Het plein is zo goed als leeggestroomd en wordt schoongemaakt. Alleen de ingang van het parkeerterrein is nog geblokkeerd. Hiermee eindigt onze verslaggeving in dit blog.
© Bart Meesters — Het protest bij het provinciehuis is afgelopen, het plein wordt schoongemaakt. ME paraat
Het wordt steeds leger op het plein bij het provinciehuis maar het is nog onrustig bij de ingang. De ME staat klaar om in te grijpen. Verder zijn rond 01.00 uur nog toeters en sirenes te horen in de stad.
© Bart Meesters — ME bij de ingang van het provinciehuis in Den Bosch. Steeds meer tractoren vertrekken.
Boeren verwijderen de Brabantse vlag bij het provinciehuis
© Bart Meesters — Boeren verwijderen de Brabantse vlag bij het provinciehuis. Er gaan stevige vuurwerkbommen af op het plein bij het provinciehuis. Overleg tussen mensen van politie, ZLTO en Farmers Defence Force.
Wat komt er nu uit het debat?
Het debat is ten einde. Na een lange dag vergaderen is de interim-omgevingsverordening vastgesteld door Provinciale Staten. In dat document wordt de vergunningendeadline van 1 april 2020 juridisch vastgelegd. Boeren vinden het onhaalbaar om dan al een aanvraag in te dienen, vanwege de onduidelijkheid rond het stikstofbeleid en het feit dat de nieuwe stalsystemen nog niet goedgekeurd zijn.
Conclusie van het debat is dat het Brabantse veehouderijbeleid vrij eenvoudig overeind is gebleven. Inclusief de beruchte deadline. Boeren moeten voor 1 april 2020 hun aanvraag indienen en op 1 januari 2022 hun stallen hebben aangepast.
Toch is er wel iets veranderd. Op initiatief van de VVD is er een uitzondering gemaakt voor boeren die kiezen voor innovatieve stalsystemen, die nu nog in ontwikkeling zijn en dus nog geen definitieve goedkeuring hebben. Die ondernemers hoeven alleen voor 1 april melden dat ze daarmee bezig zijn en krijgen vervolgens meer tijd.
Een andere aanpassing is dat in december nog eens goed wordt gekeken naar het landelijke stikstofbeleid in relatie tot de provinciale regels. Waar zitten de verschillen? Waar botst het?
Nieuwsgierig werd vrijdag naar het CDA gekeken. Die fractie stuurde vorige week een persbericht de wereld in, waarin vijf eisen werden gesteld die het strenge Brabantse stallenbeleid flink overhoop zouden halen. Die boodschap legde een bom onder de coalitie, die zich geconformeerd heeft aan de veelbesproken besluiten van de zomer van 2017. Ook de verwachtingen bij de boerenachterban werden plots flink opgestuwd.
Maar de twee bovengenoemde aanpassingen bleken uiteindelijk voldoende voor de christendemocraten, die hun eisen niet doorduwden en gewoon met de coalitiegenoten meestemden. Dit tot teleurstelling van veel boeren die buiten de uitkomsten van het debat afwachtten. Ook in de Staten werd het CDA zeer kritisch benaderd door de andere partijen.
Het CDA bleef stoïcijns naar december wijzen. Dan is er veel meer duidelijk over de stikstofregels die landelijk gaan gelden en dus ook hoe die zich verhouden tot de provinciale regels. Dan beoordeelt CDA het Brabantse beleid opnieuw.
© Paul Driessen — Boeren reageren gelaten op de stemmingen bij het provinciehuis. Amendement VVD aangenomen
Het inmiddels veelbesproken amendement van VVD wordt aangenomen met een ruime meerderheid: boeren die bezig zijn met innovatieve stalsystemen die nog in ontwikkeling zijn krijgen meer tijd en hoeven zich niet te houden aan de deadline van 1 april.
Het stemmen is begonnen
Kinderen in hekken
Het gaat richting middernacht, buiten hangen er nog altijd een paar kinderen aan de hekken. Eerder op de dag gehoord dat de boeren hun gemak houden als er kinderen bij zijn. Drinkende boeren doen hun naam al burpend eer aan.
© Paul Driessen / BD — Kinderen hangen in de hekken voor het provinciehuis Kritiek
De Hoon krijgt natuurlijk felle kritiek. Ze kon erop wachten. Alexander van Hattem (PVV): ,,De kinderhand van het CDA is snel gevuld, maar gezond boerenverstand prikt daar even snel doorheen." Ook andere partijen staan in de rij om de CDA-fractie het vuur aan de schenen te leggen.
Vreugdenhil (CU/SGP): ,,Het is een trieste conclusie van deze dag dat CDA binnen de coalitie geen enkele ruimte krijgt om te bewegen in de richting van de boerengezinnen." De Hoon: ,,We hadden het onszelf makkelijk kunnen maken door niet mee re regeren. Maar wij denken dat we op deze manier toch meer bereiken."
'Hoog ingezet met onze vijf eisen'
Ankie de Hoon (CDA): ,,Wat heeft deze dag ons gebracht? Velen zullen de balans opmaken. Halen we vandaag alles binnen? Nee, we hebben hoog ingezet met onze vijf eisen. Te hoog om op één dag in politieke samenwerking waar te maken."
Einde in zicht?
Ondertussen loopt de Statenzaal weer langzaam vol, voor - naar alle waarschijnlijkheid - de laatste etappe van het lange debat van vandaag.
Rookbom hier, vuurpijl daar
De boeren houden het plein voor het provinciehuis bezet en ook de op- en afritten van de parkeerplaatsen zijn nog altijd geblokkeerd. Er lijken steeds meer sensatiezoekers tussen te staan en ook het aantal flessen bier neemt toe. Een rookbom hier, een vuurpijl daar. Het is nu wachten op hoe de boeren reageren op de politieke conclusies van vanavond.
© Paul Driessen / BD — Buiten worden vuurpijlen afgestoken Agractie kondigt nieuw protest aan
Blokkade wellicht hele nacht
Het hoofd beveiliging van de provincie meldt dat de boeren de blokkade wellicht de hele nacht volhouden.
'We verwachten een redelijke uitkomst'
'Zoals de signalen nu zijn, ben ik redelijk tevreden', zei Mark van den Oever van Farmers Defence Force na zijn gesprek met de commissaris van de Koning Wim van de Donk. Van de Donk had de politieke situatie uitgelegd. 'We denken een redelijke uitkomst voor ons.'
Van den Oever benadrukt dat de uitkomst van het debat nog moeten worden afgewacht maar 'het ziet er niet heel ongunstig uit'. Dat er toch ruimte komt wat betreft nieuwe stalsystemen. Wat hem betreft zouden de acties dan zeker zin hebben gehad.
(Zie ook de video hieronder)
