Boris Johnson van het Verenigd Koninkrijk in reactie op de gebeurtenissen in Oekraïne.
Volgens Johnson heeft de Russische president Poetin 'een pad van bloedvergieten en vernietiging gekozen door deze niet-uitgelokte aanval op Oekraïne te lanceren. Het VK en onze bondgenoten zullen resoluut reageren'.
Donderdag lanceerde Rusland een grootscheepse aanval op buurland Oekraïne.
© AFP In deze steden worden explosies gemeld
De Russische aanval op Oekraïne is 'ongerechtvaardigd' en we zullen het Kremlin daarvoor verantwoordelijk houden, zegt de voorzitter van de Europese Commissie. De commissie 'veroordeelt de aanval krachtig'.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen spreekt haar medeleven uit met de Oekraïners 'in deze donkere uren. Onze gedachten zijn bij Oekraïne en de onschuldige vrouwen, mannen en kinderen die voor deze onuitgelokte aanval staan en vrezen voor hun leven', twittert ze.
© EPA — Ursula von der Leyen Rusland heeft de aanval op Oekraïne ingezet. In meerdere Oekraïense steden, waaronder hoofdstad Kiev, zijn explosies gehoord. Volg hier het complete verhaal.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky kondigde donderdagochtend vroeg in een toespraak aan zijn volk de staat van beleg aan. Dat deed hij nadat Rusland in de nacht van woensdag op donderdag een grootschalige aanval begon.
Volgens Zelenski zijn 'in veel Oekraïense steden explosies gehoord'. Militaire infrastructuur wordt momenteel getroffen door raketaanvallen, stelt hij. Ook de Oekraïense grensbewaking wordt aangevallen. De president adviseert inwoners van zijn land zoveel mogelijk thuis te blijven.
Zelenski heeft contact gehad met de Amerikaanse president Joe Biden na de aankondiging van de aanval door de Russische president Vladimir Poetin. In een verklaring zegt de Oekraïense president 'sterk en klaar voor alles' te zijn. "Wij zullen winnen", voegde hij daaraan toe.
Vladimir Poetin is volgens Dmytro Kuleba, de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, 'een volledige oorlog tegen ons begonnen'. Rusland voert volgens de minister momenteel aanvallen uit op 'vredige steden' in Oekraïne.
De Oekraïense ambassadeur bij de Verenigde Naties Sergei Kislitsia heeft tijdens de spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad, die gaande was op het moment dat de aanval in de nacht van woensdag op donderdag begon, gevraagd aan de Russische gezant Vasili Nebenzjaom om 'een einde te maken aan de oorlog'.
De Oekraïense ambassadeur heeft de VN tijdens de spoedzitting ook gevraagd 'al het mogelijke te doen om deze oorlog te stoppen'. Voordat de vergadering gesloten werd, richtte de Oekraïense ambassadeur zich nog eenmaal tot de Russische gezant. ,,Er is geen vagevuur voor oorlogsmisdadigers. Zij gaan regelrecht naar de hel, ambassadeur", stelde hij.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de staat van beleg aangekondigd naar aanleiding van het arriveren van Russische troepen in zijn land.
Russische troepen zijn volgens het Russische persbureau Interfax in de nacht van woensdag op donderdag gearriveerd in de Oekraïense kustplaatsen Marioepol en Odessa. Eerder klonken in het gebied explosies.
Ook op veel andere plekken in Oekraïne klinken intussen explosies en beschietingen. Volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken is Rusland begonnen met een 'grootschalige invasie'. Momenteel wordt onder meer de internationale luchthaven van de hoofdstad Kiev geëvacueerd.
De Europese luchtvaartautoriteit EASA waarschuwt passagiersvliegtuigen om niet in de buurt van Oekraïne te komen. De Oekraïense grens is nu een 'actieve conflictzone' en een gebied met een 'hoog risico' aldus EASA. Piloten worden opgeroepen een flinke buffer aan te houden als zij rondom Oekraïne heen vliegen.
Nederland 'veroordeelt de Russische aanval op Oekraïne ten scherpste', zegt premier Mark Rutte. 'Onze gedachten zijn bij het Oekraïense volk', nu Rusland de aanval heeft ingezet, aldus Rutte.
De premier en de meest betrokken ministers komen op donderdagochtend bij elkaar voor spoedoverleg.
Secretaris-generaal Antonio Guterres van de Verenigde Naties heeft de Russische president Vladimir Poetin opgeroepen om de inval te staken. Guterres, die zijn post sinds 2017 bekleedt, noemt de Russische militaire operatie in Oekraïne 'het droevigste moment van mijn ambtstermijn'.
De wereld zal Rusland afrekenen op de aanval die het land heeft ingezet op Oekraïne, zegt de Amerikaanse president Joe Biden. Hij spreekt van een voorgekookte oorlog, die niet is uitgelokt en ongerechtvaardigd is.
De aanval op Oekraïne die Rusland in de nacht van woensdag op donderdag lijkt te zijn begonnen 'zal rampzalig verlies van levens en menselijk leed brengen', vreest Biden. Daarvoor is volgens hem 'alleen Rusland verantwoordelijk'.
De VS en hun bondgenoten zullen de 'nodeloze agressie' donderdag beantwoorden, kondigt Biden aan. Dan zal hij 'verdere consequenties' voor Rusland bekendmaken.
Vladimir Poetin is volgens Dmytro Kuleba, de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, 'een volledige oorlog tegen ons begonnen'. Rusland voert volgens de minister momenteel aanvallen uit op 'vreedzame steden' in Oekraïne.
De Oekraïense ambassadeur bij de Verenigde Naties Sergei Kislitsia heeft tijdens de spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad, die gaande was op het moment dat de aanval in de nacht van woensdag op donderdag begon, gevraagd aan de Russische gezant om 'een einde te maken aan de oorlog'.
Het luchtruim boven Oekraïne is gesloten. De Oekraïense luchtvaartautoriteit besloot in de nacht van woensdag op donderdag het luchtruim te sluiten vanwege 'een potentieel gevaar voor de burgerluchtvaart'.
De aankondiging kwam vrijwel tegelijkertijd met de ongeplande tv-toespraak van de Russische president Vladimir Poetin, waarin hij militaire actie in Oekraïne aankondigde.
Verschillende vliegtuigen die onderweg waren naar onder meer de hoofdstad Kiev, zijn omgeleid naar luchthavens in naburige landen.
In meerdere Oekraïense steden, waaronder hoofdstad Kiev, zijn explosies gehoord in de nacht van woensdag op donderdag.
Journalisten van CNN melden net als getuigen van persbureau Reuters dat er nabij Kiev explosies zijn gehoord. Volgens de getuigen gaat het om 'geluiden die klinken als het afvuren van artillerie'.
CNN-journalisten horen ook in Charkov, de op één na grootste stad van Oekraïne in het noordoosten van het land, voortdurend explosies.
Een anonieme medewerker van de Navo vertelt aan persbureau Reuters dat 'het erop lijkt dat de Russische invasie in Oekraïne begonnen is'.
De Russische president Vladimir Poetin geeft een onaangekondigde toespraak op Russische staatstelevisie op hetzelfde moment dat de VN-Veiligheidsraad bijeen is in een spoedzitting. Daarin kondigt hij een militaire operatie aan in Oekraïne.
Poetin zegt volgens het Russische persbureau Interfax 'een speciale militaire operatie' uit te willen voeren in de Oekraïense Donbas-regio die Moskou als onafhankelijk heeft erkend. Hij roept Oekraïense militairen op 'hun wapens neer te leggen' maar zegt ook 'geen Oekraïens grondgebied te willen bezetten'.
In de toespraak zegt Poetin volgens Interfax ook dat 'Rusland onmiddellijk zal reageren in het geval van buitenlandse bemoeienis'. Ook stelt hij dat 'bloedvergieten voor rekening van het Oekraïense regime komt'.
De toespraak van Poetin begon op precies hetzelfde moment dat de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Linda Thomas-Greenfield Rusland opriep zich terug te trekken.
Rusland heeft een deel van het luchtruim boven de grens met Oekraïne gesloten voor internationaal verkeer. Als reden geeft de Russische luchtvaartautoriteit dat ze 'de veiligheid van burgerluchtvaart wil waarborgen'.
Buitenlandse media, waaronder CNN, melden dat het gaat om een deel van het luchtruim boven het noordoosten van Oekraïne. Ook Europese luchtvaartmaatschappijen zouden zijn geïnformeerd over de maatregel, die geldt tot half mei.
Oekraïne trok eerder deze maand ruim 520 miljoen euro uit om het internationale luchtruim open te houden en ervoor te zorgen dat maatschappijen over het land blijven vliegen.
Lokale media in Oekraïne melden intussen dat op verschillende vliegvelden landingsbanen zijn geblokkeerd in het geval van een mogelijke inval. Het zou gaan om de luchthavens van Charkov, Dnipro en Zaporizja, dit kan echter niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Rusland is klaar voor een inval in Oekraïne, melden Amerikaanse autoriteiten woensdag. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zegt in een interview met NBC News dat 'alles op zijn plaats lijkt te staan'. De 'precieze plaats en tijd' van een inval zijn volgens hem echter nog onduidelijk.
Ook volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie is het Russische leger 'gevechtsklaar'. Woordvoerder van het Pentagon, John Kirby, vertelt aan onder meer The New York Times dat 'ze klaar zijn en elk moment kunnen aanvallen'. Hij waarschuwt daarbij voor 'significante militaire slagkracht'.
Een poging van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky om te bellen met zijn Russische ambtsgenoot Vladimir Poetin is op niets uitgelopen. Het bleef stil aan de andere kant van de lijn, aldus Zelenski, die stelt dat er momenteel bijna 200.000 Russische troepen aan de Oekraïense grenzen staan.
De Oekraïense president vertelde tijdens een toespraak in de nacht van woensdag op donderdag dat er duizenden Russische gevechtsvoertuigen staan opgesteld langs de Oekraïense landsgrenzen. Zelenski richtte zich in zijn toespraak ook tot het Russische volk: 'de kans op een oorlog met Oekraïne hangt ook van jullie af', stelde hij.
Zelenski volgde met de waarschuwing dat Rusland spoedig 'een grote oorlog in Europa' zou kunnen beginnen.
Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft landgenoten in Oekraïne opgeroepen het land onmiddellijk te verlaten. Vanwege de oplopende spanningen is goede consulaire hulp er straks wellicht niet meer mogelijk.
In een verklaring schrijft het ministerie dat de 'Russische troepensamentrekking langs de Oekraïense grenzen, de onafhankelijkheidsverklaring van de separatistische regio's en de afgekondigde noodtoestand voor enorme spanningen zorgen'
Andere landen riepen eerder al hun burgers op Oekraïne onmiddellijk te verlaten, waaronder de VS, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Australië en een aantal EU-landen. Nederlanders kregen ruim een week geleden het advies Oekraïne zo snel mogelijk te verlaten. KLM vliegt sindsdien ook niet meer naar Kiev.
President Volodymyr Zelensky van Oekraïne heeft premier Mark Rutte telefonisch bedankt voor de militaire steun die Nederland aan Oekraïne geeft. Volgens Rutte zal het materieel snel richting Kiev gaan.
Zelenski twitterde dat het gesprek onder meer ging over extra sancties tegen Rusland en hulp tegen cyberaanvallen. Nederland gaat onder meer scherpschuttersgeweren, scherfvesten en radarapparatuur leveren aan Oekraïne. Ook wordt gekeken welke hulp Nederland kan geven tegen cyberaanvallen.
Donderdag is er een ingelaste top van Europese leiders over de Russische escalatie en heeft Rutte overleg met Navo-topman Jens Stoltenberg. Het gesprek met Zelenski was ook bedoeld om 'af te stemmen' in aanloop naar deze bijeenkomsten, twitterde Rutte.
© AFP PHOTO / UKRAINE PRESIDENCY — Eerdere ontmoeting tussen beide leiders op 2 februari 2022. Benfica-speler Roman Yaremchuk toonde vanavond na zijn gelijkmaker tegen Ajax (2-2) het wapen van Oekraïne. De kans is groot dat zijn Portugese club daar een boete voor krijgt van de internationale voetbalbond UEFA.
© EPA / Jose Sena Goulao Oekraïne heeft een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad aangevraagd. Aanleiding hiervoor is een verzoek van de afvallige regio's in het oosten van Oekraïne aan Rusland voor militaire hulp tegen het regeringsleger, meldt buitenlandminister Dmytro Koeleba. De Oekraïense minister omschrijft het verzoek van de pro-Russische separatisten als 'een verdere escalatie van de veiligheidssituatie'.
In het westen van Rusland is op minder dan zestien kilometer van de Oekraïense grens opnieuw nieuwe militaire activiteit waargenomen. Het Amerikaanse bedrijf Maxar Technologies meldt woensdag op basis van satellietbeelden dat het gaat om militaire konvooien en artillerie.
Op de satellietbeelden, die niet door andere media konden worden geverifieerd, zijn op een veld nabij de grens met Oekraïne ook gepantserde voertuigen met zwaar materieel en militaire troepen te zien.
De leiders van de zelfverklaarde republieken Donetsk en Loehansk hebben de Russische president Vladimir Poetin om militaire hulp gevraagd 'bij het afweren van de agressie van Oekraïense strijdkrachten'. Een Kremlin-woordvoerder heeft dat volgens Russische persbureaus bekendgemaakt.
De pro-Russische separatisten doen een beroep op de pas ondertekende 'vriendschapsverdragen' tussen de twee kleine republieken en Rusland. Die geven Moskou de mogelijkheid militair actief te worden in het oosten van Oekraïne. Het is niet duidelijk of Poetin al heeft gereageerd op het verzoek.
Oekraïne heeft de VN-lidstaten gevraagd om hulp tegen de 'agressieve plannen' van Rusland. Buitenlandminister Dmytro Koeleba waarschuwde andere landen dat 'niemand deze crisis kan uitzitten' als de situatie uit de hand loopt.
De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties hield de jaarlijkse bijeenkomst over de strijd in Oost-Oekraïne. De Russische ambassadeur voor de VN, Vasili Nebenzja, verdedigde zijn land door te wijzen op de burgeroorlog. Volgens hem kan Rusland niet niks doen terwijl er in Oost-Oekraïne een 'genocide' gaande is tegen Russisch sprekenden.
De Amerikaanse ambassadeur Linda Thomas-Greenfield zei dat er niet vanaf de zijlijn moet worden toegekeken, maar dat het tijd is om 'samen aan Rusland te laten zien dat het geïsoleerd en alleen staat met zijn agressieve acties'. Volgens Koeleba kan Rusland gedwongen worden zijn plannen op te geven door onder meer 'actieve diplomatie, scherpe politieke boodschappen en zware sancties'.
© EPA / Jason Szenes — De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken - Dmytro Koeleba - vandaag in New York bij de Verenigde Naties. Het Oekraïense parlement heeft woensdagavond ingestemd met het afkondigen van de noodtoestand in het land. Het parlement volgt daarmee het voorstel van de Nationale Veiligheidsraad, die de staat van beleg noodzakelijk acht uit vrees voor een Russische invasie.
In totaal stemden 335 van de 450 parlementariërs in met het voorstel, ruim meer dan de benodigde 226 stemmen. De autoriteiten in het land van meer dan 40 miljoen inwoners krijgen verregaande bevoegdheden, onder meer om de bewegingsvrijheid van mensen indien noodzakelijk in te perken. De noodtoestand gaat donderdag in en geldt vooralsnog voor dertig dagen.
De Verenigde Staten leggen sancties op aan het Russische gaspijpleidingproject Nord Stream 2 die loopt van Rusland naar Duitsland via de Oostzee. President Joe Biden kondigde de maatregelen woensdag aan als vergelding voor de militaire druk van Moskou tegen Oekraïne.
,,Ik heb mijn regering opgedragen sancties op te leggen aan Nord Stream 2 en zijn leidinggevenden", zei Biden in een verklaring. De maatregel volgt op een eerdere beslissing van Duitsland om het controversiële project stop te zetten. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz gaf aan geen certificering te zullen geven voor de ingebruikname van de pijplijn, die al is afgebouwd maar nog op formele goedkeuring van de Duitse overheid wacht.
Berlijn en Parijs hebben woensdagavond twee historische gebouwen verlicht in de kleuren van de Oekraïense vlag. Het gaat om de Brandenburger Tor in het centrum van de Duitse hoofdstad en het stadhuis van Parijs. Met de actie wordt steun aan het Oost-Europese land betuigt.
,,We tonen onze solidariteit met de bevolking van Oekraïne, de vele Berlijners met Oekraïense roots, maar ook met de vele Russen die vrede willen in Rusland en Oekraïne", zei Franziska Giffey, burgemeester van Berlijn. Volgens Parijs toont de gezamenlijk actie onder meer de noodzaak aan van 'de solidariteit en eenheid die Europa moet tonen in het conflict, terwijl oorlog ons continent bedreigt'.
© AFP / Stefanie Loos De Belgische regering heeft besloten militaire hulp naar Oekraïne te sturen, meldt premier Alexander De Croo woensdagavond. Het gaat om onder meer helmen en ander beschermingsmateriaal. De Belgen sturen geen wapens omdat de Belgische Defensie die volgens De Croo zelf nodig heeft om afspraken binnen het Navo-bondgenootschap na te komen.
Onze zuiderburen leveren tevens humanitaire hulp in de vorm van kookapparatuur en hygiënekits voor de bevolking. Militairen en burgers uit Oekraïne die gewond raken, kunnen worden overgebracht naar een militair ziekenhuis in België voor eerste hulp. Daarna worden ze mogelijk in gewone hospitalen verzorgd.
De situatie rond Oekraïne is zeer ernstig, waarschuwde De Croo. ,,Rusland erkent het bestaan van Oekraïne als onafhankelijke staat niet meer. Moskou keert terug naar de logica van voor de Tweede Wereldoorlog, en dan kom je heel snel in een situatie met heel veel bloedvergieten", aldus de minister-president. ,,We moeten er ons bewust van zijn dat het wel eens het somberste scenario kan worden: een massieve inval met een massieve hoeveelheid troepen die de opmars inzetten richting Kiev."
België gaat ook 'op zeer korte termijn meerdere honderden troepen mobiliseren' met capaciteit ter land, ter zee en in de lucht om de Navo-afspraken na te komen, kondigde minister van Defensie Ludivine Dedonder aan.
Nederlandse ondernemers hebben grote zorgen over de dreigende escalatie van het conflict in Oekraïne. Ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zijn onder andere bezorgd voor de paar honderd Nederlandse bedrijven die actief zijn in Oekraïne. Maar ook heeft het conflict mogelijk gevolgen voor de aanvoer van goederen of de prijs van energie.
De organisaties stellen dat de Russische president Vladimir Poetin al diverse keren heeft gehint op verdere stappen in de grensregio. De vraag die bij ondernemers leeft is waar het eindigt en wat de gevolgen zullen zijn bij verdere escalatie. In de regio's waar het nu over gaat, Donetsk en Loehansk, zijn nauwelijks Nederlandse bedrijven actief.
Het door Brussel voorgestelde Europese sanctiepakket kan volgens de organisaties gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de toch al hoge energieprijzen. Ook raakt het mogelijk de import van graan en energieproducten, los van de algehele onzekerheid die het met zich meebrengt. Ook zijn Nederlandse bedrijven bevreesd voor eventuele sancties door Rusland die het handelsverkeer zouden kunnen raken.
Hackers die in dienst van Rusland opereren, hebben een nieuw en gevaarlijk digitaal wapen, dat Cyclops Blink wordt genoemd. Het Britse cybersecuritycentrum (NCSC) en de Amerikaanse overheidsdiensten CISA, NSA en FBI hebben daar voor gewaarschuwd.
Cyclops Blink is sinds juni 2019 actief. De schadelijke software besmet apparaten van WatchGuard die computernetwerken moeten beveiligen, maar kan waarschijnlijk ook worden gebruikt bij andere systemen. De gebruiker zelf kan het doelwit van de hackers zijn, maar het kan ook zijn dat de getroffenen worden gebruikt om anderen aan te vallen.
Als de hackers eenmaal binnengedrongen zijn, is het heel moeilijk om de besmetting ongedaan te maken. ,,Als jouw apparaat besmet is met Cyclops Blink moet je ervan uitgaan dat elk wachtwoord is buitgemaakt. Die wachtwoorden moeten dan vervangen worden.''
Cyclops Blink zou zijn ontwikkeld door een groep staatshackers die verantwoordelijk wordt gehouden voor cyberaanvallen op Oekraïense bedrijven in 2017, waarmee ook onder meer twee containerterminals in de haven van Rotterdam werd platgelegd.
In december 2015 zou deze hackers delen van het Oekraïense elektriciteitsnet hebben platgelegd met een cyberaanval. Honderdduizenden mensen zaten daardoor urenlang zonder stroom.
Verschillende websites van de Oekraïense overheid zijn onbereikbaar of werken beperkt. Volgens Oekraïense media is er sprake van een cyberaanval. De sites van het kabinet, het parlement en het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn onbereikbaar.
Oekraïne krijgt onder meer hulp van Nederland in de strijd tegen cyberaanvallen. Het Cyber Rapid Response Team van de Europese Unie, waar Nederland aan bijdraagt, zal kwetsbaarheden in Oekraïense systemen onderzoeken.
De Europese Unie straft regeringsleden, militaire bevelhebbers en Kremlin-spreekbuizen voor hun rol in de erkenning en bezetting van afvallige Oekraïense regio's. Ook ruim driekwart van de leden van de Russische Tweede Kamer krijgt sancties opgelegd. Rusland kan niet meer in de EU lenen en drie banken worden eveneens gestraft.
Nederland moet af van de afhankelijkheid van Russisch aardgas, vindt de Tweede Kamer. In een motie die steun heeft van een ruime Kamermeerderheid wordt het kabinet opgeroepen een plan op te stellen 'om de komende jaren de afhankelijkheid van Rusland op energiegebied af te bouwen'.
Verder vraagt de Kamer om een onderzoek dat duidelijk moet maken hoe afhankelijk Nederland voor zijn energie is van 'onvrije landen'. De regering moet daar jaarlijks over gaan rapporteren. Een van de onderdelen van de rapportage die de Kamer graag wil zien, is de gasimport vanuit Rusland.
Zowel de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie als de oppositiepartijen GroenLinks, PvdA, JA21, SGP en Partij voor de Dieren steunen de motie. Die begint met de vaststelling dat de gasprijzen 'torenhoog zijn' en dat 'Nederland en Europa te afhankelijk zijn van Rusland'.
© AFP / Tobias Schwarz Transporteurs die ondanks het negatief reisadvies dat momenteel geldt voor Oekraïne toch naar dat land rijden, moeten beducht zijn voor een groot aantal risico's. Transport en Logistiek Nederland (TLN) adviseert ondernemers goed na te gaan of transporten noodzakelijk zijn, en zo niet om de reis uit te stellen. Verder zouden ook de verzekeringsvoorwaarden goed bekeken moeten worden, zeker als het gaat over de dekking met betrekking tot de aansprakelijkheid.
De brancheorganisatie adviseert leden in verband met de situatie in Oekraïne onder andere vooraf contact op te nemen met de opdrachtgever en ontvanger over de mogelijke risico's en hoe te handelen in geval van vertraging. Verder moet gecheckt worden of grensovergangen open zijn. Ook doen transporteurs er volgens TLN verstandig aan in de overeenkomst met de opdrachtgever na te gaan wat er is afgesproken over oorlog, oproep, gewapende conflicten en soortgelijke zaken.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft veiligheidsgaranties gevraagd van het Westen en Rusland. Hij wil 'onmiddellijk concrete garanties' voor de veiligheid van Oekraïne. Over de inhoud van die garanties wil Zelenski graag spreken met Poetin.
Een Russische invasie van Oekraïne wordt steeds realistischer nu Moskou heeft besloten een 'vredesmissie' naar de regio Donbas in het oosten van Oekraïne te sturen. Rusland erkent die regio als onafhankelijk. ,,De toekomst van de Europese veiligheid wordt beslist in Oekraïne", aldus Zelenski.
De regeringsleiders van de EU-landen komen donderdagavond in Brussel bijeen voor een ingelaste top over het conflict met Rusland. Premier Mark Rutte en zijn collega's buigen zich dan over de 'agressieve daden' van Moskou, schrijft hun voorzitter Charles Michel in de uitnodiging.
De EU-leiders hebben zich eensgezind getoond toen de spanningen de afgelopen dagen opliepen, schrijft Michel. Hij wijst op de snelle goedkeuring van sancties voor Rusland. Maar 'het is belangrijk dat we eensgezind blijven en samen onze gezamenlijke benadering en actie vaststellen'. Hij wil donderdag vanaf 20.00 uur 'de laatste ontwikkelingen bespreken' en overleggen over het bestraffen van Rusland en het steunen van Oekraïne.
Vorige week spraken Rutte en de regeringsleiders en staatshoofden van de EU-landen elkaar ook al over Rusland. Toen werd er tijd ingeruimd voor aanvang van een EU-top met Afrikaanse landen.
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft banken die actief zijn in Rusland gevraagd om tekst en uitleg te geven over de risico's waarmee ze daar te maken kunnen krijgen. Dat melden ingewijden aan persbureau Bloomberg. Vanwege de flink opgelopen spanningen tussen Moskou en het Westen over Oekraïne zou de centrale bank willen weten wat voor impact economische en financiële sancties zouden kunnen hebben.
Een woordvoerder van de ECB laat weten dat de centrale bank de situatie op de voet volgt en in nauw contact staat met banken en overheden over de risico's die kunnen voortvloeien uit een escalatie van het conflict. De mogelijke gevolgen voor banken lijken over het algemeen beperkt, gaf de zegsman daarbij aan.
ING, dat circa driehonderd mensen in Rusland aan het werk heeft en ongeveer honderd in Oekraïne, is van de Nederlandse banken nog het meest aanwezig in de regio. De bank heeft voor bijna 5 miljard euro aan zakelijke kredieten verstrekt aan in Rusland gevestigde bedrijven. In Oekraïne ging het volgens al wat oudere cijfers om een blootstelling van honderden miljoenen euro's. ING heeft de afgelopen tijd al meerdere malen aangegeven de ontwikkelingen rond de spanningen in de gaten te houden.
De andere twee Nederlandse grootbanken hebben minder banden met het gebied. ABN AMRO zei recent dat de blootstelling "nihil" is. Rabobank benadrukte op zijn beurt helemaal niet in Oekraïne actief te zijn. In Rusland doet Rabobank alleen zaken via dochteronderneming DLL.
De regering in Moskou komt met een "krachtige" en "pijnlijke" reactie op de Amerikaanse sancties tegen Rusland. Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zijn de Amerikaanse strafmaatregelen "contraproductief" en dus schadelijk voor de Verenigde Staten zelf.
De Amerikaanse president Joe Biden had een dag eerder de eerste maatregelen aangekondigd na het Russische besluit de afvallige pro-Russische regio's Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne te erkennen en zogenoemde vredestroepen die kant op te sturen. Volgens Biden is daarmee de invasie van Oekraïne begonnen.
De Amerikaanse sancties zijn gericht tegen twee grote banken, Russische handelaren en aanhangers van de Russische president Vladimir Poetin en zijn familie. Ook wordt Amerikaanse banken verboden in Russische staatsobligaties te handelen zodat de toegang van Rusland tot westerse kapitaalmarkten wordt afgesneden. Bij een verdere escalatie zullen ook meer maatregelen volgen.
De Tweede Kamer wil nog deze week in debat over de situatie in Oekraïne. De Kamer had dinsdag al besloten dat er een debat zou komen, maar een datum was daarvoor nog niet vastgesteld. D66, de PvdA en CDA stelden voor het debat nog deze week te voeren, en een grote Kamermeerderheid was het daarmee eens.
D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma, die met het voorstel kwam om snel een debat te houden, heeft het kabinet gevraagd om nog voor het debat een brief te sturen met meer informatie, en ook meteen te laten weten wie er namens het kabinet aanwezig zal zijn. De VVD noemde het "logisch" als zowel minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken als minister-president Mark Rutte erbij is.
De verwachting is dat het debat in de plaats komt van een debat over de omgangsvormen in het parlement, dat voor donderdagmiddag gepland staat. Een besluit daarover is nog niet genomen. SP'er Jasper van Dijk stelde voor dat dat debat over de omgangsvormen helemaal geschrapt zou kunnen worden, maar zover is de Kamer nog niet gegaan. Duidelijk was wel dat de PVV en Forum voor Democratie er niet aan zouden deelnemen. Leden van die twee partijen gaven met omstreden uitspraken en gedragingen mede aanleiding voor dit debat.
Donderdag is de laatste vergaderdag voor het Voorjaarsreces.
Rusland is begonnen met de evacuatie van diplomaten uit Oekraïne, meldt persbureau TASS. Volgens getuigen is de Russische vlag bij de ambassade in Kiev weggehaald. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken kondigde de evacuatie gisteren aan 'om de levens en veiligheid van diplomaten en medewerkers van de ambassade en consulaten te beschermen'.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de ambassade in Kiev en consulaten in bijvoorbeeld Odessa en Lviv sinds 2014 herhaaldelijk zijn aangevallen, zonder daar uitleg bij te geven.
De Oekraïense separatisten denken dat ze de oorlog met de regering in Kiev gaan winnen met hulp van 'het grote Rusland'. In een persconferentie zei separatistenleider Denis Poesjilin dat er nog geen Russische militairen in de Donbas zijn, maar dat dit wel kan worden gevraagd aan Rusland.
Partijfunctionaris van de Russische regeringspartij Verenigd Rusland Andrej Toertsjak was ook aanwezig bij de persconferentie. Hij zei dat de inzet van het Russische leger in Oost-Oekraïne mogelijk is, als dat nodig is.
Poesjilin zei dat hij het liefst ziet dat het conflict diplomatiek wordt opgelost. ..We willen vreedzaam en samen met Oekraïne de grenzen bepalen. De tijd zal leren of dat mogelijk is.'' Toertsjak zei dat hij weinig vertrouwen heeft in onderhandelingen met de huidige Oekraïense regering.
Volgens de Rus is Oekraïne al jaren bezig met een anti-Russische campagne. Zo zou de Russische taal steeds meer worden verboden. ,,Rusland laat de eigen burgers niet in de steek. Niets kan ervoor zorgen dat de Russische erkenning van de volksrepublieken wordt ingetrokken.''
© ANP — Denis Poesjilin (midden) op archiefbeeld De Oekraïense grenswacht verbiedt mensen om 's nachts in de buurt van de grenzen met Rusland, Belarus en de separatistische gebieden in Oost-Oekraïne te komen in verband met de opgelopen spanningen met Rusland. Ook is het verboden daar te filmen of fotograferen. Buitenlanders mogen niet in de grensstrook verblijven.
De autoriteit maakte nog meer maatregelen bekend. Zo mogen schepen 's nachts uit Oekraïense havens niet uitvaren naar de Zwarte Zee en de Zee van Azov. Eerder op de dag kondigde de Oekraïense Veiligheidsraad de noodtoestand af voor dertig dagen uit vrees voor een invasie. Kiev heeft alle landgenoten in Rusland opgeroepen dat land direct te verlaten. Ook zijn 200.000 reservisten opgeroepen om het leger te komen versterken.
© AP — Het conflict tussen Rusland en Oekraïne benadrukt hoe belangrijk het is om minder afhankelijk te worden van Russisch aardgas, vinden partijen in de Tweede Kamer. ,,We moeten onze afhankelijkheid van Rusland en andere onvrije landen op energiegebied snel verminderen'', zegt VVD-Kamerlid Silvio Erkens. Hij wil meer energieproductie op 'eigen bodem' en roept het kabinet op snel met een strategie te komen.
,,De dreigende situatie in Oekraïne toont dat het cruciaal is om onafhankelijk te worden van olie en gas'', zegt Suzanne Kröger (GroenLinks). Ze vraagt zich af of het mogelijk is om grote bedrijven als Shell, die profiteren van de hoge energieprijzen, extra te belasten. De opbrengst van zo'n extra belastingheffing zou ze willen gebruiken voor hulp aan 'al die mensen die nu lijden onder een hoge energierekening'.
Oekraïne heeft de noodtoestand uitgeroepen voor heel het land, met uitzondering van de door de separatisten bezette delen van Donetsk en Luhansk. De noodtoestand geldt voor de komende dertig dagen, maar kan worden verlengd.
Het besluit moet formeel nog worden goedgekeurd door het parlement. Dat gebeurt naar verwachting binnen 48 uur.
De autoriteiten in het land van meer dan 40 miljoen inwoners krijgen verregaande bevoegdheden, onder meer om de bewegingsvrijheid van mensen indien noodzakelijk in te perken. Er komen ook meer identiteitscontroles.
Inwoners van Oekraïne mogen wapens dragen om zich te kunnen verdedigen bij een eventuele inval van Rusland als het aan het parlement in Kiev ligt. De afgevaardigden hebben ingestemd met een wetsvoorstel daartoe. De wet is volgens de opstellers nodig gezien 'de bestaande dreigingen en gevaren voor de burgers van Oekraïne'.
Het land van meer dan 44 miljoen inwoners heeft militaire reservisten van 18 tot 60 jaar opgeroepen de strijdkrachten te komen versterken. De regering acht algehele mobilisatie niet nodig.
Het Oekraïense parlement stemde vandaag in met sancties tegen 351 Russen, onder wie parlementsleden die de erkenning hebben gesteund.
Paus Franciscus heeft zich ook uitgesproken over de situatie in Oekraïne. De dreiging van oorlog doet hem 'pijn in het hart'. Hij roept politici op bij zichzelf te rade te gaan 'voor het oog van God', en vraagt ze af te zien van keuzes waardoor mensen verder zullen lijden.
© Videostill — Paus Franciscus Oekraïne is blij met de aangekondigde sancties, maar roept het westen desondanks op meer nog meer maatregelen te komen. 'Raak meer. raak hard, raak nu', aldus minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba op Twitter.
Minister van Defensie Kajsa Ollongren zat gisteravond bij Op1 om te praten over de sancties tegen Rusland:
